خودکفایی کاغذ داخلی یکی از وعدههای دولتسیزدهم بود؛ وعدهای که در سایه هدایت رئیسجمهور و راهبری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی محقق شد و نورامید را در دل اهالی نشر روشن کرد. با توجه به هزینههای سربار واردات کاغذ و خروج ارز از کشور، این موضوع در توسعه سهم خودکفایی کشور باتوجه به تاکیدات رهبرمعظم انقلاب نقشی بهسزا دارد.
شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران بهعنوان بزرگترین تولیدکننده کاغذ در ایران با ظرفیت مجموعا ۱۷۵هزار تن شامل ۹۰هزار تن کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر و ۸۵ هزار تن کاغذ فلوتینگ فعالیت میکند.
این مجموعه سال۱۳۷۶ باهدف کاهش وابستگی کشور به واردات کاغذ، کاهش خروج ارز از کشور، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در منطقه و کشور تاسیس شد. چراغ امیدی که این کارخانه روشن کرد، اگرچه در سالهای نهچندان دور تا مرز خاموشی پیش رفت اما در دولت سیزدهم به مشعل پرفروغی تبدیل شد که گرمای آن نهتنها تنور چاپ کتابهای درسی را روشن کرد، بلکه امیدی نیز در دل ناشران به وجود آورد.
خط تولید اول کارخانهای که با هدف تولید کاغذ تحریر راهاندازی شدهبود، سالها به دلیل سیاستهای نادرست برخی دولتمردان و حمایتهای یکطرفه از واردات، خاموش شدهبود و اولویت دومش که تولید کاغذ فلوتینگ و لاینر بود، به طور جدی دنبال میشد. از دو سال گذشته با تأکیدات ویژه رئیسجمهور، تولید کاغذ تحریر در کشور رنگ و بوی دیگری به خود گرفتهاست.
پروژه تولید کاغذ تحریر داخلی در کشور از ابتدای دولت سیزدهم با تشکیل کارگروه کاغذ و نشر زیرنظر معاون اول رئیسجمهور و با حضور وزرای دخیل در این حوزه و کارشناسان و فعالان عرصه تولید، کلید خورد. کارگروهی که بسیاری از تصمیمات آن جرقه اصلی تولید را در کارخانههای فعال از جمله چوب و کاغذ مازندران روشن کرد.دراین میان حضور رئیسجمهور، معاون اول رئیسجمهور و پس از آن وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر صمت و دیگر متولیان در کارخانههای تولید داخل موجب شد هم موانع و مشکلات پیش روی تولید احصا و هم داشتههای موجود برای برداشتن یکگام بلند ارزیابی شود.
علاوهبر این در سایه این حضور، تعامل و همدلی میان مسئولان دولت و مدیران کارخانهها ایجاد شد که هم زمینهساز رسیدن به یک وفاق جمعی و روحیه جهادی برای رساندن تولید از صفر به حد قابل قبولشد و هم شناخت بیشتری از این صنعت و باید و نبایدهایش را برای دولتمردان ایجاد کرد. این شناخت با پیگیریهای رئیسجمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و تأکید مداوم بر حل مسأله کاغذ، موجب شد تا سایر حلقههای خارجی مرتبط با کاغذ از جمله مصرفکنندگان نیز به اهمیت مسأله واقف شوند. قطعا نقش دولت در فرهنگ استفاده از کاغذ داخلی هرچند نسبی نیز کتمانناپذیر است.
اگرچه نمیتوان ادعا کرد همه مسائل و مشکلات کارخانههای تولید کاغذ برطرف شده و ما از واردات بینیاز هستیم اما باید گفت حل مسائل و مشکلات این حوزه تنها از عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنخواهند آمد و سایر ارکان دولت شامل وزارتخانههای نیرو، صمت، اقتصاد و... نیز باید به میدان بیایند و در کنار بانکها و موسسات مالی، نمایندگان مجلس به ماندگار شدن این تلاش دولت سیزدهم همت بگمارند.
کارخانه چوب و کاغذ مازندران درحالی رسیدن به خودکفایی در تولید کاغذ کتابهای درسی را جشن گرفت که با مسائل و مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم میکند. رفع این مشکلات به داشتن روحیه جهادی در همه ارکان دولت و حتی در میان جامعه مصرفکنندگان نیاز دارد.
حل مسائل و مشکلاتی که بهگفته حمیدرضا فرجی، مدیرتولید کارخانه چوب و کاغذ مازندران، موجب میشود کارخانه با سرعت بیشتری بر مدار تولید حرکت کرده و به ظرفیت تعریف شده برای تولید تحریر در بزرگترین کارخانه تولید کاغذ تحریر در خاورمیانه برسد.
فرجی در حاشیه بازدید خبرنگاران از این کارخانه، با اشاره به ویژگیهای منحصر به فرد چوب و کاغذ مازندران، گفت: بخش عمده ماشینهای ما آلمانی، اتریشی، کانادایی است اما یکی از دغدغهها، این است که تجهیزات و ماشینآلات کارخانه ۲۷ سال است بهروزرسانی نشده؛ درحالی که اگر دولت حمایتهای بهتر و ویژهتری داشتهباشد میتوانیم با تجهیز ماشینها، تولیدات خود را افزایش دهیم. از آنجا که برای تامین قطعات به دلیل تحریمهای ظالمانه علیه ایران مشکل اساسی داریم، این حمایت در نهایت به نفع تولید کشور خواهدبود. وی همچنین با اشاره به طراحی اولیه این کارخانه مبنی بر استفاده از چوب صنوبر نیز گفت: باید برای مصرف شش ماه، دپوی چوب داشتهباشیم اما عملا به دلیل اجرایی شدن طرح تنفس جنگل چنین امکانی فراهم نشدهاست.
فرجی واردات چوب را نیز یکی دیگر از مشکلات این مجموعه دانست و گفت: بخش عمده چوبها بیشتر از روسیه وارد میشود اما سیستم پوستکنی در این کشور وجود ندارد، ازآنجا که برای تولید کاغذ تحریر حدود ۷۵درصد باید از چوب استفاده شود، بهصورت جدی در این بخش مشکل داریم.
به گفته وی، چوب و کاغذ مازندران روزانه ۱۳۰۰تن مصرف چوب دارد و برای بهروزرسانی ماشین اول حدود دو میلیون یورو و بهروزرسانی ماشین دوم حدود چهار و نیم میلیارد یورو اعتبار نیاز است. ضروری است حالا که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فارغ از مسائل سازمانی خود، کاغذ را بهعنوان یک دغدغه دنبال کرده و تولید را از ۵۰۰۰تن به ۸۰هزار تن رسانده است، تنها نماند و سایر دستگاهها دست یاری به سمتش دراز کنند.
منبع: قفسه کتاب جامجم - شماره 236