گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: این نشست با حضور علی رمضانی مدیر عامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و رضا اسماعیلی دبیر علمی هفدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر، امروز یکشنبه ۹ بهمن ماه در سرای کتاب برگزار شد.
در ابتدا، اسماعیلی با این توضیح که هفدهمین دوره جشنواره شعر فجر با استفاده از تجربیات و تلاش‌های مدیران، دبیران و داوران ادوار پیشین شروع به فعالیت کرده است، گفت: سعی کردهایم از زمان اعلام فراخوان تا به امروز، جشنواره به‌روال مناسب و شایسته برگزار شود و بخش‌های رقابتی و محافل ادبی را شاهد باشیم.
این شاعر و پژوهشگر از رشد ۲۰ درصدی و استقبال نسبت به دوره قبلی خبر داد و افزود: طبق آخرین آمار دبیرخانه سه هزار و ۱۲۵ اثر در سه بخش «بزرگسال» به زیرشاخه کلاسیک، نو و محاوره، بخش «کودک و نوجوان» و بخش «درباره شعر» نقد و پژوهش ادبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این بخش‌ها کتاب‌ها تفکیک شدند و داوران با توجه فرصت محدودی که داشتند با دقت‌نظر آثار را مطالعه کردند تا اثر مورد نظر را انتخاب کنند.
اسماعیلی با اشاره به برپایی محافل ادبی در شهرهای مختلف و تمرکززدایی، اظهارداشت: محفل‌های ادبی در فارس، لرستان و خراسان رضوی برگزار شد و استان‌ها را با این رویداد همراه کردهایم. چهره‌ها وارد ترکیب علمی شدند و شاعران جوان در کنار پیشکسوتان به داوری پرداخته‌اند.
او با این توضیح که هفدهمین دوره جشنواره شعر فجر سه ویژگی برجسته نسبت به ادوار گذشته داشت، ادامه‌داد: نخست، برگزاری نشستی ویژه با محوریت شعر نو و سپید بود. برای اولین بار این قالب شعری مستقل دیده شد. دوم، برپایی نشست دانشگاهی در دانشکده ادبیات فردوسی مشهد با حضور استادان و شاعران بود که علاوه‌بر شعرخوانی جلسه تئوری و نظری هم داشتند. سوم این که در پوشش و اطلاع‌رسانی جشنواره گسترده عمل شد و از جامعه ادبی و شاعر خواستیم با نگارش یادداشت همواره چراغ این رویداد روشن‌تر بدرخشد.
او با بیان این که جشنواره شعر فجر به دنبال این است که در حوزه ادبیات پویایی ایجاد شود، تصریح‌کرد: باید شاهد نوآوری و خلاقیت بیشتر باشیم. کتاب برگزیدگان به‌نحوه شایسته توسط وزارت ارشاد خریداری شود. شاهد برپایی نشست‌های معرفی کتاب، جلسات نقد و بررسی و کارگاه آموزشی در طول سال باشیم تا آثار برگزیده بیشتر دیده و شنیده شوند. برنامه «کلک خیال» و نشست های تخصصی با حضور برگزیدگان بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. حوزه ادبیات و فرهنگ به‌لحاظ درآمدزایی فقیر است. حامیان مالی با وجه فرهنگی می‌توانند موجب گستردگی این رویداد شوند. مظلوم‌ترین اهالی حوزه فرهنگ، شاعران هستند و باید با اتخاذ راهکارهای مناسب جایگاه مناسب‌تری پیدا کند.
دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر، با تاکید بر این که باید به بخش نقد و پژوهش کتاب‌های ادبی توجه بیشتری شود، گفت: در این دوره طی یک سال گذشته ۳۲۷ عنوان کتاب در این زمینه نشر یافته است. در بخش کودک و نوجوان همچنان به رشد مطلوبی نرسیده‌ایم و لازم است توجه جدی از سوی متولیان امر فرهنگی صورت بگیرد. با ذهنیت غلطی که وجود دارد به شاعران کودک و نوجوان آن‌گونه که باید توجه لازم نمی‌شود. باید سرمایه‌گذاری جدی در این بخش صورت بگیرد. کتاب‌های این حوزه با شمارگان بیشتری نشر یابند. حتی کودکان و نوجوانان را تربیت کنیم برای خودشان شعر بگویند. دوره‌های آموزشی نیز برگزار شود تا با اصول ادبی آشنا شوند.
شعر تمام و کمال متعلق به زبان فارسی است
در ادامه این نشست علی رمضانی شعر را ثروت ملی ایرانیان دانست و افزود: شعر خلق تمام و کمال است. یک خلق‌کننده نهضت خلق‌ساز را پیش می‌آورد. چرا بر کلمه «خلق» تاکید دارم چون در سایر گونه‌های ادبی الهام‌بخش‌تر از شعر نیست. شعر بر زبان همه اقشار مختلف مردم روان است و به همه‌گیری آن نمی‌توانیم پیدا کنیم. شعر منحصربه‌فرد است. چه بسا بتوان گفت شعر تمام و کمال متعلق به زبان فارسی است.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با این توضیح که شعر آهنگین، موزون و دارای مضامین والاست، ادامه‌داد: شعر فارسی از ابتدا با روحیه والای ملت ایران از نوع‌دوستی، انسانیت و شرافت همراه بوده است.
