سرویس مد و لباس هنرآنلاین: امروزه بهواسطه ظهور برخی پدیدههای اجتماعی، تحت لوای مدرنیته و زندگی ماشینی در پهنه شهرنشینی، دیگر تنوع در پوشش و تفاوت و دگرگونی در رنگ، طرح و نوع پارچه بهکاررفته در لباس افراد قابل مشاهده نیست. در کلانشهری مانند تهران، باوجود کثرت اقوام و خصوصیات قومیتی موجود، تقریباً اکثر قریب بهاتفاق مردم در یک هیبت واحد، با لباس و پوشش خاص شهری و البته نامتجانس با نیای فرهنگیشان، رؤیت میشوند و در چنین شرایطی تلاش برای ثبت تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی از طریق پیوستی فرهنگی میان گذشته و آینده نزدیک و حتی دور، ضروری به نظر میرسد.
بهعبارتیدیگر، شرط بقای تحولات در عرصه طراحی صنعتی و هنری لباس، بومیسازی شدن آنها است و اگر قرار است در قالب و فرم ظاهری از الگوی جهانی تبعیت میکند، حداقل روح و باور ایرانی در آن جاری و ساری باشد.
حالآنکه این امر محقق نخواهد شد مگر با نهادینه شدن داشتههای گذشتگان که همچون سنت و سابقهای فرهنگی از دیرباز برای ما به یادگار مانده است، تا مگر به مدد ذوق و تخیل و خلاقیت هنرمند طراح ایرانی در فرم و قالبی جدید تبلوریافته و به منصه ظهور برسد.
مقدمه ذکرشده، نقش و اهمیت بررسی شرایط موجود جریان مد ایرانی در سایر استانهای کشور را بیش از هر زمان دیگری ضروری نشان میدهد و بر این مهم صحه میگذارد که اگر به دنبال حفظ و احیای ارزشهای فرهنگی و هنری عرصه مد و لباس کشور در مقطع کنونی هستیم، باید با نگرشی تمامعیار نسبت به موضوعات کلان این حوزه، از کوچکترین خلاءها و نارساییها عبور نکرده و با سنجش وضع موجود و برنامهریزیهای مؤثر برای آینده، تلاش کنیم لباس ایرانی، شناسنامهای از تمامی خصوصیات و ویژگیهای فرهنگ، هنر و تمدن کشورمان را پیش روی مخاطبان خود قرار دهد.
این گزارش به بخشی از مهمترین موضوعات مطرح از سوی نمایندگان مد و لباسِ استانها و شهرهای کاشان، قم، خوزستان، مازندران، هرمزگان و آذربایجان شرقی اشاره کرده است که با تجمیع نظر افراد صاحبنظر، بهوضوح میتوان به اهم دغدغههای جامعه فعال در حوزه مد و لباس از لزوم تحقق سراسری بیمه هنرمندان تا ارائه درخواستها برای حمایتهای تبلیغاتی از آثار طراحان پی برد.
نقد جدی از صاحبان برند و تولیدکنندگان استان اصفهان در قبول همکاری با طراحان تحصیلکرده
سارا صادقی از طراحان لباس استان اصفهان است که در دانشگاه گرافیک خوانده و از سال 93، اقدام به گذراندن دورههای تخصصی طراحی مد و لباس کرده است.
صادقی درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در استان اصفهان به خبرنگار هنرآنلاین میگوید فارغ از اینکه بسیاری از مشکلات اقتصادی سبب شده است فعالیت طراحان لباس استان دچار مشکل شود، اما به مدد فرایندهای نوین آموزش، بحران کرونا فرصت خوبی را برای توسعه دانش تئوری و عملی به وجود آورد که بدون شک ثمرات آن در آینده نزدیک مشهود خواهد بود.
این طراح لباس با نقد جدی از صاحبان برند و تولیدکنندگان استان اصفهان در قبول همکاری با طراحان تحصیلکرده و آموزشدیده اذعان دارد تولیدکنندگان اصفهانی به طراحان بومی بها نمیدهند و همین امر سبب شده است که اگر ما بخواهیم به کسب تجربه در واحدهای تولیدی بزرگ فکر کنیم، باید قدم در راه پر فراز و نشیبی بگذاریم.
