سرویس مد و لباس هنرآنلاین: مهرداد فاخر رئیس هیئت‌مدیره هلدینگ فاخر و مدیرعامل شرکت تیپاکس است که البته او را بیشتر به چهره فعال لجستیک و صنعت پست کشور می‌شناسند، اما میان شرکت‌های هلدینگ فاخر می‌توان فعالیت‌هایی را در حوزه معماری، دکوراسیون و حتی مد و لباس نیز دید.
به بهانه حمایت شرکت تیپاکس از بخش بین‌الملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر گفت‌وگویی با مهرداد فاخر انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
آقای فاخر، هدف شما از همراهی با رویدادهای حوزه مد و لباس در کشور چیست؟ لطفاً درباره چندوچون همراهی خود با بخش بین‌المللی هشتمین جشنواره مد و لباس فجر نیز توضیح دهید؟
بنده به حوزه استایل و لباس علاقه‌مندم ولی خود را در این زمینه‌ی تخصصی صاحب‌نظر نمی‌دانم. اما آنچه در مورد آن باور دارم این است که در ایران استعدادهای بسیار نابی در این حوزه وجود دارد. شرکت تیپاکس حامی رویدادی بود که اخیراً با عنوان جشنواره اینترنتی مد و لباس "سی‌پال" با هدف شناسایی افراد خلاق و توانمند در حوزه‌های طراحی لباس، عکاسی و ژورنالیسم مد برگزار شد. من از دور این رویداد را رصد می‌کردم و فرصت‌های بسیار خوبی را برای این صنعت و البته هنر در داخل کشور می‌دیدم. ما با حمایت از این فیلد در داخل ایران است که می‌توانیم کم‌کم به بازارهای خارج از ایران نیز فکر کنیم، اما آنچه معمولاً توسط دست‌اندرکاران این صنعت و هنر طراحی مد و لباس و متأسفانه توسط برخی مسئولین هم دیده نمی‌شود، ارتباط این فعالان با همدیگر و با کسب‌وکارهای مرتبط و مهم‌تر از همه بازارهای این صنعت است. اینجاست که اهمیت لجستیک و زنجیره تأمین در عرصه مد و لباس نیز خود را نشان می‌دهد. بی‌تعارف بخواهم بگویم علاوه بر علاقه شخصی‌ام به حوزه هنر مد و لباس اگر این حوزه تقویت شود صنعت پست و لجستیک نیز تقویت می‌شود و درنتیجه شرکت‌ها و برندهایی که ما در هلدینگ فاخر، مانند تیپاکس، تی نکست، تی‌پی‌ایکس، تی‌هاب و ... داریم یا شرکت‌های دولتی و خصوصی دیگر صنعت پست در این موضوع ذینفع می‌شوند. این موضوع باعث رونق صنعت پست کشور می‌شود و این مأموریت و رسالت اصلی حرفه‌ای بنده است. هلدینگ فاخر هم‌اکنون دارای امتیاز اولین اپراتور خصوصی پست است که یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های این اپراتور ایجاد بستر مناسب برای تعامل و استفاده بهینه از زیرساخت زنجیره تأمین در کشور و منطقه است. مسلماً برای استقرار درست این اپراتور در پازل اقتصادی، باید با صنایع و کسب‌وکارها همراه و در تعامل بود. حوزه طراحی مد و لباس و صنعت پوشاک یکی از مهم‌ترین بخش‌های این پازل است.
تاکنون چه همکاری‌هایی به شکل مستقیم و غیرمستقیم با جریانات مد و لباس در داخل و خارج از کشور داشته‌اید؟
همان‌طور که عرض کردم حمایت از برگزاری جشنواره‌هایی مانند سی پال برای رونق در داخل کشور جزو دستور کار بخش روابط عمومی و سازمان برندینگ شرکت‌هایی مانند تیپاکس در هلدینگ فاخر است. قبل از شرایط اقتصادی فعلی نمایندگی برندهایی را هم به واسط شرکت مهان پوش فاخر ایرانیان در ایران وجود داشت. این شرکت باهدف ارائه بستری مناسب برای برندهای فاخر حوزه پوشاک در هلدینگ فاخر تأسیس شد. در حال حاضر به خاطر کمک به شرایط اقتصادی کمی تغییر راهبرد داده است. اما سیاست اصلی ما در این زمینه ایجاد ارتباط و بستر ارتباط با جریان مد و لباس است. چراکه اگر این ارتباط به‌خوبی شکل بگیرد علاوه بر حفظ و ارتقای میراث ارزشمند کشورمان می‌تواند به رونق اقتصادی نیز کمک شایانی بکند.
