سرویس مد و لباس هنرآنلاین: براساس اعلام سازمان جهانی گردشگری، روز 5 مهر مصادف با 27 سپتامبر به عنوان روز جهانی گردشگری نامگذاری شده است که کشورهای مختلف در این روز برنامههای مرتبط با گردشگری را برگزار میکنند.
به همین مناسبت، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرده که بازدید از تمام موزهها و اماکن فرهنگیتاریخی تحت پوشش سازمان میراثفرهنگی روز چهارشنبه 5 مهر برای عموم مردم رایگان است.
از موزه جواهرات ملی تا موزه پارچه و لباس های سلطنتی نیاوران، پیشنهاداتی برای موزهگردی در روزی است که بازدید از تمام موزهها و اماکن فرهنگیتاریخی تحت پوشش سازمان میراثفرهنگی در آن رایگان است.
دراین مجال قصد داریم پیشنهاداتی را برای موزهگردی تهران در همین روز با رویکرد پوشاک و زیورآلات مطرح کنیم:
موزه جواهرات ملی ایران
موزه جواهرات ملی ایران خزانه بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده میشود. این خزانه-موزه در ساختمان بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.
تا قبل از دوره صفوی پادشاهان ایرانی نسبت به جمعآوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگهای زینتی اقدام نکرده بودند. در دوران صفوی پادشاهان با ارسال سفرایی به کشورهای مجاور اقدام به خریداری و جمعآوری و حفظ جواهرات موجود و خریداری شده کردند. پس از حمله افغانها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد که با همت نادر بخش زیادی از آنها به ایران بازگردانده شد. نادر شاه افشار جهت بازپس گیری بخشی از این جواهرات که به هندوستان فرستاده شده بود، نامههای متعددی را برای پادشاه هند فرستاد، اما چون جوابی نیافت با سپاه خویش راهی هندوستان شد. لشکرکشی نادر موجب آن شد که پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادر اهدا کند. بخش زیادی از هدایا و غنایمی که نادر از هندوستان جمعآوری نموده بود هرگز به ایران نرسید. نادر پس از بازگشت به ایران به رسم آن روزگار بخشی از غنایم و هدایا را به حکام، امیران و پادشاهان کشورها و دیارهای اطراف ایران بخشید، مقداری از غنایم به استان امام رضا (ع) و بخشی دیگر را به سپاهیان اعطا نمود. پس از قتل نادر یکی از سردارانش به نام احمد بیگ افغان ابدالی دست به غارت جواهرات خزانه زد و بخشی از این جواهرات منجمله الماس کوه نور که بعدها (احتمالا بالاجبار) به ملکه بریتانیا اهدا شد هر گز به ایران بازگردانده نشد.
در دوران قاجار جواهرات گردآوری و بخشی از آنها بر تاج کیانی و کره جواهر نشان و تخت نادری سوار و مرصع شد و در کاخ گلستان نگهداری میشد. با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی به زیرزمین کاخ مرمر منتقل شده در سال ۱۳۱۶ و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایرانقسمت عمده این جواهرات به موزه بانک ملّی منتقل و پشتوانه اسکناس شد. بعدها این جواهرات به عنوان وثیقه دولت بابت بدهی به بانک قرار گرفت. خزانه جدید بانک مرکزی در تپههای عباسآباد تهران در حال ساخت است.
این خزانه در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و بصورت موزه نیز استفاده میشود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دوره صفوی، دوره افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذارده شدهاست. از جمله میتوان به الماس دریای نور، جقه نادری، تاج فرح پهلوی، تاج کیانی، کره جواهر نشان، تخت طاووس (قاجاری) (تخت خورشید) و تخت نادری اشاره کرد.
مجموعه جواهرات ملی ایران از لحاظ هنری و تاریخی یک مجموعه منحصر به فرد است به گونهای که حتی زبدهترین کارشناسان جهان هم نتوانستهاند ارزش تقریبی آن را محاسبه کنند.