غفلت تولیدکنندگان داخلی از جامعه طراح
او همچنین به ظرفیتهای موجود در ابنیه تاریخی استان اصفهان بهمنظور معرفی و عرضه آثار طراحان این استان اشاره کرده و معتقد است تاکنون بسیاری از این مجموعهها، فرصت مناسبی را برای نمایش هنر طراحان مد و لباس در استان اصفهان فراهم آورده است که علاوه بر جلب نظر هر چه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی، در شرایط غفلت تولیدکنندگان داخلی از جامعه طراح، فرصت عرضه و فروش آثار این طیف از جامعه نیز فراهم شده است.
زهرا اخوان ارمکی طراح لباس، مدرس و از کارآفرینان حوزه مد و لباس در شهر کاشان، درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در این شهر میگوید بعضاً راهحل بسیاری از مشکلات در گروه تعاملات بینالمللی است و از همین رو تنها وظیفه ما، درک درست شرایط و تطبیق روند فعالیت با چالشهای موجود است. بااینهمه، برخی سیاستگذاریهای نادرست سبب میشود که به مشکلات موجود نیز دامن زده و از سرعت حرکت به سمت پیشرفت کاسته شود.
نقد جدی به حذف نمایش زنده لباس از چرخه مد اسلامی ایرانی
این کارآفرین حوزه مد و لباس در شهر کاشان به حذف نمایش زنده لباس از چرخه مد اسلامی ایرانی اشاره جدی کرده و معتقد است بعضاً شاهد آن بودهایم که با برخوردهای سلبی، نعمت نمایش زنده لباس و تبلیغات در فضای مجازی را از هنرمندان سراسر کشور دریغ شده و این در حالی است که بسیاری از آنها به این امکانات بهمنظور معرفی توانمندیهای خود دلخوش دارند و با حذف صورتمسئله یا برخی سختگیریهای بیدلیل، موجبات دلسردی و عقبنشینی آنها از این عرصه فراهمشده است.
او اینگونه ادامه میدهد که بارها در فرصتهایی همچون حضورم در تشکل کارآفرینان جهان اسلام و اجلاس سران کشورهای اسلامی بر این نکته تأکید کردهام که تبلیغات نهتنها به معرفی توانمندیهای افراد و مجموعههای فعال منتج میشود بلکه مسیری مناسب برای رقابت میان افراد را فراهم آورده و در چنین فضای رقابتی است که میتوان به توانمندیهای افراد را محک زد و از همراهی آنها برای رفع نارساییها و کاستیهای موجود بهدرستی بهره برد.
مد، زبانی گویا و شیوا برای صدور هرگونه فرهنگ است
اخوان ارمکی با تأکید بر این که یکی از مهمترین دلایل ناتوانی ما در صدور فرهنگ اسلامی ایران، توجه نداشتن به جایگاه نمایش زنده ظرفیتها با تکیه بر تبلیغات بینالمللی است، اذعان دارد اسلام با زیبایی مغایرت ندارد و بهزعم من نباید در برابر نمایش وجوه زیبا و مثالزدنی هنر هنرمندان مسلمان موضعگیری داشت چرا که معتقد هستم مد، زبانی گویا و شیوا برای صدور هرگونه فرهنگ است. حال که بسیاری از فعالان عرصه مد و لباس ازجمله شخص من، دعوت کشورهای دیگر برای فعالیت در حوزه مد و لباس را رد کردهایم، این توقع از سیاستگذاران این عرصه میرود تا با تکیهبر موازین شرعی و قانونی، فضای مساعد و آرامی را برای فعالیت تمام افراد فراهم کنند تا تمام هنرمندان کشور در فرصتی برابر، به پیشرفت فرهنگ و هنری ایران اسلامی کمک کنند.
خروجی جشنوارههای فرهنگی و هنری حوزه مد و لباس چندان مشهود نیست
حجتالاسلاموالمسلمین مهدی اعتمادی از فعالان حوزه مد و لباس در استان قم، درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در این استان میگوید رویکردی که ما در مجموعه خود موردتوجه قرار دادهایم، بیشتر به ابعاد فرهنگی جریانات حوزه مد و لباس مرتبط است و بر این باور هستیم که سیاست فرهنگی ایجاب میکند که نهفقط در تهران که در تمام شهرستانها به رویکرد معرفی ظرفیتهای مد اسلامی ایرانی به سایر نقاط جهان توجه شود. با این همه و علیرغم برخی تلاشهای انجامگرفته در راستای معرفی بنیه انسانی، فرهنگی و هنری در این حوزه با تکیهبر برگزاری جشنوارهها و رویدادهای متنوع، بااینهمه خروجی این تلاشها آنگونه که بایدوشاید به منصه ظهور در نیامده است.
