سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: مهدی مکی‌نژاد پژوهشگر هنرهای سنتی و عضو هیات علمی فرهنگستان هنر، از انتشار کتاب "سیاه قلم" احوال و آثار استاد علی‌محمد اصفهانی خبر داد و به هنرآنلاین گفت: او یکی از هنرمندان شناخته نشده دوره قاجار و اهل اصفهان است که هنر او کاشی‌سازی بوده. جزو هنرمندانی به‌شمار می‌آید که آثارش در موزه‌های مشهور دنیا نگهداری می‌شوند.

او با این توضیح که حدودا سال 1388 مقاله‌ای در مجله "گلستان هنر" درباره استاد علی‌محمد اصفهانی نوشتم، ادامه داد: از آن زمان تاکنون مشغول جمع‌آوری آثارش بودم. سال گذشته توسط فرهنگستان هنر همایشی درباره این هنرمند برگزار شد که براساس فعالیت علمی آن، دو کتاب برای انتشار در نظر گرفتیم که یکی همین کتاب "سیاه قلم" محسوب می‌شود. عنوان کتاب نیز برگرفته از یک تکنیک نقاشی زیر لعاب در دوره قاجار روی کاشی‌ها است. این اثر شامل 11 مقاله برگزیده توسط هیات علمی همایش است.

مکی‌نژاد افزود: نکته مهم این است که "سیاه قلم" اولین کتابی محسوب می‌شود که چندین پژوهشگر راجع به یک هنرمند کاشی‌ساز مقاله نوشته‌اند. مقاله در مورد کاشی‌سازی و کاشی‌کاری ایرانی زیاد است ولی این که اختصاصی به یک هنرمند کاشی‌ساز پرداخته شود اتفاق جدیدی است. 11 مقاله نشر یافته در کتاب همگی نگرش و نگاه جدیدی دارند. مثلا راجع به زرین‌‌فام‌های دوره قاجار در منابع لاتین و منابع فارسی پژوهش‌های بسیار محدودی صورت گرفته است ولی در این کتاب یک مقاله به زرین فام‌های قاجار با محوریت آثار استاد علی‌محمد اصفهانی اختصاص یافته است. یا در مقاله‌ا‌ی به جهت فنی و آزمایشگاهی یکی از آثار استاد علی‌محمد اصفهانی در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) در آزمایشگاه آنالیز شده است. مقاله‌ای نیز در مورد کوره کاشی‌پزی و سفال‌گری دوره قاجار در مورد آثار استاد علی‌محمد اصفهانی در موزه مقدم منتشر شده است. در کل محتوای این مجموعه مقالات می‌تواند منشا اثرات پژوهش‌های بومی ایران باشد.

او با بیان این‌که کتاب دوم "فن جمیل" نام دارد که تالیفی است، تصریح کرد: در این اثر به شخصیت، کارها و تحلیل آثار استاد علی‌محمد اصفهانی پرداختم که در حال آماده‌سازی برای چاپ است. ناشر هر دو کتاب نیز موسسه تالیف ترجمه و نشر آثار هنری متن محسوب می‌شود.

مکی‌نژاد که این روزها مشغول پژوهش و نگارش کتابی در مورد کاشی‌های کاخ گلستان است، اضافه کرد: کاخ گلستان شاخص معماری، کاشی‌کاری و کاشی‌سازی دوره قاجار است. تصاویر کاشی‌های کاخ گلستان در منابع مختلف دیده شده ولی این که در یک کتاب اختصاصی به موضوع کاشی‌ها پرداخته شود و کاشی‌ها را از منظر تاریخی، زیبایی‌شناسی، اسطوره‌شناسی، محتوا و مضمون بررسی کند منتشر نشده است. این اثر می‌تواند جذابیت خاصی برای مخاطب خارجی و داخلی داشته باشد، زیرا آیینه تمام نمای هنر دوره قاجار نیز هست.