گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: این شاعر و پژوهشگر ادبی که جلد سوم مجموعه «سخن رمز دهان» را برای چاپ به انتشارات سرزمین اهورایی سپرده است به هنرآنلاین گفت: این مجلد بهطور کلی به میخائیل باختین و نظریات او درباره رمان و شعر اختصاص دارد. باختین دو اصطلاح مهم «دیگر زبانی» و «چند زبانی» را وضع کرد که البته بیشتر درباره رمان بکار برده است. این بحث بهعنوان مبنا در جلد سوم «سخن رمز دهان» مورد توجه قرار گرفته و موضوع چندصدایی، چند زبانی و دیگر زبانی در شعر و شعر معاصر ایران بررسی شده است.
او با این توضیح که کتاب با نگاهی به نظرات باختین و این که چگونه لازم است آن دیدگاه نظری در طول زمان و با توجه تجارب تازه تغییر کند نوشته شده، ادامهداد: جلد سوم دو بخش اصلی دارد. در بخش نخست نظرات باختین را در حوزه ادبیات توضیح دادم و در بخش دوم این موضوع در رابطه با شعر و بهویژه شعر معاصر بررسی شده است.
آقاجانی در پاسخ به این پرسش که آیا مجموعه «سخن رمز دهان» ادامه دارد، اظهارداشت: پیشبینی اولیه سه جلد بود، اما همچنان جا برای بحثهای دیگر وجود دارد. شعرحوزه گستردهای دارد و نمیتوان تغییر و تحولات زبانی را به این سادگی بستهبندی کرد؛ در نتیجه ممکن است بنا بر ضرورت ادامه پیدا کند.
او درباره شکلگیری این مجموعه، تصریحکرد: حدود ۴-۵ سال با زندهیاد رضا براهنی در کارگاهی که برگزار میشد تئوریهای ادبی را بررسی میکردیم و این مباحث منتشر نشده بود. بعدها وقتی با نویسندگان و شاعران جوانتری برخورد داشتم پرسشهایی را میپرسیدند و موضوعاتی اساسی مطرح میشد که لازم بود به آنها پاسخ داده شود. در نتیجه تصمیم گرفتم هر چه درباره شعر و رابطه هستیشناسانه آن با زبان میدانم به این صورت مکتوب و منتشر کنم.
آقاجانی با بیان این که جلد نخست به هیچ دوره و زمان خاصی محدود نمیشود و در آن بهطور کلی ارتباط هستیشناختی شعر با زبان، فارغ از هر دوره و نحلهای، مورد توجه قرار گرفته است، افزود: در جلد دوم، ابتدا شعرهای کانکریت مورد بررسی قرار گرفتند و سپس وارد حوزه شعر معاصر در آثار شاعرانی همچون نیما یوشیج، فروغ فرخزاد، احمد شاملو، مهدی اخوانثالث و... شدم و سعی کردم فرق بین این اشعار را در نوع رابطه آنها با زبان، در درک و اجرا، نشان دهم؛ سپس به شاعران نسلهای بعدی پرداختم.