به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، جمال‌الدین اکرمی نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان، در نشست کارگروه نقد و بررسی داستان که به‌صورت مجازی برگزار شد، با بیان اینکه هیچ متنی بدون کنشگر به داستان تبدیل نخواهد شد، گفت: هر کنشی نیاز به کنشگر یا شخصیت دارد و به همین دلیل ما در هر روایتی منتظر آشکارشدن شخصیت هستیم.

اکرمی با نام بردن از شخصیت‌های انسانی، جانوری، گیاهی، شیئی و فانتزی به عنوان گونه‌های مختلف شخصیت افزود: شخصیت‌ها دارای نام، ظاهر جسمانی، نوع خاص پوشش، تکه کلام، نوع گفتار و دایره واژگان، کنش، جهان‌بینی و ویژگی‌های درونی هستند.

این فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان در این نشست مجازی که با حضور تعدادی از علاقه‌مندان ادبیات کودک و نوجوان تشکیل شد، درباره جایگاه تصویرگر در معرفی شخصیت و گسترش متن افزود: اصطلاحی تحت عنوان «جلو زدن تصویر از متن» وجود دارد که نویسنده توصیفی از شخصیت یا فضای شکل‌گیری داستان به خواننده می‌دهد و تصویرگر آن را به صورت بصری درمی‌آورد. در این حالت تصویرگر استقلال پیدا می‌کند که در گسترش شخصیت یا فضای روایت داستان به تخیل بپردازد. مثلا در داستان «آنجا که وحشی‌ها هستند» اثر موریس سنداک قصه می‌گوید که بچه خیلی شیطان بود و همه را عاصی کرده بود و در تصویر می‌بینیم که بچه میخی برداشته و دارد به دیوار می‌کوبد؛ روی دیوار نقاشی کرده و همه چیز را به هم ریخته؛ اینها را نویسنده نگفته اما تصویرگر به خودش این استقلال را داده که برای خودش و خواننده و حتی نویسنده گسترش ذهنی ایجاد کند و این مثالی برای جایگاه تصویر در معرفی شخصیت است.

این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان درباره شیوه‌های به نمایش گذاشتن شخصیت در قصه تصریح کرد: یکی از این شیوه‌ها توصیف است که کلاسیک‌تر محسوب می‌شود و از زبان مستقیم نویسنده شکل می‌گیرد. روش دوم از طریق دیالوگ است و از خلال صحبت‌ها متوجه می‌شویم که قهرمان‌ها چه ویژگی‌هایی دارند و بخش دیگری که می‌توانیم به شخصیت بپردازیم کنش است که نشان می‌دهد شخصیت چه ویژگی‌هایی دارد که این روش بسیار به توصیف نزدیک است با این تفاوت که یک حرکتی نیز در آن صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده ویژگی شخصیت است.

خالق رمان «تارا و مرغ دریایی‌اش» در بخش دیگری از این نشست با اشاره به این موضوع که برخی رمان‌ها ماجرامحور و برخی پیام‌محورند اضافه کرد: ولی مهم‌تر از همه اینها رمان‌های شخصیت‌محور هستند که بیشتر به الگوی شخصیت‌ها می‌پردازند و آن را برای خواننده جا می‌اندازند. رمان‌های ماجرامحور مثل کارهای آقای سیامک گلشیری بخش دیگری از خواسته‌های نوجوانان را برآورده می‌کند. در چنین رمان‌هایی اهمیت چندانی به شخصیت‌پردازی داده نمی‌شود ولی ماجراهای پیاپی می‌تواند بخشی از جذابیت رمان باشد که نوجوان آن را پی می‌گیرد و بیشتر به ماجرا دل می‌بندد تا اینکه بخواهد شیفته قهرمان رمان شود.

نشست کارگروه نقد و بررسی داستان انجمن نویسندگان کودک و نوجوان توسط سولماز خواجه‌وند تشکیل و اداره شد.