سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: برگزاری انتخابات در ایالاتمتحده امریکا بهانه و سوژه جدیدی بود برای ساختن انواع جوک، شوخی، لطیفه، تصاویر و موسیقی مونتاژ شده در فضای مجازی. آیا این نوع برخورد از نگاه طنازانه ایرانیان نشات میگیرد و یا نه در همه جای دنیا وجود دارد؟ پرسشی که با اسماعیل امینی شاعر و پژوهشگر که در زمینه طنز فعالیت جدی دارد در میان گذاشتیم.
او با این توضیح که در سیاست و رقابتهای سیاسی به جای حرفهای منطقی، استدلالی، علمی و تحلیلی، سخنان تبلیغاتی، هیجانی و عاطفی زده میشود به هنرآنلاین گفت: به همین دلیل خود به خود آدمها در وضعیت طنزآمیزی قرار میگیرند. در انتخابات امریکا دو پیرمرد بالای هفتاد سال مجبور بودند برای جلب نظر عموم حرفهایی بزنند که از آنها بعید بود. متاسفانه این روند در همه جدالهای سیاسی و طبقات وجود دارد. ماهیت جدالهای سیاسی است که برای جلب نظر آدمهای هیجانزده مجبورند از روشهای هیجانی استفاده کنند.
امینی با بیان اینکه کمابیش از احوال کشورهای دیگر اطلاع دارم، افزود: آنها رسانههای متعددی دارند و رسانه فقط به رادیو و تلویزیون رسمی منتهی نمیشود. بنابراین انرژی حاصل از فضاهای طنزآمیز تقسیم میشود. رسانهها و نشریات مختلف این شوخیها را انجام میدهند. لحن رسانه ملی ما عبوس، اساطیری و کاملا بریده از واقعیت است. به همین دلیل رسانه غیررسمی که فضای مجازی است بار شوخی و طنز را تحمل میکند. تنوع آن هم به این موضوع برمیگردد افرادی که اساسا کار آنها طنز نیست چیزهای که به ذهنشان میرسد و در دسترس است را مینویسند از شعر، مونتاژ کردن صدا و تصویر، ترانه و مقایسههای چند چیز ناسازگار که با هم ارائه میدهند. پس دلیل اصلی این است که متاسفانه فضای رسانهای ما بسیار جدی، اخمو و عبوس است و فقط حالت اسطورهای دارد در نتیجه بازتاب آن میشود این جور عکسالعمل و حرفهایی که برخی از آنها هم بسیار جدی است و به فضای مجازی منتقل میشود.
شاعر "لبخند بر شعر" ادامه داد: شنیدم برخی میگویند ما ایرانیان طنزپردازیم ولی واقعا اینطور نیست. در همه دنیای آدمهایی هستند که میتوانند با مضامینی شوخی کنند و فضاهایی دارند که راحت میتوانند حرف خود را بزنند. علاوهبر فضای رسمی، رسانهای، متاسفانه محیط کاری ما هم به این شکل است. آدمها مجبورند در مراودات اداری صورت اصلی خود را پنهان کنند و با یک صورت تعارفی، اداری و نقابدار سخن بگویند. اگر ما این اشکال را نداشتیم و در فضای رسمی از اداره، محل کار و محل تحصیل میتوانستیم راحت باشیم و با آن دیدگاه، نگاه و کلمات خودمان حرف بزنیم حرفها ذخیره نمیشدند که فقط از طریق فضای مجازی منتقل شوند. دیگر این مقدار عکسالعمل برایمان حیرتانگیز نمیشود که مثلا با رئیسجمهور سابق امریکا صورت گرفته است؛ در کشور خودمان به این شکل نیست و در فضای نیمه مقدس قرار داریم. فلان مسئول میگوید کاریکاتور مرا بکشند شکایت میکنم چون برای خود تقدسی قائل است. متاسفانه حوزه مقدسات گسترده شده و به این جریان بیشتر لطمه زده است.