سرویس مد و لباس هنرآنلاین: سید محمود لاجوردی مدیرعامل مؤسسه موژان نگار، دانش‌آموخته لیسانس مدیریت صنعتی از دانشگاه تهران و فوق لیسانس مشاوره و روان‌درمانی از دانشگاه علامه طباطبایی است و از چهره‌های فعال در عرصه طراحی و تولید شال و روسری در ایران به شمار می‌رود.
خانواده او بالغ بر 50 سال سابقه فعالیت در این صنعت را دارند به‌طوری‌که پدرش سید مرتضی لاجوردی و برادر او سید محسن و برخی از اقوام دیگر او نیز در این حوزه فعالیت داشته‌اند. او نیز از اوایل دهه 1390 به این عرصه پا گذاشت و پس از طی سالیان متمادی در مسیر کسب دانش و تجربه، در نهمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر به‌عنوان دبیر بخش شال و روسری با تیم اجرایی این رویداد همراهی کرد.
مشروح گفت‌وگوی هنرآنلاین با او درباره تأثیرات شیوع ویروس کرونا بر صنعت شال و روسری و تبعات مثبت و منفی این بحران بر روند کاری او و جمع همکارانش را در ادامه بخوانید:
آقای لاجوردی، در ابتدا از تأثیرات کرونا بر بازار داخلی شال و روسری بفرمائید.
بی‌شک مقوله کرونا برای صاحبان صنایع در تمامی صنوف و بخش‌ها، هم دارای پیامدهای مثبت بود و هم منفی. این بحران در اواخر سال ۹۸ به کشور ما ورود پیدا کرد و خیلی زود، اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را به دلیل محدودیت‌هایی که منتج به آن‌ها شد، نشان داد. در صنف ما به بازار شب عید لطمه جدی وارد شد و در مواردی فروش مغازه‌داران را تا حد صفر تنزل داد. البته این روند برای واحدهای توزیع و فروش با پایان دوران قرنطینه تغییر کرد و فروش آن‌ها به سمت رشد پیش رفت، اما برای مجموعه‌های تولیدکننده اتفاق چندان مطلوبی در پس آغاز مجدد فعالیت‌ها رخ نداد و چه‌بسا تا به اکنون این افراد همچنان درگیر اجناس و محصولات مانده در انبارها و چک‌هایی که همچنان نقد نشده‌اند، هستند.
در چنین شرایطی آیا می‌توان نقطه روشنی برای وضعیت فعلی تولیدکنندگان متصور شد؟
خوشبختانه تولیدکنندگان این توفیق را داشتند که در وقت مقتضی و با وجود رکود اجباری، برای سال آینده پیش‌بینی‌های مؤثری داشته باشند. البته که چند موضوع حاشیه‌ای دیگر با کرونا همراه شد و اثرات خود را بر تولید گذاشت. به‌طور مثال یکی از موضوعات مهم و جدی، افزایش نرخ ارز بود و دیگری کاهش تولید. به‌هرتقدیر محصولاتی که شب عید برای مصرف‌کننده تولیدشده بود مورد تمایل بخش توزیع و مصرف نبود و از طرفی بلافاصله بعد از تعطیلات کرونایی، وارد ماه مبارک رمضان شدیم و طی سنوات گذشته همین امر نیز کاهش حجم تولید، توزیع و فروش را به دنبال داشت.
یکی از مهم‌ترین مشکلات به وجود آمده در بخش تولید، ایجاد اختلال در تعهدات مالی و بحث تأمین مواد اولیه بود. این موضوع چگونه بر صنف شما اثر گذاشت؟
زمانی که مغازه‌داران، توان فروش محصول را نداشته باشند، طبیعتاً نمی‌توانند تعهدات مالی خود را پرداخت کنند. البته در این برهه، قانونی هم مبنی بر عدم سختگیری نسبت به چک‌های برگشتی وجود نداشت. درنتیجه حجم چک‌های برگشتی افزایش یافت و ورود نقدینگی به واحدهای تولیدی دچار اختلال جدی شد. از سوی دیگر مرزهای کشورهای مختلف بسته شدند و ورود مواد اولیه به داخل کشور غیرممکن شد. مواد اولیه موجود در گمرک هم به‌سختی و باقیمت بالا ترخیص می‌شدند. افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی دستمزد کارگران هم از دیگر دغدغه‌های مالی واحدهای تولید بود.
بیشتر از جنبه‌های مثبت کرونا بر عرصه فعالیتی‌تان بگوئید.
در ارتباط با جنبه‌های مثبت کرونا باید بگوییم ما به‌واسطه ورود با فاصله به مقوله کرونا در قیاس با کشورهایی همچون چین، پیش‌بینی‌هایی نسبت به این جریان داشتیم و حداقل می‌دانستیم تا اواخر بهار در روند تولید مشکلاتی وجود خواهد داشت. این روند طی روزهای آغازین تولد کرونا در چین بر ارتباط بسیاری از مغازه‌داران و عمده‌فروش‌ها با کشور چین اثر گذاشت و روابط قطع شد. این‌گونه بود که بیش از گذشته به موضوع تولید در داخل کشور فکر شد و درنتیجه رجوع به تولیدکنندگان داخل و حجم سفارش‌ها افزایش یافت. البته که دراین‌بین بحث عدم ثبات نرخ ارز سبب می‌شود بنکدار وقتی اطلاعی از روند نرخ ارز ندارد، نخواهد با فعالان خارجی کار کند و همین امر در ادامه به رونق تولید داخلی منتج شد.