شما از چه زمانی با سوزن‌دوزی بلوچ آشنا هستید و آینده این هنر فاخر و ارزشمند ایرانی را در ابعاد داخلی و بین‌الملل چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قبل از اطلاع از این جشنواره و تمرکز بخش بین‌الملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر بر سوزن‌دوزی بلوچ اطلاعات محدودی از این هنر اصیل ایرانی داشتم، اما در این مدت به خاطر دنبال کردن روند جشنواره و استقبال رسانه‌ها و شرکت‌کنندگان نام‌آشنا از آن، در مورد این هنر مطالعه بیشتری کردم و برایم جالب بود که متوجه شدم اصالت این هنر تا حدی است که دختران بلوچ حتی قبل از آموختن خواندن و نوشتن، کار کردن با سوزن را می‌آموزند. اینکه چرا این هنر زیبا و ارزشمند رونق کمی حتی در داخل ایران دارد، برایم ناراحت‌کننده بود. این هنر فاخر که ریشه در خیال و رؤیاهای دختران و زنان سرزمینم دارد. این هنر، همان‌طور که به‌درستی هم فرمودید هنری «فاخر» است و برگرفته از تاریخ و فرهنگ بلوچ و ایران است و باید احیا شود. درصورتی‌که بخش دولتی و مهم‌تر از آن بخش خصوصی روی آن تمرکز کنند، می‌تواند به‌عنوان یکی از نمایندگان شاخص برای طراحی و تولید در صنعت مد و لباس ایران باشد.
تأثیر صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایرانی بر روی آینده مد و پوشاک را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
بنده به‌واسطه مدتی که در خارج از ایران زندگی کرده و در جشنواره‌ها و رویدادهای بین‌المللی شرکت کرده‌ام می‌توانستم رگه‌هایی از صنایع‌دستی و هنر اصیل هرکدام از ملت‌ها و قومیت‌ها را در هنر مد و لباسشان ببینم. اما آنچه مهم است نگاه جدید و به‌روز طراح به همان ریشه‌های اصیلشان بوده که به نظرم طراحان مد در ایران آن را نادیده می‌گیرند. در صنعت، نادیده گرفتن اصالت بدون نگاه به مقوله مدرنیته و عکس آن منجر به شکست است. برند و شرکت تیپاکس را در نظر بگیرید. بااینکه یکی از شرکت‌های مدرن در حوزه صنعت پست است ولی همواره از قدمت ۶۰ ساله خود بهره می‌برد. یا مثلاً بنده خودم در همایش‌ها و نشست‌هایی که به‌عنوان فردی جوان و فعال در حوزه صنعت پست شرکت می‌کنم امکان ندارد به اصالت و قدمت این صنعت را در سرزمین ایران اشاره نکنم. به یاد دارم دریکی از سخنرانی‌هایم برای رویدادی در ژنو داشتم، به تاریخ چاپارخانه‌ها و پیک‌هایشان اشاره کردم و اشتیاق عجیبی در بازخورد این مطالب گرفتم. حال‌آنکه مخاطب این صحبت‌ها مدیران شرکت‌های مدرنی مانند آمازون و دی اچ ال و فدکس بودند. اگر بخواهیم در صنعت تولید برند برای مد و لباس و حتی در هنر طراحی و دیزاین آن حرفی برای گفتن داشته باشیم باید مدرن باشیم و این یعنی به نیازهای روز مصرف‌کننده و بازارچه داخلی و چه خارجی به‌روز پاسخ دهیم. اما اگر اصالت و هویت ایرانی‌مان را فراموش کنیم حرفی برای گفتن نداریم و این اصالت و هویت در همین صنایع و هنرهای دستی و سنتی نهفته‌اند.
