گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: رضا کوچکزاده، نویسنده و کارگردان، با اعلام این خبر به هنرآنلاین گفت: گاهی شعر، رمان، داستان یا اثر تاریخی خواندهایم که به نظرمان آمده چه خوب بود اگر میتوانستیم آن را روی صحنه هم ببینیم. یا خبر و حادثهای را شاهد بودهایم که علاقه داشتهایم تجربه خود را با دیگران بهشکلی درکشدنی به اشتراک بگذاریم. این نگرش فقط برای هنرمندان تئاتر نیست که دغدغه اجرا دارند. هر فردی که کتاب میخواند گاهی به این لحظهها رسیده که کاش میتوانست در قالب و مدیوم دیگری آن نوشته را ببینید تا موقعیت را بهشکلی دیگر یا سهبعدی هم دریافت کند. خیلی وقتها این اتفاق برایمان افتاده ولی در حد ایده در ذهن مانده است و به کار یا پدیدهای تبدیل نشده است.
کارگردان نمایشهای «راشومون»، «جهان انزوا» و «میخواستم اسب باشم»، کارگاه «بازخوانی متنهای ادبی برای اجرا» یا «به صحنه بردن ادبیات» را انگیزهای آغازین دانست که به علاقهمندان امکان میدهد از جهان گسترده ادبیات، مواد و مصالح لازم را برای ساخت یک نمایش صحنهای خوب فراهم آورند و افزود: افراد زیادی هستند که فکر میکنند چون نمایشنامهای مناسب ندارند باید از صحنه دور باشند یا به صحنه بازنگردند. این شکل کلاسیک پدیدآوری در جهان نمایش، تنها راه ممکن نیست. گاهی ممکن است نمایشنامهای کارآمد نداشته باشیم ولی یکسری ایده داریم که از کتاب یا کتابهایی در ذهن ما مانده است. بسیاری از نمایشهای کنونی جهان بر مبنای همان ایدهها شکل میگیرند و نمایشنامه گاه همزمان با آغاز تمرینها و با گروه اجرایی نگاشته میشود.
این پژوهشگر در پاسخ به این پرسش که چه متونی قرار است در کارگاه به متن نمایشی تبدیل شوند، اظهارداشت: کتابها با علاقه و تجربه خواندهها و زیست هنرجویان مطرح میشوند و سپس سیر آمادهسازی را برای رسیدن به جهان نمایش میپیمایند. چیزی از پیش تعیین نشده که چه آثاری را به نمایشنامه تبدیل کنیم. از خاطره جمعی، تجربه زیستی، کتابهای تاثیرگذار و دیگر عناصر، مطرح میشوند تا بهشکل دقیق و درستی بازخوانی شوند و به زبان صحنه ترجمه شوند. این فعالیتی که در کارگاه شکل میگیرد، نوآوری نیست؛ زیرا در تمام دنیا ردپای نمایشنامهنویسان را میتوان در ادبیات دید. مثل شکسپیر که بسیاری از کارهایی که نوشته، ریشه در آثار ادبی و تاریخی پیش از او دارد.
کوچکزاده همچنین درباره اهمیت برگزاری این کارگاه، گفت: میتوان اینگونه به آن نگاه کرد در دوره کنونی این کنشها برای کسانی مهم است که به تئاتر بهعنوان جهان آفرینش گسترده نگاه میکنند و این امکان را در برابر خودشان میبینند که رویاها و آینده خویش را روی صحنه بسازند؛ همانگونه که دانشمندان و اندیشمندان جهان رویاهاشان را به شکل پدیدهای نوین یا فکری تازه به جهان ارزانی داشتند. شاید بتوان از دستاورد این کارگاه، نمایشهایی را روی صحنهها دید که در جهت بهبود روابط انسانی و گسترش اخلاق، در این دوره اخلاقگریزی، یا آرامش و صلح جهانی به صحنه آیند یا پیشنهادهایی تازه برای فرم و شکل نمایشی ما داشته باشند.
او که پیشتر کارگاه «شگردهای فنی خوانش نمایشنامه» را هم در فضای مجازی برگزار کرده بود، در جواب این پرسش که چرا کارگاه بهشکل برخط (آنلاین) برگزار میشود، توضیح داد: هنوز ایمنی مناسب در برابر بیماری همهگیر کووید و سویههای تازهاش فراهم نشده است. همچنین برای بهرهگیری بهتر علاقهمندان در شهرهای دیگر و روستاهای دورتر و هنرجویانی که در کشورهای دیگر زندگی میکنند، نشستها بهشکل برخط در فضای گوگلمیت برگزار میشود که نیاز به نصب هیچ نرمافزار ویژه برای دریافتش نیست.
کوچکزاده اضافهکرد: کارگاه «به صحنه بردن ادبیات» از بهمنماه روزهای یکشنبه ساعت ۲۰ برگزار میشود و هر نشست برای ۱۲۰ دقیقه و بهشکل هفتگی طراحی شده است. جمع نشستهای این دوره ۳۰ ساعت است. علاقهمندان برای هر گونه پرسشی میتوانند با شماره ۹۸۹۳۶۸۴۶۶۳۵۹+ تماس بگیرند یا روی واتساپ پیام بگذارند.