به گزارش هنرآنلاین به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌‌‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اولین جلسه نیمه‌حضوری «مجمع مراکز فرهنگپژوهی» با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در قالب دستور جلسه پیش‌نویس اساسنامه «مجمع مراکز فرهنگپژوهی» برگزار شد.
در ابتدای این جلسه محمد سلگی رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با بیان اینکه دستور جلسه امروز پیش‌نویس اساسنامه «مجمع مراکز فرهنگپژوهی کشور» است، گفت: برای پاسخگویی به نیازهای مبرم کشور، مراکز و پژوهشگران به پایگاهی جامع برای دستیابی به داده‌ها، اطلاعات و جلوگیری از همپوشانی، تکرار، موازی‌کاری و نیز افزایش هم‌افزایی در حوزه پژوهش‌های فرهنگی و نیز در راستای ساماندهی تحقیقات و مطالعات فرهنگی کشور براساس اهداف و اولویت‌های نقشه مهندسی فرهنگی کشور «مجمع مراکز فرهنگپژوهی» تشکیل می‌شود.
او ادامه داد: هدف اصلی از ایجاد این مجمع ساماندهی و انسجام حوزه پژوهش فرهنگی کشور، اشتراک‌گذاری و دسترسی‌پذیری تجربیات مراکز مختلف، بهره‌گیری از انباشت داده‌ها و اطلاعات تولید شده در کشور در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه توسط مراکز مختلف، زمینه‌سازی برای همکاری و هم‌افزایی مراکز فرهنگپژوهی کشور، امکان دسترسی یکپارچه پژوهشگران حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات به پژوهش‌های انجام شده و پیشینه‌های پژوهش و بهره‌گیری صاحبنظران و مدیران تصمیم‌گیرنده از نتایج پژوهش‌های انجام شده در حوزه فرهنگ، هنر و ارتباطات است.
سلگی ابراز کرد: «مجمع مراکز فرهنگپژوهی کشور» به صورت دائمی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود.
برای نتیجه بهتر در زندگی اجتماعی، مطالعات فرهنگی یک ضرورت است
در این جلسه سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اقدام خوب و موثر تشکیل «مجمع مراکز فرهنگپژوهی» اظهار داشت: حوزه فرهنگ روز به روز پیچیده‌تر و لایه به لایه می‌شود، فرهنگ یک ضلع در حیات جامعه در کنار اضلاع سیاسی و اجتماعی قرار می‌گیرد که از لحاظ سطح و عمق با دیگر حوزه‌های حیات اجتماعی فاصله زیادی دارد.
او ادامه داد: فرهنگ در روح جامعه و تصمیمات خرد و کلان و همچنین جهت‌دهی بر تصمیم‌ها، ذهن‌ها و افکار عمومی و اجتماعی تاثیر دارد، همه این الاع و اجزا نشان می‌دهد که اگر فرهنگ را مهم می‌دانیم باید مطالعات فرهنگی را برای نتیجه بهتر در زندگی اجتماعی در نظر بگیریم، وقتی مطالعات بیشتر می‌شود بهتر می‌توان مسیر پیش‌رو را دید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: پژوهش‌های کلان ما در حوزه فرهنگ آسیب‌هایی دارد که در یک شبکه هم‌افزا می‌توان آن را حل کرد، این شبکه هم‌افزا چون درگذشته شکل نگرفته است یکسری ضعف‌ها در حوزه فرهنگ به همراه داشته است. در همین راستا می‌توان به ۱۰آسیب در حوزه مطالعات فرهنگی اشاره کرد.
صالحی یادآور شود: اولین موضوع در حوزه مطالعات فرهنگی «تکرار و موازی‌کاری» است که گاهی در مطالعات عنوان عوض می‌شود و گاهی حتی عنوان هم عوض نمی‌شود، دومین موضوع «عدم شناخت کافی از خلاء پژوهشی» است، گاهی بخش‌هایی از پژوهش‌ها برای ما معلوم نیست و یک شناخت کافی حاصل نمی‌شود، سومین آسیب «عدم نظارت بر ا‌ولویت‌سازی پژوهشی» است، گاهی یک پژوهش نقشه راه روشنی در اولویت‌ها مشخص نمی‌کند.
او افزود: می‌توان «عدم توجه به پیشینه‌های پژوهشی» را به عنوان چهارمین آسیب مطالعات فرهنگی قلمداد کرد، متاسفانه در بسیاری از مواقع پیشینه‌های پژوهشی مورد توجه قرار نمی‌گیرد و حلقه اتصالی برای ادامه پژوهش و اتصال آن به آینده نیست، پنجمین آسیب «استفاده نکردن از تجربه‌های فردی و جمعی» است، در اصل مجموعه‌های موجود از تجربه دیگر مجموعه‌ها و افراد بهره کمی می‌برند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: دیگر آسیب «عدم دسترسی به اطلاعات و داده‌ها» است، کمتر پژوهش‌هایی است که به انتشار عمومی برسد و از این رو دسترسی به پژوهش‌ها سخت است، هفتمین آسیب «کمبود شبکه‌سازی در مطالعات فرهنگی» است، برای نمونه مجموعه‌هایی که به موضوع خانواده، حاشیه‌نشینی و... بپردازند کم هستند و از این رو نتوانسته‌ایم گروه‌های هم‌گرا موضوعی شکل دهیم.