موزه هنرهای تزئینی
موزه هنرهای تزئینی تهران، یکی از موزههای استان تهران است. این موزه در سال ۱۳۳۸ ساخته شد و بیشتر اشیاء جمعآوری شده، مربوط به سده دهم تا چهاردهم هجری قمری است.
ساختمان موزه چهارطبقه است که هر طبقه آثار خاصی را شامل میشود. طبقه همکف نمایشگاه دائمی آثار موزهای کاخ مرمر شامل منبت، معرق و خاتم کاری است. طبقه اول بافتهها و دوختههای سنتی ایران و سوزندوزی را در معرض دید قرار داده است. طبقه دوم پنج پخش مجزا دارد: بخش خاتم، بخش منبت، بخش لاکی، بخش فلز و بخش شیشه و طبقه سوم که انواع نقاشیها و مینیاتورها را به نمایش گذاشته است
موزه پارچه و لباس های سلطنتی نیاوران
در ضلع شمالی کاخ نیاوران تالاری به وسعت350 متر مربع به قرینه تالار پذیرایی در ضلع جنوب واقع شده که در دوره پهلوی برای پذیرایی مهمانان دربار احداث شده بود.
کمی پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی تغییر دکوراسیون و تجهیز آن در حال اجرا بود که با پیروزی انقلاب پروژه متوقف می شود، چرا که مبلمان و اشیاء تزئینی خریداری شده تالار از جمله میزهای پذیرایی و جارهای کریستال در زمان بازگشایی تالار به عنوان موزه برای اولین بار در معرض نمایش قرار گرفت.
به دلیل وجود آبنمایی زیبا روبروی تالار و رنگ آبی دیوارها و پرده ها، نام "تالار آبی" به آن اطلاق می شد، تا اینکه به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی در اردیبهشت ماه سال 1391 "موزه پارچه و لباس های سلطنتی" در این تالار افتتاح شد.
هدف از ایجاد این موزه در محل تالار آبی حجم قابل توجهی از آثار نفیس بافته، پارچه و لباس های دوره پهلوی بود که با ارزش هنری قابلیت نمایش داشته لیکن به دلیل فقدان فضای نمایشی کافی در چیدمان اصلی کاخ، تاکنون در معرض بازدید عموم نبوده و در مخزن کاخ اختصاصی نگهداری می شده است، همچنین تالار آبی با وسعتی مناسب در کاخ نیاوران می توانست بهترین فضا برای نمایش و معرفی آثار مخزن کاخ اختصاصی باشد، بدون اینکه در چیدمان اصلی کاخ تغییری ایجاد شود.
از جمله اقدامات انجام شده جهت افتتاح موزه پارچه و لباس های سلطنتی می توان به انتخاب و آماده سازی و انجام عملیات حفاظت و مرمتی بر روی آثار، آماده سازی فضای نمایشی، چیدمان آثار، ایجاد مسیر بازدید و در نهایت تحقیق و پژوهش بر روی تکنیک های بافت و دوخت پارچه برای معرفی هرچه بهتر اشیاء اشاره نمود. ارتفاع تالار، تزئینات گچبری سقف و دیوارها و لوسترهای کریستال بسیار ارزشمند تالار چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند و آثار در معرض نمایش، زیبایی این فضا را دو چندان نموده است.
موزه مردمشناسی تهران
موزه مردم شناسی، یکی از موزههای استان تهران است. این موزه که در سال ۱۳۱۴ بنیاد شد، شامل آثار مربوط به مردم شهرستانهای گوناگون ایران در دوره قاجاریه و معاصر است.
در سال ۱۳۴۷ موزه مردمشناسی از محل سابق به کاخ ابیضدر مجموعه کاخ گلستان انتقال داده شد. این موزه دارای کارگاههای خطاطی، عکاسی، مجسمه سازی، پوشاک و زیورآلات، نجاری و نیز کتابخانه، قرائت خانه، سالن سخنرانی و چهل و هفت غرفه مربوط به آثار گردآوریشده از سراسر ایران است.
آثار موزه به شیوه موضوعی طبقهبندی شده و به نمایش در آمدهاند. این موزه در میدان ۱۵ خرداد داخل محوطه کاخ گلستان واقع شدهاست.