او ادامه میدهد یکی دیگر از نکات مهم در زمینه فعالیت فعالان سایر نقاط مختلف کشور به موضوع لزوم تمرکززدایی آنها از طراحی و دوخت لباسهای مجلسی یا اجتماع بازمیگردد که در این راستا پیشنهاد میکنم با توجه ظرفیتهای موجود در هر شهر، موضوع طراحی و تولید لباس فرم برای سازمانها و نهادهای هر شهر را موردتوجه قرار دهند.
لزوم همراهی کارشناسان باسواد، باتجربه و پیگیر با موضوع مد و لباس در ادارات کل ارشاد استانها
فریبا طلاوردی طراح پیشکسوت لباس، مدرس دانشگاه، رئیس انجمن اساتید حقالتدریس استان خوزستان و عضو هیئتمدیره انجمن صنفی اساتید حقالتدریس کشور، درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در استان خوزستان معتقد است در ارتباط با تمامی موضوعات مرتبط با این حوزه از طراحی و دوخت گرفته تا آموزش، تولید و توزیع محصولات و برپایی همایشها و نمایشگاهها، معضلات و کمبودهای بسیاری در استان خوزستان وجود دارد که لازم است بهمنظور رفع این موانع، کارشناسان باسواد، باتجربه و پیگیر در ادارات کل ارشاد استانها در قالبی کارگروهی، بهمنظور رفع نارساییها و به نمایندگی از جامعه فعال، تلاشهای لازم را به کار بندند.
بیمه هنرمندان عرصه مد و لباس سراسر کشور باید در اولویت امور دولتمردان قرار گیرد
او معتقد است یکی از مهمترین مطالبات هنرمندان حوزه مد و لباس در سراسر کشور و ازجمله استان خوزستان به مسئله بیمه این افراد بازمیگردد که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، معتقد هستم که بیمه هنرمندان عرصه مد و لباس سراسر کشور باید در اولویت امور دولتمردان قرار گیرد.
او اذعان دارد در بحث آموزش نیز با توجه به این که هم در تهران و هم اهواز به امر تدریس در حوزه مد و لباس مشغول هستم، باید این نکته را بگویم که امکانات آموزشی شهرهای مختلف بهویژه در بحث تأمین سختافزار آموزشی، قابلمقایسه با تهران نیست و لازم است با نظارت بهتر، نواقص و کمبودها در این زمینه رفع شده و شاهد ایجاد عدالت در روند آموزش باشیم.
لزوم حمایت از چاپ و نشر کتب تألیفی هنرمندان مد و لباس
این مدیر مؤسسه طراحی مد و لباس در استان خوزستان که در زمینه طراحی و برپایی نمایشگاه در زمینه لباس اقوام ایرانی نیز فعالیت داشته است در خاتمه بر لزوم حمایت از چاپ و نشر کتب تألیفی هنرمندان سراسر کشور اشاره کرده و میگوید بهطور مثال از مدتها پیش، در انتظار حمایت ارشاد از چاپ و نشر کتابی هستم که با عنوان "الگوسازی به روش مولر" با موضوع همسوسازی الگوهای رایج مولر با سایز و آناتومی اندام مردم قاره آسیا و بهویژه ایران به رشته تحریر درآوردهام و تاکنون حمایتی از این جریان نشده است.
شیما علیزاده نخلی کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس و مدرس دانشگاه، درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در استان هرمزگان معتقد است پرداختن به بحث پژوهش در جهان مد و لباس بهعنوان زیرساختی برای حرکت روبهجلو و استفاده از ریشهها برای غنای هنر امری ضروری است. با بررسی دقیق فرهنگها ازجمله فرهنگ غنی پوششی استان هرمزگان، شاهد احیا و بازآفرینی آثاری خواهیم بود که باعث غنای روزافزون مد و لباس کشور خواهد شد و خون تازهای را وارد جریان مد و لباس کشور خواهد کرد.
