سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: محمود آموزگار مدیر انتشارات کتاب آمه، به هنرآنلاین گفت: در برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و نمایشگاههای استانی که بهصورت فیزیکی برگزار میشود با توجه به این که خاصیت اصلی فروش کتاب است، مسایل و مشکلات زیادی داریم بهویژه وقتی که یارانه هم به آن اضافه میشود. این که یارانهای که دولت برای کمک به نشر و کتابخوانی اختصاص میدهد چگونه استفاده میشود؟ و آیا واقعا با اهدافی که پشت تصویب این قوانین است انطباق دارد؟ در نتیجه الان که قرار به برپایی مجازی این رویداد است، مشکلات بیشتر خواهند شد. باز نمایشگاه فیزیکی یک ابزار کنترلی دارد که بالاخره بررسی، مقایسه و کنترل صورت بگیرد تا اهداف قانونگذار از آن اختصاص یارانه تا جایی که ممکن است تامین شوند. ولی میبینیم کماکان انحراف از آن اهداف به وضوح در نمایشگاههای فیزیکی مشاهده میشود؛ بنابراین پرسش اینجاست با مجازی شدن نمایشگاه چگونه باید این موضوع کنترل شود؟
او افزود: در نمایشگاه فیزیکی وقتی دنبال ناشر خاصی هستیم با گرفتن نشانی هزینه آن مقداری قدم زدن در راهروهاست تا انتشارات پیدا شود. در فضای مجازی چگونه این روند را باید پیش گرفت؟ خود داستان کتاب و تحویل آن به مخاطبان چه روند دارد؟ به هر حال در نمایشگاه فیزیکی، کتاب در آن واحد به خریدار تحویل داده میشود و تعهدی باقی نمیماند. اگر به نمایشگاه مجازی یارانه هم اختصاص پیدا کند و قرار باشد کتابها ارسال شوند واقعا چه ضمانت اجرایی وجود دارد آن خرید به خریدار برسد؟ اینها سئوالاتی است که در این زمینه وجود دارد.
آموزگار ادامه داد: به هر حال دولت یارانهای را برای این حوزه در نظر گرفته است و قاعدتا یک مدیر باید بتواند از این امکان به نحو احسنت استفاده کند برای اینکه مقصود قانونگذار برآورده شود. فکر میکنم در مورد این قضیه در دورههای دولت یازدهم و دوازدهم که سوابق آن هم هست اقداماتی انجام شد که نحو مصرف یارانه را بهبود ببخشیم. مثلا بن کارتهای کاملا رایگانی بودند که کاملا حذف شدند یا سهمی که وزارت ارشاد در بن کارتهای مشارکتی به عهده میگرفت کاهش پیدا کرد و به حدود 15 و 20 درصد رسید. اینها اقدامات موثر و مفیدی بود که در جهت اصلاح مصرف یارانه به کار بسته شد. یکی هم طرحهای فصلی فروش کتاب است که علیرغم همه نواقصی که دارد باز بهترین و منصفانهترین روش مصرف یارانه است؛ چون همه بخشهای تولید، توزیع، فروش و تالیف کتاب در آن ذینفع هستند. به هر حال چون از روش فروش متعارفی استفاده میکند که کتابفروشیها هستند. فکر میکنم ذاتا این روش بسیار موثرتر است. در وهله بعد بحث کتابخانههای عمومی است. یکی از جاهایی که باید به عنوان خریدار اصلی کتاب مطرح باشد تا متون جدید را در دسترس علاقهمندان و مخاطبان قرار دهد. این ممکن نمیشود مگر اینکه کتاب تهیه شود. در نتیجه این بودجه در نظر گرفته شده برای نمایشگاه مجازی میتواند در جاها و به روشهای درستتری استفاده شود. وقتی یارانه به نمایشگاه تزریق شود معلوم نیست کی کتاب میخرد و این یارانهها دست چه کسانی است؟ آیا درست مصرف و توزیع میشود؟
او با این توضیح که در برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی، سنتی فکر میکنم، اظهارداشت: وقتی در فضای فیزیکی که همه چیز روشن و آشکار است حفظ حقوق با مسایل و مشکلات متعددی مواجه میشود فضای مجازی یک نوع بیاعتمادی را پیش میآورد. مادامی که این قضایا مراعات نمیشود ضمانت اجرایی هم وجود ندارد. به این ترتیب خیلی با نمایشگاه مجازی موافق نیستم. مگر این که دولت زیرساختهایی را فراهم کند و بحث یارانه مطرح نباشد. رقابت منصفانه باشد و آثار جدید معرفی شوند. زمینهای فراهم شود مخاطبان کتاب را تهیه کنند. مقررات را در نمایشگاه فیزیکی بهتر میتوان مراقبت کرد تا در نمایشگاه مجازی که اشراف، تجربه و سازوکاری در آن وجود ندارد.