او همچنین تعداد آثار رسیده به دبیرخانه هفدهمین جشنواره شعر فجر را نوید دامنه پرشمار علاقه‌مندان به حوزه شعر دانست و اضافه‌کرد: در جلساتی از داوری حضور پیدا کردم. آثار شاعران کار اولی به‌طور برجسته مطرح بود که خداقوت دارد به شاعران و ناشران. اگر دامنه پرتعداد نداشته باشیم نمی‌توان امیدوار به الگو شدن داشته باشیم. ادبیات هیاهو ندارد و این محصول خلوت فردی باید به بطن جامعه کشیده شود.
رمضانی با اشاره به برگزاری محفل ادبی در دانشکده ادبیات مشهد این پرسش را مطرح کرد که در یک قرن گذشته شعر فارسی چه فرازونشیبی طی کرده و چه وضعیتی دارد و از رسانه‌ها خواست پی‌گیر این موضوع باشند.
او از میزبانان شعر فجر استان‌های فارس، لرستان و خراسان رضوی تشکر کرد و افزود: سه‌شنبه ۱۱ بهمن ماه نیز در استان هرمزگان جزیره ابوموسی نشستی با حضور شاعران هفت کشور هند، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، سوریه و لبنان برگزار خواهد شد. ضمن برگزاری محافل ادبی، برنامه «کلک خیال» نیز برنامه‌ریزی شد و ۱۲ تا ۱۴ بهمن ماه در تهران با حضور ۱۲۰ نفر از شاعران جوان و آموزش‌پذیر از ۳۱ استان برگزار می‌شود. استادان پیشکسوت در کنار جوان‌ترها در این سه روز آموزش می‌دهند. افرادی که در دوره آموزشی حضور می‌یابند در پایگاه نقد شعر که به‌زودی دوره جدید فعالیتش آغاز می‌شود ثبت‌نام کردند و با ارسال سه اثر و ارزیابی آن توانستند در دوره آموزشی شرکت کنند.
رمضانی با بیان این که دبیرخانه جشنواره تلاش کرد فضای آرام و منطقی را فراهم کند، اظهارداشت: در فضایی که برخی تلاش کردند حوزه فرهنگ که تعالی‌دهنده و آرامش‌بخش است را بهم بزنند و دچار چالش کنند. شعر مهم‌ترین شکل‌دهنده فرهنگ ما ایرانیان است و باید مورد پسند اهالی ادبیات قرار گیرد.
او با اشاره به اختتامیه هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر که جمعه ۱۴ بهمن ماه ساعت ۱۸ تا ۲۰ در مرکز همایش‌های صداوسیما برگزار می‌شود، گفت: به‌عنوان بخش ویژه جشنواره تجلیل از قادر طهماسبی (فرید) در دستور کار است. شاعری که در فرازهای مهمی از تاریخ کشور اشعاری ماندگار سروده است. جایزه برگزیدگان نیز ۱۵۰ میلیون تومان و شایستگان تقدیر ۵۰ میلیون تومان است.
از ۳۱۲۵ اثر رسیده به این دوره جشنواره، ۳۲۷ کتاب در بخش درباره شعر، ۳۲۸ دفتر شعر کودک و نوجوان و ۲۴۷۰ دفتر شعر بزرگسال جای گرفتند و ۸۸۹ ناشر این آثار را نشر داده‌اند.
این نشست با اعلام نامزدهای بخش‌های مختلف پایان یافت:
در بخش «درباره شعر»:
۱-«شاعران حوزه ادبی خراسان» از محمد غلامرضایی، نشر سمت
۲-«قرن‌های بی‌زمان»، نوشته مهدی محبتی، نشر هرمس
۳-«نظامی گنجه‌ای و پنج‌گنج» نوشته نصرالله امامی، سمت
۴-«هشت رود» از محمدکاظم کاظمی، شهرستان ادب
داوران: سیدمهدی طباطبایی، محمد مرادی و سیدوحید سمنانی
در بخش «کودک و نوجوان»:
۱-«جنگل» سروده معصومه معصوم‌زاده، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
۲-«دلتنگتم و می‌دانی» از مریم زندی، انتشارات سروش
۳-«قلب کوه از سنگ نیست» سروده غلامرضا بکتاش، انتشارات سروش
در بخش «شعر نو یا نیمایی»:
۴-«از کنار روزها» سروده هادی منوری، انتشارات زبان فارسی
۵-«روی پیشانی باد نوشته ویرانی» سروده فاطمه اقلامی، انتشارات نفیر
«میان جیوه و اندوه» از لیلا کرد بچه، نگاه
داوران: طیبه شامانی، سیدحبیب نظاری و سیداحمد میرزاده
در بخش «شعر محاوره و ترانه» از نظر هیات داوران هیچ کتابی برگزیده و شایسته تقدیر نشد. در مراسم اختامیه یک کتاب »شایسته تحسین» اعلام می‌شود.
در بخش شعر کلاسیک:
۱-«دقایق» سروده سعید تاج محمدی، شهرستان ادب
۲-«زیر ساعت حرم» از مریم سقلاطونی، سوره مهر
۳-«شعر نان نمی‌شود» سروده مهدی میرزا رسول‌زاده، کتاب بهار
۴-«مرتد» سروده مهدی جهاندار، شهرستان ادب
۵-«یار بست» سیدضیا موسوی، انتشارات شانی
داوران: عبدالرحیم سعیدی‌راد، صادق رحمانی، ایرج قنبری، سعید یوسف‌نیا، عباس باقری، جلال محمدی و زهرا محدثی‌خراسانی