رویدادهای حوزه مد و لباس، نیازمند ساختاری پژوهشی و آموزشی هستند
او تأکید میکند در سالهای اخیر شاهد تلاشهای جسته و گریخته فعالان و مسئولین استان هرمزگان بودهایم، آن هم در قالب برگزاری ایونتها و جشنوارههای مقطعی، حال آن که این رویدادها بنا به نام و هویتشان نیازمند ساختاری پژوهشی و آموزشی هستند تا بتوانند پشتوانهای جدی و مستمر در تولید آثار و محصولاتی درخور فرهنگ غنی ایرانی برای مخاطبان و مصرفکنندههای ایرانی و خارجی باشند. حال آن که متأسفانه مدیران و متولیان استان، شاید به خاطر زمانبر بودن امر پژوهش و این که ممکن است در زمان مدیریت خودشان به نتیجه نرسد، علاقهای نشان نمیدهند. با این حال امید است نیرو و انرژی جوانان علاقهمند همه استانهای کشور در حوزه مد و لباس با بیتوجهی و بیانگیزگی مسئولین و نبود امکانات آموزشی کافی به نهالی خشک بدل نشود.
لیلا شریفی از فعالان عرصه مد و لباس در استان مازندران است و از حدود شش سال پیش بهعنوان مدیر مؤسسه مد و لباس "ترمینه" مشغول به تولید و آموزش در این حوزه است.
فرهنگسازی برای بهرهگیری از ظرفیتها بومی هر منطقه
شریفی میگوید برای مردم بسیاری شهرها، مرغ همسایه غاز است و تنها اگر تولید خودمان را بگوییم که از تهران آمده، با جانودل پذیرا هستند. بر این اساس، تولید بسیاری از کارگاههای کوچک و بزرگ شهر ما، همهروزه باقیمتهای پایین به مراکز توزیع در تهران به فروش میرسند و از همانجا با قیمتی چند برابری، مجدد به فروشگاههای شهرمان بازمیگردد.
او با تأکید بر لزوم فرهنگسازی برای بهرهگیری از ظرفیتها بومی هر منطقه توسط مردمان آن استان یا شهر اشاره کرده و بیان میکند امیدواریم مردم شهر خودمان به تولید خودمان اعتماد کنند چرا که تاریخ نشان میدهد روزگاری مردم حاضر نبودند لباسی بهجز لباس بومی و قومیتی خود ر بر تن کنند و اگر تلاش کنیم مجدد به اصالتهای خود بازگردیم، بسیاری از گلوگاههای اقتصادی نیز از بستر حفظ فرهنگ غنی، اصالت و حمایت از تولیدات بومی مرتفع خواهد شد.
تحریمها، مانع صادرات محصول و پکیجهای آموزشی
آیسان شیوا کارشناس مد و لباس اداره کل ارشاد استان آذربایجان شرقی نیز درباره شرایط حاکم بر حوزه مد و لباس در این استان میگوید به دلیل تحریمها و نبود امکان ایجاد شمارهحسابهای بینالمللی، عملاً فرصت همراهی هنرجویان خارجی با جریان آموزش مد و لباس در کشور از بین میرود که اینیکی از اساسیترین مشکلات فعالان مد و لباس دراستان بوده و در حقیقت تحریمها، مانع صادرات محصول و پکیجهای آموزشی از استان آذربایجان شرقی به دیگر کشورها است.
شیوا معتقد است بسیاری از طراحان و تولیدکنندگان از این موضوع گلهمند هستند که تمرکز توزیع مواد اولیه بهویژه در بحث پارچه و منسوجات در تهران است و نهتنها رفت و آمده برای تهیه مواد موردنیاز برایشان دشوار است، بلکه نوسان قیمتها هم مزید بر علت شده که در این بخش، شرایط رضایت بخشی نداشته باشند. البته به نظر میرسد در شرایط کنونی که به دلیل شیوع ویروس کرونا، امکان تردد بینشهری تا اندازه زیادی وجود ندارد، ایجاد سامانه متمرکز عرضه و فروش این محصولات به شکل مجازی و با رعایت عدالت میان تمامی فعالان حوزه مد و لباس از سراسر کشور بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
نمایش زنده لباس، مدلینگ و عکاسی از مدل از چرخه تبلیغات حذف نشود
او همچنین بر لزوم ایجاد فرصتهای تبلیغاتی بیشتر برای فعالان مد و لباس استان اشاره کرده و معتقد است اگر بنا داریم موضوعات نمایش زنده لباس، مدلینگ و عکاسی از مدل از چرخه تبلیغات حذف شود، باید به دنبال راهحلهای جایگزین بهمنظور معرفی دستاوردهای هنرمندان عرصه مد و لباس باشیم و امید است بهمنظور تسهیل در روند فعالیت این افراد، آئیننامهها با تکیهبر مقتضیات موجود اصلاحشده تا هنرمندان نیز بتوانند در فضای مناسب، ایدههای نو و خلاقانه خود را به مخاطبان عرصه کنند.