به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، ایوب دهقانکار، مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران در نشست خبری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» که یک‌شنبه ۱۷ اسفند ماه برگزار شد، با بیان اینکه تصور نمی‌کردیم بتوانیم آیین پایانی نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» را در سال جاری برگزار کنیم، گفت: اما با همت والای دبیر جشنواره و سایر همکاران آیین اختتامیه شنبه ۲۳ اسفند ماه ۱۳۹۹ به صورت زنده از طریق فضای مجازی برگزار می‌شود.
او با اشاره به روند برگزاری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» گفت: تفاهم‌نامه‌ای در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در سال جاری با پژوهشکده تاریخ معاصر داشتیم که منجر به برگزاری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» شد و بلافاصله بعد از آن هسته‌های علمی و آیین‌نامه برای داوری آثار ارسالی به این جایزه تشکیل و وارد فاز عملیاتی شد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به اهداف برگزاری نخستین جایزه «کتاب تاریخ انقلاب اسلامی» گفت: در خانه کتاب و ادبیات ایران جایزه‌ای که به صورت ویژه به موضوع تاریخ انقلاب اسلامی بپردازد نداشتیم. پژوهش‌های خوب پژوهش‌هایی هستند که بتوانند بیشتر از اینکه به پرسش‌های زیادی پاسخ دهند سوال‌های زیادی را مطرح کنند. در جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران امکان پرداختن به تمام شاخه‌ها و زیرشاخه‌ها وجود ندارد و تخصصی کار کردن فرصتی فراهم می‌کند که به آثار با جزئیات بیشتری نگاه و پرداخته شود. همه جوایز در کنار هم در دو حوزه مخاطبان و مردم و حمایت، ترویج و تقویت آثار وجه مشترک دارند و این جایزه نیز با هدف تحقق این اهداف بنیان‌گذاری شده است.
دهقانکار در ادامه درباره فعالیت‌های خانه کتاب و ادبیات ایران توضیح داد و گفت: سال ۱۳۹۹ را با شیوع ویروس کرونا و ادغام موسسات زیرمجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز کردیم. در این سال، یکی از فعالیت‌های ما برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران بود که به ایرادها و اشکال‌های آن آگاه هستیم. این نمایشگاه حاصل ایام کرونا و ادغام بود چرا که اگر کرونا نبود امکان برگزاری این شیوه از نمایشگاه نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا وجود نداشت اما کرونا برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب را سرعت بخشید. در عین حال اگر ادغام نبود برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران کار سختی بود چرا که این نمایشگاه حاصل هم‌افزایی موسسه خانه کتاب سابق و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی سابق بود.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: یکی از نگرانی‌ها در ابتدای ادغام این موسسه‌ها، کم‌رنگ شدن فعالیت‌ها بود اما یکی از خروجی‌های این ادغام برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران بود که از اول تا دهم بهمن ماه برگزار شد و به فاصله کمتر از یک ماه در ۹ اسفند ماه طرح زمستانه کتاب ۹۹ را به عنوان چهارمین طرح حمایتی از کتابفروشی‌ها در سال ۱۳۹۹ برگزار کردیم. عده‌ای تصور می‌کردند فاصله کم برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران و طرح زمستانه کتاب ۹۹ خرید مردم را تحت الشعاع قرار دهد و با استقبال مردم مواجهه نشود اما در عمل آنچه شاهد بودیم غافلگیری از طرف مردم و علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی بود. در طول تاریخ برگزاری این طرح‌ها، رکورد خرید ۲۰ میلیارد تومانی کتاب ظرف مدت هشت روز شکسته شد. با توجه به اینکه در آستانه سال جدید قرار داریم و اولویت‌های خرید مردم تغییر می‌کند و با توجه به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران، مردم در طرح زمستانه کتاب ۹۹ توانستند ۲۱ میلیارد تومان کتاب بخرند که این اتفاق جای افتخار دارد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران تاکید کرد: پژوهشکده‌ها و مراکزی که سرانه مطالعه را می‌سنجند باید این حقایق را در نظر بگیرند چرا که هنر مردم است که در این شرایط کتاب می‌خرند. زمانی که می‌گوییم مردم ایران متمدن و فرهنگی هستند باید مصداق‌هایی نیز برای آن ذکر کنیم که یکی از این مصداق‌ها استقبال مردم از این طرح‌ها است. این استقبال پویایی صنعت نشر کشور ما را نیز نشان می‌دهد. هیچ کس منکر تاثیرات کرونا بر صنعت نشر کشور ما نیست و در عین حال کسی هم منکر تاب‌آوری صنعت نشر ما مقابل کرونا نیست.
