سرویس فرهنگ وادبیات هنرآنلاین: در این مراسم، غلامعلی حداد عادل رئیس بنیاد سعدی با بیان آنکه خانم اوکادا اولین دانشجوی ژاپنی دانشگاه تهران در سال 1346 هستند و آثار مهم ادبیات فارسی همچون خسرو و شیرین، شاهنامه فردوسی، خیام، ویس و رامین و را به زبان ژاپنی ترجمه کرده است.

اوکادا ضمن اشاره به آنکه 50 سال پیش تنها دانشجوی ژاپنی دانشگاه تهران در رشته زبان و ادب فارسی بوده است در خصوص اولین نسخه موجود فارسی در ژاپن گفت: درسال 1217 میلادی موبد ژاپنی در سفر خود با فردی ملاقات می کند و به خیال آنکه او  هندی و مسلط به زبان بودایی است از او می­خواهد تا چند خطی برای او بنویسد. این دست خط تا قرن 20 میلادی به عنوان نسخه  مقدس بودایی نگهداری می شده است.

او در این خصوص افزود: زمانی که چند اسلام شناس این سند را مشاهده و گمان کردند که این خط فارسی  و شاید دو بیت شعر است من در دانشگاه تهران دانشجوی زبان فارسی بودم و درخواست کردم تا عکس این سند را برای من ارسال کنند.

ایرانشناس ژاپنی پس از آنکه  شعر  این سند تاریخی را به خط فارسی  بر روی تخته‌ای برای حاضرین نوشت وگفت : تا مدت­ها نمی دانستم که این بیت " جهان خرمی با کس نماند /فلک روزی دهد روزی ستاند" و " جهان یادگارست و ما رفتنی/ بمردم نماند به جز مردمی" از چه شاعری است که هنگام ترجمه ویس و رامین اسعد گرکانی با آن مواجه شدم که بیت اول از ایشان است و بیت دوم از شاهنامه فردوسی است.

او در پایان سخنان خود گفت: با توجه به اسناد تاریخی، ایرانیان در آن زمان روابط تجاری با ژاپن داشته اند و بنابراین این بیت توسط بازرگان و یا یکی از کارکنان کشتی نوشته شده است که نشان از علاقه ایرانیان به شعر داشته است. ایرانیان در آن زمان اشعار بسیاری را حفظ بودند و امیدوارم که امروز نیز مردم این کشور این اشعار را به خاطر داشته باشند.

دانشنامه زبان و ادب فارسی  جامع ترین مرجع در میان سایر دانشنامه هاست

غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان وادب فارسی و رییس بنیاد سعدی همچنین در این مراسم با اشاره تازه ترین تالیف های  گفت: جلد دوم فرهنگ جامع زبان فارسی یکی از هدایای فرهنگستان به علاقه‌مندان زبان فارسی است که زیر نظر دکتر علی اشرف صادقی تألیف شده و مجلد اول آن 3 سال پیش منتشر شده بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه افزود: همچنین دانشنامه زبان فارسی نیز دیگر هدیه فرهنگستان است که جلد ششم آن که در واقع جلد نهایی کتاب است آماده شده و در نمایشگاه در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. در میان کتب کلیات، هیچ دانشنامه‌ای به جامعیت دانشنامه زبان و ادب فارسی نمی‌رسد.

اسماعیل سعادت مدیر گروه دانشنامه زبان و ادب فارسی و همچنین مؤلف دانشنامه نیز در خصوص این دو کتاب مرجع گفت: یکی از توفیق­های فرهنگستان زبان فارسی تألیف و انتشار دانشنامه زبان فارسی بوده است. هر جلد دانشنامه زبان و ادب فارسی به 760 تا 860 صفحه است که در هر صفحه حدود 100 کلمه آمده است. در این دانشنامه 2244 مقاله با همکاری 420 نفر از پژوهشگران داخل و خارج در حوزه زبان فارسی منتشر شده است.

علی‌اشرف صادقی، دیگر عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی که فرهنگ جامع زبان و ادب فارسی تحت نظر او در دست تألیف است، نیز در این مراسم گفت: برنامه‌ریزی برای تألیف فرهنگ جامع زبان فارسی از سال‌ها پیش آغاز شد و روش‌های مختلف فرهنگ نویسی بررسی شد و تمام فرهنگ‌هایی که تاکنون در این خصوص  نوشته شده مورد بررسی قرار گرفت.

صادقی با اشاره به حجم فرهنگ جامع زبان‌ فارسی گفت: جلد اول این فرهنگ حدود 1150 صفحه شده که بسیاری از اساتید می‌گفتند این حجم بسیار زیاد است از این رو جلد دوم را سبک‌تر گرفتیم تا علاوه بر این، انتشار آن نیز راحت‌تر باشد و به همین خاطر جلد دوم فرهنگ جامع 825 صفحه شده است.

 

او اضافه کرد: برای تألیف این فرهنگ 2 نرم‌افزار پیکره و فرهنگ‌نویسی توسط اساتید دانشگاه شهید بهشتی نوشته شده که به فرهنگ‌نویس و تعریف‌نگار کمک می‌کند. در جلد دوم بیشتر تالیف را با این نرم‌افزار انجام دادیم اما در جلد سوم تمام  نگارش دانشنامه با این نرم افزارها انجام خواهد شد.

استفاده از نسخ خطی در نگارش دانشنامه زبان و ادب فارسی

در بخش دیگری از این مراسم کامران فانی درباره تالیف کتاب ها اظهار کرد: یکی از رویدادهای قابل توجه در ایران در روزگار کنونی رونق یافتن کتاب‌های مرجع و دانشنامه است. رونق چنین کتاب‌هایی نشان دهنده انسجام یک جامعه پرسشگر است که در چنین جامعه‌ای دانشنامه‌ها بیشتر مورد توجه هستند.

او افزود: همیشه برایم سوال بود که چطور برای تمام موضوعات دانشنامه تهیه می‌شود اما در این بین به کتاب‌ها و دانشنامه‌های مرتبط با زبان فارسی بر نمی‌خوریم همچنان اعجاب دوم من این بود که در تألیف دانشنامه‌ها معمولاً کار نیمه کاره رها می‌شود و به انتها نمی‌رسد اما این بار شاهدیم که دانشنامه زبان فارسی به جلد و حرف پایانی رسیده و شاهد انتشار حرف "ی" بودیم که این اقدام فرهنگستان  بسیار قابل توجه است

در بخش دیگری از این مراسم محمد جعفر یاحقی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تالیف این دو کار ادای دینی به زبان فارسی است و تصور من این است که زبان فارسی اگر دو ستون اصلی داشته باشد یکی فرهنگ جامع زبان فارسی و دیگری دانشنامه زبان و ادب فارسی است.

او افزود: من شاهد بودم که  مولفان برای نوشتن فرهنگ جامع فقط به منابع چاپی رجوع نمی‌کردند و نسخ خطی را زیر و رو می‌کردند تا استنادشان دقیق باشد.

 این مراسم با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و مؤلفان و اعضای این فرهنگستان در سرای اهل قلم سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.