گروه هنرهای تجسمی خبرگزاری هنرآنلاین: شاید این روزها که اغلب مردم گوشیِ هوشمند به دست دارند و در هر کوی و برزن که اراده کنند، می‌توانند خویش‌انداز و دیگرانداز (!) بگیرند؛ صحبت از عکس و عکاسی، بحث پیش پا افتاده‌ای به نظر برسد.
تا همین سه دهه پیش (که دوران کودکی من را هم شامل می‌شود)، عکاسی، واقعاً چیز جالب و حیرت‌انگیزی بود. دوره‌ای که هرکسی دوربین نداشت و برای مسافرت‌ها باید دوربین کرایه می‌کردیم و با خرید یکی دو حلقه فیلم، راهی می‌شدیم تا مهم‌ترین لحظه‌های زندگی‌مان را ثبت کنیم. لحظه‌ها و عکس‌هایی که هیچ وقت مجال پاک شدن، اصلاح شدن یا تکرار شدن را نداشت. حتی حلقه‌های خالیِ فیلم هم آنقدر برایمان جذاب بود که از آن جاکلیدی درست می‌کردیم و گاهی به عنوان زینتی از آینه جلوی شیشۀ ماشین آویزان بود!
امروزه با پیشرفت فناوری و برجسته شدن نقش عکاسی در فرایندهای مختلف تبلیغاتی، خبری و ... جایگاه عکس و عکاس به صورت ویژه‌تری نگریسته شده و این عرصۀ هنری از محدودیتِ یادگارنگاریِ صِرف به در آمده و به عنوان رشته‌ای تخصصی تدریس می‌شود.
با تمام این تفاصیل امّا هنوز مشکلات زیادی گریبانگیر عکاس‌ها در عرصه‌های مختلف است. مشکلاتی از قبیل عدم حمایت صنفی، دستمزد محدود، رعایت نشدن حق کپی رایت، برخوردهای بد و گاهی خشن با عکاسان خبری و ... که جا دارد در مجالی دیگر به آن پرداخته شود.
با تمام این‌ها امّا پیشینۀ شکل گیری این هنر که با پیشرفت فناوری به شکل امروزی درآمده و مشاغل هنری و صنعتی مختلفی را ایجاد کرده، قابل توجه است.
قدیمی‌ترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی، تصویری است که «نیسه فور نیپس»، اشراف زادۀ فرانسوی در سال 1826 با فرآیندی که خودش آن را "هلیوگرافی" نامگذاری کرد، از منظرۀ بیرونی پنجرۀ اتاقش گرفت. عکسی که ناواضح، ولی پر ارزش است.
امّا آنچه که منجر به نامگذاری 19 آگوست به عنوان روز جهانی عکاسی شد، واقعۀ دیگری است.
«لوئی ژاک مانده داگِر» هنرمند و فیزیکدان فرانسوی بود که برای اختراع فرایند "داگرئوتایپ" در عکاسی معروف شده‌است.
سه سال بعد از این‌که نیسه فور نیپس، آن عکسِ پیش گفته را توسط هلیوگراف ثبت کرد، «داگِر» به عنوان دستیار پیش او آمد و یک همکاری خوب را با هم آغاز کردند که پس از چهار سال با مرگ نیپس به پایان رسید.
داگر دست از کار نکشید و در همراهی با فرهنگستان علوم فرانسه، فرایند عکاسی که بر رویش کار می‌کردند را به ثبت رساند. دولت فرانسه ثبت اختراع کار داگر را به دست آورد و در برابر آن مبلغی را به او و دستیارش که پسر نیپس بود پرداخت کرد. پس از آن و در ۱۹ آگوست ۱۸۳۹ بود که دولت فرانسه اعلام کرد: اختراع داگر هدیه‌ای به جهان است و آن را به رایگان به جهان بخشید.
در شیوۀ داگر که به داگرئوتایپ یا داگرئوتیپ معروف شد، به صفحهٔ نقره‌ای مدتی بخار یُد می‌دهند تا قشر نازکی از یُدید نقره بر روی آن قرار گیرد. سپس این صفحه را در دوربین می‌گذارند و عکس‌برداری می‌کنند.
لوئی داگر در سال 1844
کمی پس از معرفی دستگاه داگرئوتیپ به اروپا، نیکلای یکم روسیه، تزار روسیه و ملکه ویکتوریای بریتانیا هر کدام یک نمونه از این دستگاه را به محمدشاه قاجار هدیه دادند و این چنین پای اختراع داگر به ایران باز شد. ژول ریشار فرانسوی، نخستین کسی بود که مأمور بهره‌برداری از این دستگاه‌ها شد. او در آن زمان عکس‌هایی گرفت که متأسفانه در حال حاضر اثری از آن‌ها وجود ندارد. ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار هم در تبریز به این روش عکس برداری‌هایی انجام داده که تنها عکس برداشته شده با داگرئوتیپ در ایران است که هنوز باقی است.
داگر دوازده سال بعد از اختراع جالبش، در اثر حملهٔ قلبی از دنیا رفت. او یکی از ۷۲ نفری است که نامشان بر روی برج ایفل نوشته شده است.