گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: کتاب «آی آدمها قمر اینجاست» با زیر عنوان بزرگترین بانوی آ......ایران! نوشته امیر جوکار بهتازگی توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شده است. در این کتاب اشعاری از ایرج میرزا، شهریار، ملک الشعرا، حسین پژمان بختیاری، عبدالله طالعهمدانی، حسن جداری، محمود ثنایی، محمد کلانتری، محمد بزرگنیا، زبیده جهانگیری، میرزا یعقوب الستی، جلالالدین همایی، مفتون همدانی، جعفر پیدا، مهدی اخوانثالث و اکبر شریفیامینا درباره قمر ارائه شده است. «قمر از تولد تا مرگ»، «قمر این بانوی جسور» و «قمر و خاطراتش» بخشهای دیگر آن است.
امیر جوکار درباره شکلگیری این کتاب، به هنرآنلاین گفت: اثری درباره سرگذشت عارف قزوینی میخواندم در بخشی از آن اشاره شده بود قمر در همدان کنسرتی داشته و از عارف دعوت میکند در آن شرکت کند؛ اما عارف در تبعید بوده و حق ملاقات با هیچ فردی را نداشته است. به قمر میگویند او نمیتواند در کنسرت شرکت کند ولی قمر بسیار پافشاری میکند و سختگیرانه الزام میکند اگر عارف نیایید کنسرت برگزار نمیشود. در نهایت مسئولان شهر همدان مجبور میشوند عارف را به کنسرت قمر بیاورند. این موضوع مرا کنجکاو کرد درباره زندگی قمر بیشتر تحقق کنم.
او افزود: عموم مردم قمر را با این دید میشناسند که اولین خواننده زن ایرانی بوده که صدای او روی صفحه گرامافون ضبط شده است. در حالی که پیش از قمر، خواننده زن داشتهایم. در زمان تحقیق در مورد زندگی قمر هر چه جلوتر رفتم بیشتر به بزرگی این هنرمند پی بردم. قصدم از تالیف کتاب این بود که به مردم بگویم او بسیار فراتر و بزرگتر از گفتههایی است که تاکنون شنیدهایم. قمر از نظر اجتماعی فعالیتهایی گستردهای داشته است.
جوکار با این توضیح که در کتاب «آی آدمها قمر اینجاست» بخشی از کارهای این هنرمند گفته شده، ادامهداد: قمر اولین بانویی است که در ایران معاصر در دفاع از بسیاری از مشکلات بلند شده و صدای رسایی برای مردم بهویژه بانوان بوده است. به همین دلیل از استقلالطلبی و آزاداندیشی قمر نیز گفتهام. متاسفانه مرگ قمر دردناک بوده و در کتاب به این موضوع پرداختهام. او در اواخر عمر با کملطفی هنرمندان و مردم مواجه شد در حالی که سه ماه قبلتر از مرگ، هنرمندان برای عکس گرفتن با او مراجعه میکردند، رفتار و نگرشی که در حال حاضر نیز در جامعه با آن مواجه هستیم. در روز مرگ قمر تنها چند نفر زیر تابوت او را گرفتند. در قسمتی از کتاب اشاره شده اگر قمر ثروتی که از راه آواز خواندن جمع میکرد و به دیگران نمیبخشید میتوانست در سوئیس جزیره بخرد یا قصری بزرگ در شهر تهران بسازد. در حالی که تمام پولهای خود را به افراد نیازمند بخشید و در اواخر عمر فقیر بود و کسی دست او را نگرفت.
او با بیان این که بخش مهم کتاب به اشعاری اختصاص دارد که برای قمر سروده شده، اظهارداشت: این اشعار بهنوعی بازگوکننده زندگی قمر است و او را برای بانوان ایران پررنگتر میکند به همین دلیل هم اشعار را جمعآوری کردم و در کتاب آوردم. حتی شاعران معاصری همچون مهدی اخوانثالث تحتشرایط زندگی قمر برایش شعر گفتهاند. بیشتر شاعران قمر را میشناختند و میدانستند فراتر از یک خواننده است. قمر یک اعجوبه بود. بسیاری از شاعرانی که از ابتدای سال ۱۳۰۰ شمسی تا ۵۰ سال یا بیشتر از آن میزیستند تحتتاثیر بزرگمنشی و نفس نیک قمر قرار گرفتند.
جوکار معتقد است حتی اگر یک پنجم جمعیت مردان ایران زندگی عارف قزوینی و یک پنجم جمعیت زنان ایران زندگی قمرالملوک وزیری را مطالعه و برای چهار پنجم جمعیت باقیمانده از جنس خود تعریف کنند تحولی ایجاد خواهد شد که نتیجه آن ایرانی آباد با مردمانی قابل ستایش خواهیم داشت.