سرویس مد و لباس هنرآنلاین: رامین دلشاد از فعالان صنعت طراحی و تولید کفش و مدرس دانشگاه است که سابقه داوری در جشنواره‌های متعدد در این عرصه را دارد.
از آنجا که دلشاد دارای یک کارخانه تولید محصولات چرمی ازجمله کفش است، در گفت‌وگو با او از شرایط حاکم بر این بخش در پی شیوع ویروس کرونا و رکود صنایع مختلف ازجمله صنعت کفش جویا شدیم.
مشروح گفت‌وگوی هنرآنلاین با رامین دلشاد را در ادامه بخوانید:
آقای دلشاد نخستین مواجهه شما و مجموعه‌تان با جریان تعطیلی کارخانه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا چگونه بود؟
هر آنچه کفش در ماه‌های پایانی سال گذشته تولید کردیم در انبار ماند و عدم خرید نوروزی لطمات سنگینی را که کارخانه‌داران وارد ساخت. البته خوشبختانه در مجموعه ما بیماری مشاهده نشد و کارخانه‌ها نسبت به بسیاری از محیط‌های اجتماعی دیگر مصون‌تر بودند حتی در میان کارخانه‌هایی که با بالغ بر 10 هزار نیرو فعالیت می‌کردند نیز مورد مبتلا به بیماری کوئید-19 مشاهده نشد. از زمانی که شیوع ویروس کرونا رسانه‌ای شد کارخانه را با مواد ضدعفونی‌کننده پاک‌سازی کردیم و دستکش و ماسک مناسب را در اختیار کارگران قرار دادیم.
بازار کفش چه شرایطی را در دو سه ماه اخیر تجربه کرده است؟
بازار به‌موازات این جریان در رکود فرو رفت و کارخانه‌ها تعطیل شد. کارگران بالغ بر دو ماه در خانه ماندند تا به شرایط مطلوب مجدد فعالیت نزدیک شویم.
دولت چه مواجهه‌ای با این وضع داشت؟
متأسفانه دولت حمایتی از کارخانه‌داران نکرده و چه‌بسا اگر از سوی دولت هم اعلام نمی‌شد که اصناف می‌توانند از ابتدای اردیبهشت‌ماه کار خود را آغاز کنند، ما مجبور بودیم که برای جلوگیری از ورشکستگی با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی کارخانه را مجدد راه‌اندازی کنیم. تمام کفش‌های تولیدشده برای فروش نوروزی راهی انبار شد و چک‌های دریافتی بابت مقادیر فروخته‌شده هم پول نشدند چرا که دولت زودتر از موعد اعلام کرد که تا پایان خردادماه چک‌ها برگشت زده نمی‌شوند و در این میان چه بسیار سرمایه‌دارانی که از این طرح سوء استفاده کردند. من و بسیاری از همکارانم در صنف تولید و عرضه کفش و پوشاک به این طرح معترض بودیم و هستیم چرا که دولت با این شیوه مردم را در معاملاتشان به حال خود گذاشت و آن هم در شرایطی که از سوی خود هیچ‌گونه حمایتی نداشت تا نه کارخانه‌دار آسیب ببیند و نه فروشندگانی که توانی برای برای پرداخت قیمت کالاهایی که اتفاقاً دریافت کرده بودند. دولت از خود مایه نگذاشت بلکه منطقی بود بدون اعلام خبر عدم برگشت خوردن چک‌ها چنانچه چکی در میان اصناف برگشت می‌خورد با بررسی مدارک موجود اعلام حمایت می‌کرد و به شکل موقتی و با تخصیص بودجه مناسب این چک‌ها را پاس می‌کرد.
این طرح چه تبعاتی برای شما و دیگر همکارانتان داشت؟
من حداقل این را می‌دانم که بالغ بر 50 درصد از مشتریان ما توان پاس کردن چک‌های خود را نداشتند اما آن 50 درصد هم که توان پرداخت داشتند دست نگه داشتند و در ازای خرید است کارخانه پولی را پرداخت نکردند. این روند سبب شد که بازاریانی که ثروت قابل قبولی داشتند از پرداخت پول به کارخانه‌دار امتناع کردند و دود این جریان به چشم کارگران و کارخانه‌داران رفت.