ارسال ۲۵۰۰ اثر به جشنواره
در ادامه این نشست، موسی حقانی رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر و دبیر جایزه با بیان اینکه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی بعد از انقلاب شروع شد و سابقه ۴۲ ساله دارد گفت: نگاه تخصصی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی فقط مربوط به ۴۲ سال نیست بلکه پیامدها را نیز باید مورد واکاوی قرار داد و برای بررسی آثار و منابع، عرصه ۱۲۰ ساله را مد نظر قرار دادیم. تاریخ‌نگاری اسلامی باید در خصوص انقلاب اسلامی و زمینه‌های آن صحبت کند که کار دشواری پیش رو داشت و این موضوع در جشنواره‌ها هم مورد توجه قرار نگرفت. هر چند برخی آثار این حوزه در بعضی از جشنواره‌ها حائز رتبه و مقام شدند اما نگاه تخصصی ایجاب می‌کرد به صورت ویژه به این حوزه بپردازیم.
او بیان کرد: پژوهشکده تاریخ معاصر با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران توانست در حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی گامی بردارد تا بتواند از کسانی که در این حوزه در ۴۰ سال اخیر فعالیت داشتند، تقدیر کند. این جایزه دو بخش ۳۸ سال (از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۷) و دو سال (از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸) برگزار می‌شود که مورد توجه ویژه داوران قرار گرفته است. در ۳۸ سال اول تعداد آثار بسیار زیاد بود و دسترسی به بعضی از کتاب‌های سال‌های اول دشوار بود اما این سال‌ها را با رویکرد تشویقی و رقابتی و بخش دو سال را با رویکرد رقابتی بررسی کردیم.
رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر با اشاره به تعداد آثار ارسالی به جایزه گفت: پایش جدی در مرحله اول آثار ارسالی صورت گرفت و از بین ۲۵۰۰هزار اثر ارسالی که مستقیما با موضوع جشنواره مرتبط بودند، ۶۰۰ اثر در مرحله اول بررسی شد و از بین آنها نفرات برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شدند. در بخش ۳۷ ساله، رتبه‌بندی به صورت اول و دوم است و در بخش دو سال، آثار برگزیده و شایسته تقدیر معرفی می‌شوند. این جایزه در هفت گروه کلیات، خاطرات، مستندنامه‌نویسی، پژوهش‌های تحقیقی، تاریخ شفاهی، رمان تاریخی و کودک و نوجوان به بررسی آثار پرداخته است. در بعضی از این بخش‌ها با آسیب‌هایی رو به رو شدیم که کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ سعی می‌کنیم تحلیل‌های خودمان را از بررسی‌های صورت گرفته درخصوص این گروه‌ها اعلام کنیم. در بخش‌های کودک و نوجوان و رمان تاریخی لازم است تلاش‌های بیشتری صورت بگیرد.
حقانی یکی از اهداف این جایزه را توجه به حوزه‌های کمتر پرداخته‌شده عنوان کرد و گفت: این جایزه همچنین به دنبال مقابله با تحریف تاریخ انقلاب اسلامی است چرا که در دوران مشروطه عده‌ای شروع به نوشتن تاریخ با رویکردهای مختلفی کردند که نتیجه آن وجود روایت‌های ناتمام یا بخشی از روایت‌ها است. بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق، به دنبال ارائه روایت‌های درست و اصیل از تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی هستیم تا با جریان تحریف مقابله کنیم. این امر به حافظه تاریخی کشور ما کمک خواهد کرد. تاریخ هویت هر ملت است و اگر روایت‌های ناقص و مخدوش از سند هویتی ارائه شود در آینده هر کشوری تاثیر سوء می‌گذارد.
وی با بیان اینکه حدود ۴۵ نفر از دوستان فعال این حوزه در داوری آثار این جایزه به ما کمک کردند، گفت: تلاش خواهیم کرد اوایل سال ۱۴۰۰ فراخوان دومین دوره این جایزه را منتشر کنیم؛ هر چند درباره دو سالانه بودن این جایزه صحبت‌هایی شده اما بسته به حجم تولیدات درباره این موضوع تصمیم‌گیری خواهد شد.