گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: امروز شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه در تقویم به‌عنوان روز «پاسداشت زبان فارسی» و روز بزرگداشت حکیم فردوسی ثبت شده است.
پیش‌تر، روز ۲۵ اردیبهشت تنها به عنوان روز «بزرگداشت حکیم فردوسی» شناخته می‌شد که با تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، «پاسداشت زبان فارسی» نیز به آن افزوده شد.
ابوالقاسم حسن‌پور علی طوسی معروف به فردوسی یکی از بزرگ‌ترین حماسه‌سرا در ایران و جهان است. او سال ۳۲۹ شمسی در روستای باژ از توابع طبران طوس خراسان به دنیا آمد و در سال ۴۱۶ هجری قمری چشم از جهان فرو بست و در توس به خاک سپرده شد.
شهرت او به دلیل سرودن کتاب «شاهنامه» طی سی سال است. روز پاسداشت زبان فارسی و روز بزرگداشت فردوسی هم‌زمان است چرا که زبان دانش و ادبیات در ایران عربی بود و فردوسی با سرون شاهنامه زبان پارسی را زنده و پایدار کرد.
موضوع این شاهکار ادبی افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حمله عرب‌ها به ایران در سده هفتم میلادی است. این کتاب ارزشمند از سه بخش «اسطوره»، «پهلوانی» و «تاریخی» تشکیل شده است و در چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شود.
بهاره جهاندوست بیش از ۲۲ سال است که در عرصه نقالی فعالیت دارد. او مدرس شاهنامه‌خوانی و قصه‌گویی به کودکان و نوجوان نیز هست. جهاندوست هر ساله به مناسبت روز بزرگداشت فردوسی طی فراخوانی از علاقه‌مندان دعوت می‌کند با موضوعات مختلفی به شاهنامه بپردازند. با او در مورد برنامه سال ۱۴۰۰ گفت‌وگویی داشتیم.
او با این توضیح که رخدادی که برای امسال طراحی شده «از فردوسی برایم بگو» نام دارد، افزود: همه ما قصه‌هایی از شاهنامه یاد گرفتیم که همیشه روایت می‌کنیم ولی هیچ‌وقت به روایت خودمان و تجربیات‌مان که به‌واسطه فردوسی و شاهنامه یاد گرفتیم نپرداختیم. برای همین امسال تمرکزم روی این روایت‌ها بود که فردوسی بر زندگی یک قصه‌گو، موسیقیدان، نقاش و کارمند چه تاثیری می‌تواند داشته باشد. خاطرات مردم از مواجه با فردوسی و شاهنامه چگونه بوده است؟ از مخاطبان خواستم این خاطرات را به صورت ویدیو و یا قصه‌های مکتوب ارسال کنند. آثار خوبی بدستم رسیده که از آن فیلمی چهل دقیقه‌ای ساخته شد و به همین مناسبت در صفحه شخصی اینستاگرام من و یوتیوب در دسترس است. در فیلم افراد در موقعیت‌های شغلی مختلف مواجه خود با شاهنامه و فردوسی را روایت کرده‌اند. پژوهشگران و قصه‌گویانی از کرواسی، کانادا و هند نیز فیلم ارسال کردند.
او که از ۱۴ سالگی وارد دنیای نقالی شده در مورد ادامه این هنر، اظهارداشت: با ورودم به دنیای نقالی شناخت جدیدتری از شاهنامه پیدا کردم و سعی داشتم این فعالیت را پرورش دهم. علاوه بر قصه‌گویی، روایت‌گری و نقالی شاهنامه، برای کودکان و نوجوانان آموزش هم دارم. البته به بزرگ‌سالان هم آموزش می‌دهم ولی به‌طور تخصصی فعالیتم در حوزه کودک و نوجوان است.
جهاندوست با این توضیح که در سال‌های اخیر تلاش کرده پیوندی بین شاهنامه و آثار فاخر دیگر در جهان نیز پیدا کند، ادامه داد: تا شاهنامه را به دیگران بیشتر بشناسانم و سفرهایی به نقاط مختلف جهان برای معرفی این کتاب ارزشمند هم داشتم.
او در پاسخ به این پرسش که فردوسی و کتاب شاهنامه چه تاثیری در زندگی او داشتند، گفت: آن چیزی که در زندگی شخصی من تاثیرگذار بود نگاه فردوسی به انسان است؛ شاید بسیاری از اساطیر جهان نگاه ایده‌آلیست بدون خطا به انسان داشته باشند ولی نگاه فردوسی نگاهی کاملا واقعی است. انسان و یا قهرمان در شاهنامه خطا می‌کنند و متوجه اشتباه خود می‌شوند و دوباره راه خود را تغییر می‌دهند. در حقیقت هر آنچه بر ما به عنوان انسان می‌گذرد در قصه‌های شاهنامه هست. یکی از نکاتی که من و زندگی مرا با فردوسی پیوند می‌دهد این است که خیلی وقت‌ها می‌توانم با شخصیت‌های او همذات‌پنداری کنم و برایم ملموس هستند.
جهاندوست افزود: نگاه دیگری که دو سه سال است روی آن متمرکز شدم و سعی می‌کنم در پژوهش‌ها و آثاری که ارائه می‌دهم بر آن تاکید داشته باشم نگاه صلح‌طلبانه و دوستانه فردسی است؛ شاید در نگاه اول وقتی قصه‌های شاهنامه را می‌خوانید برداشت این باشد فردوسی روایت‌گر جنگ است. درسته؛ اما در کنار این روایت دارد مذمت هم می‌کند یعنی هر جا شخصیت‌ها به سمت ایجاد مرز و پیدا کردن تفاوت بین هم هستند به شکست می‌رسند. بزرگ‌ترین آن زمانی است که رستم خود را ایرانی می‌داند و دیگری را تورانی و آن تورانی که کشته می‌شود پسر خودش است. برعکس هر جا انسان‌ها تفاوت‌ها را کنار می‌گذارند و به شباهت‌ها می‌رسند پایان خوشی دارد مثل ازدواج زال و رودابه. فردوسی با بیان همه این قصه‌ها می‌خواهد بگوید شما همه انسان هستید با هم تفاوت دارید ولی آن چیزی که شما را بهم وصل می‌کند را پیدا کنید. چیزی که امروزه خیلی زیاد به آن احتیاج داریم با تمام اختلاف‌ها، جنگ‌ها و نگاه‌های پر از تبعیض.