صالحی بیان کرد: دیگر آسیب «ضعف در تبدیل اطلاعات و داده‌ها به سیاست و برنامه» است، مطالعات معمولا در قفسه‌ها می‌ماند و به سیاست تبدیل نمی‌شود، نهمین آسیب «ضعف ارتباطات منطقه‌ای و بین‌المللی» است، متاسفانه مطالعات ما با مطالعات بین‌المللی در ارتباط نیست و نمی‌توان گفت مطالعات ما محل ارجاع در بسیاری از کشورها قرار می‌گیرد.
او ابراز داشت: آخرین آسیب این است که «پژوهش‌های فرهنگی سیاست‌زده یا نهادزده» است، در واقع به جای آنکه پژوهش‌های ما با نگرش عام و حکمرانی باشد بیشتر سیاست‌زده است و حتی در برخی موارد پژوهش‌ها شخصی و نهادی تلقی می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مجموعه‌هایی از گذشته کارهای پژوهشی را انجام داده‌اند و منابع انسانی و مالی را نیز هزینه کرده اما نمی‌توان به خروجی آنها مطمئن بود، تصریح کرد: تشکیل «مجمع مراکز فرهنگپژوهی» می‌تواند به حوزه پژوهش‌ها به ویژه حوزه فرهنگ کمک کند، این مجموعه می‌تواند یک نهاد اصلی مطالعات فرهنگی که در یک هم‌افزایی شکل می‌گیرد را فراهم کند، البته این ساختار با همکاری سایر وزارتخانه‌ها به ویژه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌تواند در تحکیم این مجمع کمک کند.
صالحی بیان کرد: در مورد مجمع مراکز فرهنگپژوهی باید حفظ هویت، استقلال و وظایف ذاتی مجموعه‌ها، توجه به اسناد بالادستی و همچنین ساختار حداقلی و چابک به عنوان اصول اولیه مدنظر باشد، به همین منظور باید پیش‌نویس مجمع برای بخش‌های مختلف ارسال و پس از ارائه نظرات و بررسی مجدد به یک پیش‌نویس نهایی برسیم تا هرچه سریع‌تر به مرحله اقدام برویم.
در پژوهش‌های فرهنگی باید به بخش بین‌الملل نیز توجه کرد
در ادامه این جلسه منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه پژوهش‌های فرهنگی که تا به حال اتفاق افتاده است در سطح ملی و در قالب مطالعات میدانی و در سطح داده بوده است، گفت: تحقیقات در سطح دانشگاهی می‌تواند در حوزه داده‌کاوی بیشتر کار کند و در یک همکاری با دیگر مجموعه‌ها داده‌ها را به صورت متمرکز در یک مشارکت مورد بررسی قرار دهد. این اتفاق می‌تواند در قالب این مجمع مراکز فرهنگپژوهی صورت پذیرد که قطعا یک ظرفیت ارزشمند را در اختیار مجموعه‌ها قرار می‌دهد.
او ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ظرفیت‌های بالایی در کل کشور دارد که خیلی مواقع در بخش‌های داده‌ای می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در عرصه بین‌المللی یک منطقه گسترده فرهنگی داریم، خاطرنشان کرد: در طول زمان و با رخدادهای مختلف تحولات زیادی در حوزه فرهنگ داشته‌ایم که اگر قرار باشد یک آینده‌نگری برای آن در نظر بگیریم نیازمند تحقیقات هستیم. امروز در دنیا نسبت به جوامع دیگر بی‌تاثیر نیستیم، با تشکیل این مجمع مراکز فرهنگپژوهی محققین ما تشویق می‌شوند تا در عرصه بین‌المللی برخی نیازها را برطرف کنیم.
غلامی افزود: مجموعه دانشگاهی و به خصوص وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل مجمع مراکز فرهنگپژوهی را به فال نیک می‌گیرد و این نوید را می‌دهم که جامعه دانشگاهی آمادگی لازم را برای کارهای پژوهشی دارد.
به دنبال افزایش بودجه پژوهش در برنامه هفتم توسعه هستیم
حجت‌الاسلام سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در ادامه این جلسه با بیان اینکه مراکز پژوهشی براساس اساسنامه مجمع مراکز فرهنگپژوهی در جای خود قرار خواهند داشت، تصریح کرد: در این مجمع کسی قرار نیست مانع کار دیگر مجموعه‌ها باشد بلکه در نظر داریم تا از ظرفیت‌های موجود در بین دستگاه‌ها استفاده کنیم.
او ادامه داد: در بین سال‌های ۹۳ تا ۹۷ سهم فرهنگ از بودجه کشور یک درصد بود که در سال‌های اخیر این میزان به نیم درصد هم کاهش پیدا کرده است، حال در این میان سهم حوزه پژوهش فرهنگی در بودجه خیلی ناچیز بوده است، البته سعی داریم در برنامه هفتم توسعه سهم پژوهش را ارتقا دهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: مجمع مراکز فرهنگپژوهی باید به عنوان یک انجمن صنفی در نظر گرفته شود، همگان هم باید بدانند که ما دخالتی در امر مجمع نداریم و وظیفه ما بیشتر جنبه هماهنگی و ایجاد هم‌افزایی میان دستگاه‌ها است.
در این جلسه نمایندگان ۳۴مرکز پژوهش‌های سراسر کشور به صورت ارتباط زنده تصویری به بحث و تبادل‌نظر در سه محور تثبیت جایگاه پژوهش فرهنگی در برنامه هفتم توسعه، زمینه‌سازی برای همکاری و هم‌افزایی مراکز فرهنگپژوهی کشور و اساسنامه پیشنهادی مجمع پرداختند.