سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: کتاب با پیشگفتار مترجم با عنوان "دنی دیدرو، روشنگر صحنه تئاتر و پایه‌گذار درام" آغاز می‌شود. در ادامه شرح مختصری از زندگی و آثار دیدرو ارائه شده است. "ماتریالیسم از نظر دیدرو"، "تئاتر فرانسه در قرن هجدهم"، "تئاتر و روشنگران"، "دیدرو و تولد درام" و "درام دیدرویی و تداوم روشنگری" عناوین مباحث مطرح شده بخش نخست کتاب محسوب می‌شوند.
در بخش "گفتاری پیرامون ادبیات دراماتیک"، به مباحث "ژانرهای دراماتیک"، "درباره کمدی جدی"، "نوعی از درام اخلاقی"، "نوعی از دارم فلسفی"، "درام‌های ساده و درام‌های ترکیبی"، "درام هزل‌آمیز یا مضحکه"، "درباره طرح و گفت‌وگو"، "درباره طرح اولیه"، "رویدادها"، "درباره طرح تراژدی و طرح کمدی"، "درباره جاذبه"، "درباره مقدمه‌چینی"، "شخصیت‌ها"، "تقسیم‌بندی واقعه و تقسیم‌بندی پرده‌ها"، "بین پرده‌ها"، "صحنه‌ها"، "درباره لحن"، "خلق‌وخوها"، "درباره آرایش صحنه"، "لباس‌ها"، "درباره اعمال بدون کلام" و "درباره نویسندگان و منتقدان" پرداخته شده است.
مترجم در بخشی از پیشگفتار اشار کرده ممکن است برخی مسائل مطرح شده در این کتاب تکراری به نظر برسد اما قصد، قراردادن مفاهیم و بحث‌های رساله دیدرو در فضای سیاسی، اجتماعی و هنری زمان نگارش این اثر بوده است.
دنی دیدرو یکی از متفکران قرن هجدهم میلادی است. او در سال 1713 در شهر لانگر در شمال شرقی فرانسه به دنیا آمد. پدرش علاقه داشت او به تحصیلات الهیات بپردازد و به سلسله مراتب کلیسا و روحانیت وارد شود. دیدرو به کالج یسوعیان رفت و در پایان این دوره، کلیسای شهر لانگر به او لقب کشیشی داد. او در رشته‌های هنر، متافیزیک، الهیات و کلام در دانشگاه سوربن به تحصیل پرداخت. دیدرو برای نوشتن کتاب "نامه‌ای درباره نابینایان" و انتشار "دانشنامه" مشهور است. نظریه‌های او در مورد هنر، ادبیات دراماتیک و موقعیت هنرپیشه، تحولی در اروپای قرن 18 ایجاد کرد. مطرح کردن "درام" به عنوان یک ژانر دراماتیک جدید یکی از بدعت‌های او محسوب می‌شود.
در صفحه 40 و 41 این کتاب می‌خوانیم: "واژه درام یا دراما از دوران باستان در تئاتر یونانی، به هر نوع از اثر نمایشی اطلاق می‌شد. از نظر ریشه‌شناسی به‌معنای عمل یا آکسیون است: واقعه‌ای که روی صحنه به نمایش گذاشته شود. اما درام مدنظر دیدرو یک ژانر نمایشی و مشخص، مثل تراژدی یا کمدی است. به نظر دیدرو بین تراژدی و کمدی فضایی وجود دارد که آن‌جا ژانر دیگری می‌توان قرار داد و آن ژانر، درام است. درام، تراژدی و کمدی را به هم متصل کرده و در فضای بینابینی این دو که "جدی" است قرار گرفته است".
کتاب "گفتاری پیرامون ادبیات دراماتیک" نوشته دنی دیدرو با ترجمه پرویز احمدی‌نژاد در شمارگان هزار نسخه و با قیمت 47 هزار تومان از سوی انتشارات روزبهان منتشر شده است.