مجموعه شما چگونه با این بحران مواجه شد و آیا توانستید آن‌گونه که باید از تعطیلات به وجود آمده و شرایط کرونایی بهره‌برداری کنید؟
یکی از موضوعات موردبحث در کار ما این بود که افراد بتوانند خارج از محیط کاری فعالیت کنند درنتیجه تلاش کردیم در بحث تحقیق و توسعه، آی‌تی و طراحی این روند را با موفقیت طی کنیم؛ بخش‌هایی که اتفاقاً در پروسه تولید ما از اهمیت بالایی برخوردار هستند. به‌طور مثال در بخش تحقیق و توسعه فعالیت‌ها به شکل تحقیقاتی و گاهی آزمایشگاهی انجام شد. بخشی از مقالات کامل شدند و در بخش آی‌تی دوستانمان موفق شدند بخش عمده‌ای از برنامه‌های موردنظرمان را به‌خوبی پیش برند. چه‌بسا فعالیت انجام‌شده در همین یکی دو ماه، معادل چیزی حدود شش ماه بود. در بخش طراحی نیز سعی شد به مطلوب‌ترین شکل ممکن، امکانات لازم برای فعالیت دوستانمان در این بخش در منزل را فراهم کنیم.
در بخشی از صحبت‌هایتان به اتمام مقالاتی در زمینه طراحی و تولید شال و روسری اشاره کردید. لطفاً درباره جزئیات این طرح‌ها بیشتر توضیح دهید.
طی ماه‌های اخیر، دو پروژه را در حوزه نانو تکنولوژی دنبال کردیم که یکی مربوط به حوزه رنگ‌های چاپ دیجیتال و دیگری مربوط به حوزه کاغذهای مربوط به چاپ پارچه است. دراین‌بین دستگاهی نیاز بود که به شکل آزمایشگاهی آن را ساخته بودیم و در فرصت کرونایی این زمان لازم برای کار کردن روی این دستگاه حاصل شد. نکته اینجاست که بسیاری از مشاغل در پی شروع کرونا به سمت فعالیت‌های دیجیتالی روی آوردند و پایه‌های بحث‌های دیجیتالی را یکی از موارد موردتوجه ما سایت بود که نزدیک به یک سال کارهای تحقیقاتی را روی آن انجام داده بودیم و هدف آن ایجاد ارتباط میان طراحان پارچه و تولیدکنندگان حوزه شال و روسری بود؛ تولیدکنندگانی که نه‌تنها به این طرح‌ها نیاز دارند بلکه لازم است در پی یک تعامل مطلوب و حرفه‌ای، خواست و نیاز بازار را به طراحان منتقل کنند که خوشبختانه طی ایام تعطیلات کرونا و به لطف خداوند بخش عمده‌ای از فعالیت‌های مرتبط با این سایت انجام شد و در آینده نزدیک به بهره‌برداری خواهد رسید.
از جزئیات ایجاد سامانه اتوماسیون فرآیند تولید شال و روسری توسط برندتان بگوئید.
طرح ایجاد سامانه اتوماسیون فرآیند تولید شال و روسری از موضوعات مهم دیگری بود که از اواخر سال گذشته و در سال جدید به شکل عملیاتی درآمد و به‌جرئت می‌توان گفت مشابه آن را در هیچ کارخانه دیگری ندیده‌ایم. این سامانه منحصربه‌فرد، توسط جمعی از نخبگان دانش آی‌تی طراحی‌شده و همین عزیزان، بخش عمده‌ای از روند طراحی و ایجاد این سامانه را به جلو پیش بردند. اتصال این جریان به سامانه‌های "ERP" و سامانه طراحی و سایر موارد، حجم عمده‌ای از کارهای ما را کاهش می‌دهد. به‌هرروی تغییر کار دشواری است و نمی‌توان گفت برای مجموعه‌های مختلف نیز پس از جریان کرونا این امر به‌دشواری طی نشده باشد بااین‌همه به همت دوستان موفق شدیم تغییرات اساسی را در مجموعه خود اعمال کنیم. سامانه طراحی‌شده دارای بخش‌های مختلفی است که یکی از بخش‌ها، اتوماسیون صفر تا صد فرآیند تولید است. از زمانی که طرح وارد کارخانه می‌شود، کارهای آماده‌سازی، چاپ، نمونه‌گیری‌ها، تنظیمات دستگاه و درنهایت رسیدن طرح به خط تولید توسط این سامانه به شکل اتوماتیک رصد و اطلاعات برای سفارش‌دهنده‌ها ارسال می‌شود و آن‌ها هم از طریق ربات‌های موجود می‌توانند در جریان روند تولید سفارش قرار گیرند.
این سامانه می‌تواند بستر مناسبی برای ایجاد ارتباط میان جامعه طراح و تولیدکننده را فراهم آورد؟
اتفاقاً بخش دیگر این سامانه به ارتباط میان طراحان و تولیدکنندگان مربوط می‌شود و هر طراحی از هرکجا می‌تواند طرح‌های خود را در این سامانه قرار داده و تولیدکنندگان هم می‌توانند طرح‌ها را خریداری کنند. البته که طرح‌ها پیش از ارسال به سامانه توسط تیم ما از جنبه‌های مختلف بررسی می‌شوند و نوع بافت، کیفیت چاپ و حوزه‌های فنی در زمینه‌های طراحی هم در بخش علمی و تحقیقاتی رصد می‌شوند. ما در مجموعه‌مان خود را ملزم می‌دانیم که دانش و تجربیات کسب‌شده را با دیگران به اشتراک بگذاریم تا موجبات رشد دیگر دوستان را در این عرصه فراهم آوریم. به‌هرروی کرونا سبب شده که بسیاری از جابه‌جایی‌ها و رفت‌وآمدها کاهش یابد و لازم است از طریق بستر ارتباطات دیجیتالی موضوعات پیگیری شوند و من به جد معتقدم کرونا در مسیر تقویت بسترهای ارتباطات دیجیتالی عمل کرده است.