گروه فرهنگ و ادبیات خبرگزاری هنرآنلاین معرفی عادی، تخصصی و نقد کتاب را یکی از تکالیف حتمی خود میداند. تکلیفی در مسیر توسعۀ فرهنگ کتابخوانی و تحقق نهضت اطلاعرسانی. کتاب در کشور ما مهجور نیست لکن هنوز تا نقطۀ مطلوب فاصله داریم. امیدواریم که کتابهای معرفی شده در این بخش بتواند امکان انتخاب علاقمندان به کتاب و کتابخوانی را بیشتر کند و مورد توجه کتابخوانها قرار بگیرد.
تحلیل مبانی فلسفی ظهور بحران محیط زیست
دکتر سید حسین حسین نویسندۀ این کتاب در مقدمۀ آن لزوم نگاه فلسفی به مقولۀ محیط زیست را اینطور تشریح کرده است: «دانش، تکنولوژی، فرهنگ، سیاست، اقتصاد، جامعه، و هرآینه تمدن، دست یازیدۀ «انسان» است. از سوی دیگر اما، نمی توان این مهم را فروگذاشت که «انسان معاصر» در چارچوب چنین بسترهای اجتماعیِ پُرافسونی، به سان مومی به بازی درآمده و به دست خود، موجود/ موجوداتی خلق نموده که اینک، مربوب این ربّ/ ارباب متفرق شده است.
اگر از میان این هفت عنصر درهم تنیده و از بُنِ مایه بغرنج، مولفۀ رازآمیز «تمدن» را در زاویۀ مطالعات مفهومی، فربهتر و جامع سایرین بدانیم. آنگاه بحران پارادوکسیکالِ «انسان – تمدن – انسان» اینجا سر میزند که تمدن ساخته و پرداختۀ انسانی، بر فاعل و عاملِ خود محیط میشود و در این هنگامۀ پیچاپیچِ پُرآشوب، ظاهراً آفریننده را راهی برای فرار نمیماند.
بدینسان، بسیار پرسش برانگیز است که چنین اخگر بیمانندی چگونه ممکن میشود؟
نخست آنکه مخلوقات خلّاقه، از جوهذۀ خلّاقه برخوردارند و از این رو میتوانند منشأ اثر و خلاقیت دوچندان و روزافزون باشند تا آنجا که حتی نفسِ انسانِ فاعل را به تصرف درآورند.
دو آنکه ساختۀ دست و زایش انسانی، شیئی جدید با اقتضائات و فراگردهای ویژۀ خود در جهان هستی است.
افزون بر این دو، رهیاقتِ سه، بر تفاوت کارکرد و فراگیری دامنۀ پیامدهای امور اجتماعی با امور فردی دلالت دارد که، سپهرِ «قدرت اجتماعی»، حتی دستاوردهای انسانی و موجودیّت و هستیِ انسان را نیز به چنگِ تفوِّه خود مینشاند و این انگاره، اذعان به تفاوت تأثیرگذاری سیاق «امر جمعی-اجتماعی» با «امر فردی» است و بس.
همۀ اینها بی هیچ گمان، نیاز بیش از پیشِ «انسان معاصر» به «فلسفهورزی» را نشان میدهد، و شاید یکی از روزنههای امیدبخشِ فرار از بحران، پیشتازی در فلسفیدنهایِ عقلانیِ بنیادین باشد.
پژوهش پیشرو بر همین سازوکار استوار شده و دستاورد پروژهای چندضلعی در دهۀ 90 پیرامون «روششناسی مطالعات علم دینی» بود که فاز نخست آن از ضرورت و اهمیت نقش «علم دینی» از منظر بحران محیط زیست سخن میگفت. هرچند این بحران فراگیر، بهانهای بود برای نسبتسنجی با مسئلۀ علم دینی تا بتوان اهمیت آن را به تحلیل گذاشت. اما بدون تردید، یک نمونۀ جهانی از مهمترین چالشهای روز دنیای معاصر قلمداد میشود که نمیتوان بهسادگی از آن گذر کرد».
از مقدمه میتوان فهمید که حسینی با نگاهی عمیق به موضوع نگریسته و این کتاب به مخاطبین خاص تعلق دارد. تحلیل مبانی فلسفی ظهور بحران محیط زیست در سال 1401 و بههمّت دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شده است. طرح جلد این کتاب 160 صفحهای مثل متن آن فلسفی بوده و فهم آن نیاز به تحلیل و برداشت دارد.