چه شرایطی بر روند تأمین مواد اولیه در صنف کفش حاکم است؟
یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در صنف تولید کفش مواد اولیه است که از پیش خریداری کرده بودیم و باید در ازای فروش محصولات پول آن‌ها را پرداخت می‌کردیم، اما در اینجا هم ما فشار زیادی را متحمل شدیم و برای بدقول شدن نزد واردکننده مواد اولیه هزینه خرید آن‌ها را تمام و کمال پرداخت کردیم. امروز به عشق کارگران کار را در کارخانه آغاز کردیم و از ته قلب می‌گویم به‌شخصه هیچ‌گونه رغبتی به فعالیت در شرایط موجود ندارم اما چه کنیم که کارگران بیش از هر قشر دیگری از پیامدهای منفی شروع کرونا رنج برده و خواهند برد. به‌هرتقدیر هرچند با سرعت بسیار کم و با حدود 20 درصد ظرفیت کارخانه را از ابتدای اردیبهشت 99 راه‌اندازی کرده‌ایم. بازار ظرفیت پذیرش کفش‌های در انبار مانده ما را ندارد آن‌ها خود درگیر فروش کالاهایی هستند که بیش از این خریداری کرده‌اند در نتیجه همچنان تکلیف تولید ما در ماه‌های پایانی سال 98 نام شخص می‌ماند. به هر تقدیر تب عید فروکش کرد بازار رونق گرفت و شانس ما برای سود در بازار نوروزی از بین رفت. به‌طور کلی حدود سه ماه است که ثبت سفارش در صنف کفش به‌منظور دریافت مواد اولیه انجام نمی‌شود و احتمالاً نمی‌رود که این جریان در آینده به افزایش قیمت قابل توجه مواد اولیه و در ادامه سایر تولیدات منتج شود. متأسفانه جمعی از کارخانه‌داران از هم‌اکنون اعلام ورشکستگی کرده‌اند و دستگاه‌های خطوط تولید خود را به فروش گذاشته‌اند و این یک زنگ خطر جدی محسوب می‌شود.
اطلاعی از شیوه مواجهه دولت‌های اروپایی در قبال جامعه کسب و کار و کارخانه‌داران هم‌صنف خود دارید؟
من در اسپانیا، آلمان و ایتالیا دوستانی دارم که از طریق آن‌ها از شرایط کارخانه‌داران حوزه مد و لباس و صنعت پوشاک در پی شیوع کرونا جویا شدم. همگی آن‌ها از حمایت‌های دولت گفتند به‌طوری که علی‌رغم شدت سخت‌گیری در بحث قرنطینه و اعلام جرائم سنگین برای اصناف و فروشندگان، حمایت‌های مالی قابل قبولی را برای جلوگیری از ورشکستگی کارخانه‌داران در نظر گرفتند. به‌طور مثال دولت آلمان 150 میلیارد یورو برای حمایت از صاحبان کسب و کار و کارخانه‌داران در نظر گرفته است.
توقع شما از بخش دولتی در ادامه این روند چیست؟
برای هر خودرویی که توسط خودروساز ساخته می‌شود و برای هر محصولی که توسط صنایع تولید می‌شود، پول‌هایی به برخی حساب‌های دولتی و غیردولتی واریز می‌شود که اتفاقاً در این شرایط می‌توانند گره از مشکلات باز کنند. درست است قیمت نفت به‌شدت سقوط کرده اما ایران همچنان کشوری غنی است و سرمایه‌های مالی بسیاری در اختیار دارد، منتها باید با یک رویه دلسوزانه هزینه شوند و حق را به حق‌دار برسانند. امروز اگر به فکر چاره نبود بعدها برای ممانعت از نابودی بسیاری از صنایع و صنعتگران به‌سختی می‌توان چاره‌ای اندیشید. هم‌زمان با تعطیلی کارخانه‌های تولید کفش به‌عنوان یکی از صنایع خودکفا در ایران حقوق کارگران قطعی شد و امروز جامعه کارخانه‌دار به عشق جامعه کارگر مجدد وارد فضای کسب و کار شده است.
مجموعه شما آمادگی لازم برای تولید ماسک و گان را در شرایط بحرانی موجود دارد؟
کارگاه دوخته رویه کفش ما این آمادگی را دارد که در بحث تأمین ماسک و سایر منظومات بهداشتی برای مقابله با کرونا ورود کند هرچند که به نظر می‌رسد با ورود صنایع مختلف به این جریان، ایران در شرایط مطلوبی به سر می‌برد.
شما از مدرسان با سابقه مرکز چرم تهران هستید. با تعطیلی این مرکز چه بر سر دانشجویان آمد؟
با تعطیلی مرکز چرم تهران دانشجویان این مرکز یا در دانشگاه‌های مشابه مشغول به تحصیل شده‌اند یا به‌اجبار تغییر رشته دادند. با این وجود کلاس‌های این دانشجویان به شکل آنلاین برگزار می‌شود و ما تلاش می‌کنیم در فرصت موجود آن‌ها را بیش از هر زمان دیگری با آموزش مطلوب راضی نگاه داریم.