گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: جواد انصافی پژوهشگر، بازیگر و کارگردان تئاتر، با این توضیح که مشغول آمادهسازی کتاب پژوهشی با عنوان موقت «هنرمندان شادیآفرین ایران زمین» از تقلید تا استندآپ کمدی برای چاپ است به هنرآنلاین گفت: نوشتن این کتاب که دو سال زمان برده است از تقلید در دوران هخامنشیان آغاز میشود. در دوره اشکانیان نیز نمونه تقلید داریم. جلوتر که میآییم به بزرگترین مقلدها مانند تلخک دربار سلطان محمود، کل عنایت دربار شاه عباس، لوطی صالح دوران کریم خان زند، کریم شیرهای دوران ناصرالدین شاه و اشخاص دیگر چون بهلول و ملانصرالدین میرسیم. در ادامه پیش پردهخوانها ظهور میکنند و پیش پردهخوانهای بزرگی داشتیم که از هر کدام دو پیش پردهخوانی در کتاب آورده شده است.
او با بیان این که با افت پیش پردهخوانی، کمدیخوانیها و ضربیخوانیها شکل میگیرند، ادامه داد: کمدیخوانهایی مثل برادران رسولی، برادارن تقدسی و برادران فضولباشی بودند که در تئاترها برنامه مستقل ۱۰ تا ۲۰ دقیقهای و فقط اجرای کمدیخوانی داشتند. شعری را بهصورت نمایشی میخواندند. وسعت کمدیخوانی آنقدر بود که در همه جا از سینما، تلویزیون، رادیو و موسیقی نفوذ پیدا کرد. نمونههای آن در کتاب ارائه شده است مثلا در سینما فیلم «گنج قارون» یا در تئاتر شخصی همچون سعدی افشار شعرهایی قبل نمایش یا در دل نمایش کمدیخوانی و ضربیخوانی میکرد. حتی خوانندههای معروفی مثل ایرج، منوچهر سخایی و دیگران فضاهای شاد و کمدی را خواندهاند. یا در رادیو زندهیاد منوچهر نوذری به آن پرداخت که هنوز این روند در رادیو ادامه دارد و میتوان برنامه «صبح جمعه» را مثال زد که در آن بحر طویلخوانی و کمدیخوانی متداوال است و مردم نیز به آن علاقهمند هستند.
انصافی با این توضیح که بعد از کمدیخوانی، «تقلید صدا» بهوجود میآید، افزود: تقلید صدا هنوز هم ادامه دارد و برخی هنرمندان به این فعالیت میپردازند مثل حسن ریوندی، مجید شاپوری، حمیدرضا ماهیصفت و خیلی از افرادی که در صحنه، رادیو و تلویزیون این کار را انجام میدهند. در انتها میرسیم به «اسنتدآپ کمدی» و یا «برپا خند» که در برنامههای تلویزیونی و جشنوارههای متفاوت بین جوانها متداول شده است. این بررسی و پژوهش فقط مختص تهران نیست و در کل ایران بررسی شده و جز به جز در استانها و شهرهای مختلف به هنرمندانی که در این فضاها کار کردهاند پرداختهام.
او «تیرگان» را موضوع پژوهش جدیدی دانست که بخشهای از آن انجام شده و تصریح کرد: تیرگان یکی از جشنهای بسیار مهم ایران زمین است که در تیرماه اتفاق میافتد و در آن دو اتفاق مهم داریم. یکی جشن آبپاشان است که هنوز هم برخی جاها برگزار میشود. امسال در یکی دو شهر شمال شاهد برگزاری آن بودم. دومین رویداد که بسیار مهم محسوب میشود مسئله «آرش کمانگیر» است.
انصافی در پاسخ به این پرسش که چه شد پژوهش در زمینه فرهنگ و آیینها را پی گرفت؟ اظهارداشت: این علاقه از زمانی که جوان بودم و در کنکور شرکت کردم همواره با من بوده است. سه بار در مصاحبه دانشکده هنرهای زیبا مردود شدم. یک بار در امتحان عملی بحثم شد من نمایش ایرانی را دوست دارم و به من گفتن اشتباه آمدی اینجا نمایشهای خارجی تدریس میشود. فقط چند واحد نمایش ایرانی درس میدادند. از همان دوران تحقیق درباره نمایش و آیینهای ایرانی را آغاز کردم و آن زمان متوجه شدم فقط ایرج جنتیعطایی و بهرام بیضایی در این زمینه کارهایی انجام دادهاند. ارزشهای زیادی در آیینها نهفته که هنوز برای مردم باز نشده است حتی ابعاد معنوی آنها. تکتک آیینها پشتوانه علمی دارند و از نظر روانشناسی تاثیرگذارند. امیدوارم جوانان با توجه به منابع موجود حال حاضر به ادامه بررسی تفکرات نهفته در آیینها بپردازند.
«کسبی خوانی»، «دو نمایش سیاهبازی برای کودکان: مبارک و طلسم شاهزاده و عمو نوروز و ننه سرما»، «آیینهای شب یلدا و نمایش سیاهبازی چله زری و عمو چله جون»، «نوید بهار» تحقیق و پژوهشی در باب نوروز و فلسفه آن، «نمایشهای شگفتانه زنانه ایران» و «سیاهبازی از نگاه یک سیاهباز» از آثار نشر یافته او محسوب میشوند.