سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: پل بیتی نویسنده سیاهپوست آمریکایی در چهارشنبهای که گذشت موفق شد جایزه مهم ادبی من بوکر ۲۰۱۶ را با رمان Sellout از آن خود کند.
Sellout نام رمان بیتی و طنز تلخی است که به سیاستهای نژادی در آمریکا و به ویژه هویتنژادی در لسآنجلس پرداخته است. شخصیت اصلی داستان فروشنده مواد مخدر است و رقیب اصلیاش، او را Sellout صدا میزند. Sellout در زبان عامیانه آمریکایی به معنای خیانت است. این واژه همچنین تمام شدن یکجای بلیتهای کنسرت، تئاتر یا رویدادهای اینچنینی هم معنی میدهد.
پل بیتی به عنوان نویسندهای متولد لسآنجلس، اولین آمریکایی است که پس از تغییر قوانین جایزه بوکر توانسته آن را به دست بیاورد. جایزه ۵۰ هزار پوندی من بوکر اولینبار در سال ۱۹۶۹ برگزار شد و بهترین اثر ادبیات داستانی که به زبان انگلیسی نوشته شده را برمیگزیند. این جایزه بیش از ۴۰ سال تنها به نویسندگان کشورهای مشترکالمنافع، انگلیسیها و ایرلندیها تعلق میگرفت، اما از سال ۲۰۱۳ با وضع قوانین متفاوت، تمام آثار نوشتهشده به زبان انگلیسی حق شرکت در آن را پیدا کردهاند.
جایزه "من بوکر" در تمام سالیانی که برپا بود نشان داد که جایزهاش برای نویسندگان سرشناس نیست. در قریب به نیم قرن اخیر تعداد نویسندگان سرشناس این جایزه به تعداد انگشتان دستها هم نیست.
کافی است نام چند نویسنده بوکری سالهای گذشته را با هم مرور کنیم: پیتر کری، یان مارتل، دی بی سی پییر ، آلن هولینگهرست، جان بنویل، کیران دسای، ان انرایت، آراویند آدیگا، هیلاری منتل، هاوارد جاکوبسن، جولیان بارنز، هیلاری منتل، النور کاتن برنده بوکر 2013، ریچارد فلاناگان برنده بوکر 2014 یا مارلون جیمز،رماننویس جامائیکایی که بوکر سال گذشته را دریافت کرد.
همان طور که گفته شد تعداد نویسندگان سرشناس این جایزه به تعداد انگشتان دستها هم نیست. وی.اس نایپل، نادین گوردیمر، سلمان رشدی، ویلیام گلدینگ، کازوئو ایشیگورو، مارگارت اتوود و جان ماکسول کوتسی از این دست نویسندگان هستند که البته بعضی از این اسامی نیز بعدتر به واسطه دریافت جایزه نوبل شهره شدند و زمانی که موفق به دریافت جایزه "من بوکر" شدند چندان معروفیت جهانی نداشتند.
اما ارتباط جایزه ادبی نوبل با بوکر به واسطه چند نویسنده که در هر دو جایزه موفق و خوش اقبال بودند جالب است. زمانی که ویلیام گلدینگ نویسنده معروف "سالار مگسها" در سال 1980 برنده بوکر شد تنها سهسال بعد به دریافت جایزه ادبی نوبل هم نائل شد.
جان مکسول کوتسی نویسندهای که دوبار در سالهای 1983 و 1999 موفق به دریافت جایزه بوکر شد، در سال 2003 برنده نوبل ادبیات شد و از سوی دیگر وی.اس نایپل ترینیداد و توباگویی هم سی سال بعد از دریافت جایزه بوکر، در سال 2001 موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
شاید دور از ذهن نباشد بنویسیم که داوران آکادمی نوبل دورنگاهی هم به انتخاب داوران بوکر دارند؛ داورانی که برعکس داوران نوبل هر سال تغییر میکنند.