گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: بابک دولتی شاعر، با این توضیح که کتاب «خان» را در انتشارات دیباچه در دست چاپ دارد به هنرآنلاین گفت: این کتاب نخستین مجموعه رباعی کوردی جنوب یعنی در استان ایلام و کرمانشاه است که توسط مریم صفرزاده به فارسی برگردانده شده.
او با بیان این که «خان» رباعیهایی با مضامین فلسفی-اجتماعی است و تخیل متفاوتی دارد، افزود: شعر کوردی تا پیش از این بیشتر روی عناصر بومی منطقه تاکید داشت و مخاطب هم لذت میبرد. این مجموعه را برخی منتقدان آغازگر «ادبیات شهری کورد» مینامند چرا که محدود به اقلیم خاصی نیست و ترجمهپذیر است. در حقیقت در این مجموعه زبان وسیله است و هدف نیست تا به یکسری فاکتورهای بومی اکتفا شود؛ تا اگر در کشور مکزیک هم ترجمه این کتاب را میخوانند حظ هنری ببرند. ادبیات کوردی جنوب، در حال گذار از سنت به مدرنیته است. تا پیش از این مخاطب ادبیات کوردی، مردم همان دیار بودند اما امروز زمان آن رسیده که این ادبیات با پهنای باند بیشتری ارائه شود.
دولتی با این توضیح که ادبیات زبانی جهانی است، اظهارداشت: مفاهیمی چون عشق، مرگ، زمان و بسیاری مضامین دیگر، در اکثر کشورها مفاهیمی هستند که ذهن نویسندگان را به چالش واداشتند. ما میتوانیم نام مناطق جغرافیای خود را در اثر بیاوریم تا عاطفه مخاطب را تحریک کنیم ولی اگر به جای کوهها و رودخانههای محلی، کلی سخن گفتیم و همه کوهها و رودهای جهان را پوشش دادیم، میتوانیم امید داشته باشیم که هنگام ترجمه، هر انسان خوشذوقی در هر کجای جهان، با متن ما ارتباط برقرار کند.
او که سال گذشته کتاب «خه و» را با همین رویکرد منتشر کرده، ادامه داد: این کتاب حاوی ۳۰ غزل است و با انتشار آن برای اولین بار مضامین فلسفی و اجتماعی وارد شعر کوردی جنوب شد. تا قبل از چاپ این کتاب چنین فضاهایی و سطح تخیل و ایماژ در شعر کوردی نداشتیم. در این مجموعه پیشنهاداتی حتی برای وزن شعر کوردی ارائه کردم. اکثر شعر کوردی در بحر رجز بود ولی در این کتاب بالغ بر ۲۰ وزن جدید به این ادبیات معرفی شده و مورد توجه قرار گرفته است که بهزودی به چاپ سوم میرسد.
دولتی ادبیات کوردی را نوپا دانست و تصریح کرد: ادبیات کوردی محدود به ادبیات هجایی بود. از بیست سال پیش یکسری شاعران کورد به این موضوع پرداختند و کار عروضی انجام دادند یعنی اشعاری سرودند که وزن عروضی داشت. این حرکت را ۵-۶ شاعر کلید زدند. خودم به شخصه ۲۵ سال فارسی نوشتم و احساس کردم نیاز است به شعر کوردی ورود کنم تا به نوبه خود در این فضا هوای تازهای ایجاد شود. چرا که بالغ بر ۹۰درصد اشعار مضامینی نوستالوژیک و احساسی داشتند. سعی کردم نگاه فلسفی و حتی عرفانی در اشعار وارد کنم تا مخاطب با صداهای جدید مواجه شود.
او با بیان این که ادبیات کوردی جنوب دنیایی ناشناخته است و بسیار جای کار دارد، گفت: یک نویسنده خوشذوق، اگر قدری خلاق باشد میتواند پی ببرد که در چه حیطههایی کار نشده و با ایجاد چه فضاهایی میتوان نام خود را تثبیت کرده و به این مردم نجیب خدمت کند. مخاطبان هنر در مناطق کوردنشین، بسیار مهربان و قدرشناس هستند، قدر هرگونه متن متفاوتی را میدانند و برای اهل هنر احترامی ویژه قائلند.
«دستنوشتههای یک سنگ»، «سلام خواهر باران» و «هزار سال نمک زیر پلکهای من است» از جمله آثار نشر یافته دولتی محسوب میشوند.