سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: در هیاهوی گوناگونیِ شبکه‌های اجتماعی گاهی شبکه‌ای هم برای کارهای جدی پدیدار می‌شود. این روزها که به نام کتاب و کتاب‌خوانی ثبت شده است گزارشی از سایت معروف خوش‌خوان‌ها می‌تواند برای شما سودمند باشد.
این شبکه با آدرس [http://www.goodreads.com] برای کتاب و کتاب خوانان در دسترس است. نوع سایت: کاتالوگ و انجمن، برای گفت‌وگو و چالش در حوزه کتاب، مقالات، مجله‌ها و انواع نشریات است. می‌توان گروه‌هایی در سایت ساخت و با آنان در مورد ژانرهای مختلف کتاب‌ها و نشریات گفت و شنود کرد. این درحالی ست که "گودریدز" به جز سایت، با استفاده از "اپ"های موبایلی در پلتفرم‌های "اندروید" و "آی او اس" نیز در دسترس است و می‌توان با اکانت‌های دیگر شبکه‌های اجتماعی به آن وارد شد یا رایگان ثبت نام کرد.
در همان صفحه ورودی، "گودریدز" به شما گوشزد می‌کند که این سایت برای چه کسانی است و اینکه ناشران و نویسندگان با عضویت در آن می‌توانند کتاب‌های خود را به بیش از چهل میلیون کاربر معرفی و تبلیغ کنند. جالب است بدانید این سایت آنقدر مشهور و محبوب شد که در نیمه سال 2013 شرکت آمازون آن را در ازای مبلغی که به شکل راز باقی ماند، خرید و در مالکیت کامل خود درآورد.
این سایت دارای یک الگوریتم توکار است (بر اساس مفاهیم هوش مصنوعی و هوش ماشین‌های یادگیرنده) که بر اساس کتاب‌هایی که شما "لایک" کرده، "امتیاز" یا رتبه داده یا در گذشته خوانده یا پیشنهاد داده‌اید، یاد می‌گیرد که سلیقه شما چیست و کدام کتاب‌ها را دوست دارید و آنها را به صورت خودکار به شما معرفی کرده و پیشنهاد می‌دهد. اما به نظر ما این الگوریتم در حال حاضر چندان باهوش نیست.
تاریخچه
این سایت در سال 2007 توسط دو کارآفرین حوزه آی تی با سرمایه شخصی بنیان گذاری شد و در سال 2008 توسط "فرشتگان سرمایه گذاری" حمایت شد اما اکنون به مالکیت شرکت - عظیم کتاب فروشی و خرده فروشی - آمازون (amazon) درآمده است و طی این سال‌ها فعالیت رسمی و بدون وقفه دارد.
خوانندگان ایرانی در آن کم نیستند! کتاب‌های فارسی هم در آن معرفی و تبلیغ شده‌اند و تقریبا از سال 2010 ایرانیان در آن حضور یافتهاند. نویسندگان ایرانیِ مرده و زنده در آن "صفحه" اختصاصی دارند که متاسفانه چون به دست خود نویسنده یا کارگزار (agent) رسمی ایشان ساخته نشده، رسمیت و "نشان" یا لوگوی گودریدز را در اختیار ندارند. مشکل دیگر هم برای نویسندگان ایرانی این است که نام نویسنده باید به زبان انگلیسی باشد تا تایید شود.
به چه کار می آید و چه کار می توان کرد؟
پس از ورود به "گودریدز" با "جریان داده‌ها" یا استریم به شکل فیسبوکی آن روبه‌رو می‌شوید و پرسش‌های گوناگونی در ذهن‌تان شکل می‌گیرد: به چه کار می آید و چه کار می‌توان در آن کرد؟ پاسخ این است: جامعه مجازی برای کتاب خوانان و کتاب دوستان که هر لحظه در آن کتابی معرفی می‌شود، "امتیاز" (Rate this book) می‌دهد. هر کاربر در آن یک قفسه شخصی کتاب دارد و می‌تواند به آن کتاب بیفزاید، نگهداری کند و به دیگران پیشنهاد کند. کاربران در هر سال در رای گیری شرکت می‌کنند تا کتاب منتخب سال را انتخاب و به این واسطه کتاب و نویسنده آن را مشهورکنند.