به نظر شما، ضعف صنعت مد و پوشاک در حوزه برندسازی چیست؟
همان‌طور که قبلاً عرض کردم بنده کارشناس و خبره این صنعت نیستم و خود را در این زمینه تخصصی صاحب‌نظر نمی‌دانم، اما هر صنعتی که نتواند ارتباط درستی بین خود و مصرف‌کننده و مشتری‌اش ایجاد کند نمی‌تواند برند موفق و پایداری هم داشته باشد. این ارتباط دو بعد دارد. بخشی رسانه‌ای است و با تبلیغات و اطلاع‌رسانی است و بخشی دیگر فیزیکی است. بنده در مورد بخش دوم می‌توانم با قاطعیت بیشتری حرف بزنم. برندسازی مد و پوشاک در ایران و برای تولید داخلی اگر ضعیف است به خاطر اینکه به‌صورت محلی و لوکال فعالیت کرده و نتوانسته مرزهای ارتباط خود را گسترش دهد. نتوانسته به دست مخاطبش برسد و درنتیجه کوچک و کوچک‌تر شده است. برای بزرگ شدن علاوه بر رشد کیفی باید مرزهای ارتباط هم گسترش یابد. صاحبان و فعالان برند باید با فعالان حوزه لجستیک در ارتباط بوده و راهکارهایی را برای این مشکل طرح و پیاده کنند.
حمایت کارآفرینانی مثل شما از هنر و صنعت طراحی مد و لباس داخلی تا چه میزان در آینده مد و پوشاک مؤثر خواهد بود؟
بنده به‌واسطه گستردگی صنعت پست و لجستیک با کسب‌وکارهای متفاوتی در تعامل هستم. و درخواست‌های متعددی هرروزه برای حمایت و اسپانسرینگ به بنده و سازمان‌هایی که به بنده مربوط هستند رجوع می‌کنند. اما به نظرم برای صنعت مد و پوشاک یا هنر طراحی استایل و لباس باید کمی عمیق‌تر از این نوع نگرش وجود داشته باشد. حمایت بنده و شرکت تیپاکس از جشنواره مد و لباس فجر برای بنده با رویدادهای دیگر کمی فرق داشت. به‌واسطه کنجکاوی شخصی خودم در مورد اینکه چرا این رویداد در چابهار برگزار می‌شود، سؤال کردم و وقتی متوجه شدم این کار برای شناساندن هنر سوزن‌دوزی سیستان و بلوچستان است، کنجکاوتر شدم. در مورد هنر سوزن‌دوزی کمی تحقیق کردم. وقتی در مورد پیشینه این هنر و اصالت آن را دیدم از گروه ارتباطات شخصی خودم خواستم تا بخشی از هدایای شخصی را با محوریت این هنر اصیل ایرانی طراحی و تولید کنند. تا به بهانه تشریفات دیدار با مسئولین و صاحبان کسب‌وکار بین‌المللی بتوانم سفیری برای هنر سرزمینم باشم. این نوع اتفاق‌ها باید بیشتر بیفتد و فراگیر شود. اینکه صرفاً هزینه‌های برگزاری و یا مشارکت بخشی از اجرا توسط یک‌نهاد حمایت شود به نظرم تأثیر کمتری در توسعه یک جریان خواهد داشت. بخش عمده‌ای از فرهنگ و تمدن ایران کهن توسط بازرگانانی حمل و نقل شده است که در دنیای امروز کسب‌وکار سهیم هستند.
و پرسش پایانی؛ به نظر شما استفاده از هنرهای سنتی چه تأثیری بر روی احیای فرهنگ و تمدن ایرانی دارد؟
در دنیای کنونی لباس، مد و به‌طورکلی پوشاک نماد است ازآنچه به آن باور داریم. در مرحله اول برای ساخت یک برند جهانی درزمینه پوشاک باید این جریان را از خود آغاز کنیم. تا با ایجاد فرهنگ برای توسعه تولید و مصرف صنایع‌دستی، مردم باهنرهای فاخر کشورمان آشنا شوند. اگر این اتفاق بیفتد هرکدام از هم‌وطنان می‌توانند سفیری برای این فرهنگ و تمدن کهن و هویت تاریخی ایران باشند.