در این سایت می توان "دوست یابی" کرد و دوستان شما با امتیاز دادن به کتاب‌ها و توصیه‌هایشان در برگزیدن کتاب خوب کمک‌تان می‌کنند. پیام رسانی و ارسال آن در این شبکه اجتماعی فراهم شده است و شما مستقیما می توانید به دوست دیگری پیام بفرستید یا دریافت کنید. حتی نویسنده‌ها از امکان خبرنامه و پیام رسانی گروهی برای آگاه سازی دیگران از رویدادهای نشر خود برخوردارند.
از طرف دیگر می‌توان با بیوگرافی نویسنده‌ها روبرو شد و کتاب‌های آنها را بررسی کرد و فهمید دیگر خوانندگان در مورد آن کتاب چه گفته‌اند. کاربران به کتاب‌هایی که خوانده‌اند "امتیاز" می‌دهند و می‌گویند کتاب جالبی که در آینده خواهند خواند کدام است. پس از خوانش کتاب، نقد و نظرهایشان را در مورد آن در قسمت "کامنت"ها یا در "گروه"ها می‌نویسند. گودریدز، مستقیما به فیسبوک و توییتر کاربران متصل می‌شود و با اجازه آنها، کارهای انجام گرفته در سایت را با دیگر دوستان کاربران در شبکه‌های اجتماعی دیگر، همسان و به روز می‌کند (دوستانی که ممکن است در گودریدز حضور نداشته باشند).
صفحه نویسندگان
برای نویسندگان صفحه‌ای اختصاصی تولید می‌شود که در آن اطلاعات نویسنده - همچون بیوگرافی جامع، عکس، آدرس سایت، نشانی توییتر و ... - آورده شده تا آنها بهتر شناخته شوند و راه های ارتباطی با نویسنده به شکل کامل در اختیار بازدید کننده‌ها قرار بگیرد. دوستداران نویسنده‌ها می‌توانند به دو روش "دوستی" یا "دنبال کننده" همیشه با نویسنده محبوب خود همراه باشند. این مهم در صورتی است که نویسنده در سایت پذیرفته و به او نشان گودریدز اعطا شده باشد. متاسفانه هنوز نویسندگان انگشت شمار ایرانی در آن رسما پذیرفته شده‌اند، هرچند که پذیرش نویسنده بسیار راحت تر از چند سال پیش شده است.
صفحه ویژه کتاب
هر کتاب در صورت ثبت - توسط ناشر کتاب که حق تالیف کتاب را در اختیار دارد – صفحه‌ای ویژه دارد که در آن "جلد کتاب" و مشخصات "فیپا"ی آن درج شده و کاربران با ورود به آن می‌توانند همه چیز در مورد آن کتاب را بخوانند و بدانند؛ از امتیاز کتاب گرفته تا امتیاز نویسنده.
این صفحه به صفحه نویسنده لینک شده و می‌توان هم مشخصات کتاب و هم مشخصات نویسنده را رویت کرد. گاهی به انتخاب ناشرِ کتاب، مختصری از کتاب یا شرحی بر کتاب در این صفحه گنجانده می‌شود و از همینجا می‌توان به دیگر آثار نوشته شده توسط نویسنده این کتاب دسترسی داشت. همچنین می‌توان به کتاب امتیاز داد یا گفت که برای آینده آن را خواهیم خواند (Want to Read).
بیوگرافی نویسنده کتاب و ژانر ادبی یا هنری کتاب نیز قابل مشاهده است. در نهایت می‌توان با دیگران در مورد آن کتاب گفت و شنود کرد و از همانجا نیز کتاب را سفارش داده و وارد سایت فروشنده کتاب شد و آنرا چه به شکل نسخه کاغذی و به چه به صورت الکترونیک خریداری کرد. حتی می توان کتاب را در شبکه‌های اجتماعی دیگر، "هم گذاری" کرد و به اشتراک گذاشت.
کلام آخر اینکه، باید کوشش کنیم آرام آرام از شبکه‌های اجتماعی بی سروته دوری کنیم و به شبکه‌ها و جوامع اینترنتی حرفه‌ای و جدی آری بگوییم. به یقین گودریدز می‌تواند محلی باشد برای تشویق به کتابِ خوب خواندن.