سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: محمد شهبا پژوهشگر و مترجم با این توضیح که مبحث ترجمه به غیر از دوره‌ای محدود که توسط بنگاه‌های نشر و ترجمه دنبال می‌شد اساسا یک مقوله شخصی شده است به هنرآنلاین گفت: شخصا با توجه به تجارب شخصی، تدریس، نیاز دانشجویان و علاقه‌مندان یک‌سری کتاب را انتخاب و ترجمه می‌کنم. هدایتی در این ترجمه‌ها هم نیست و اطلاع‌رسانی درستی صورتی نمی‌گیرد.
او که مشکلی ندارد از یک کتاب چند ترجمه منتشر شود برای اینکه مقایسه‌ای صورت بگیرد، ادامه داد: کتابی را ترجمه کرده‌ام که به چاپ دهم رسیده است اگر ترجمه دیگری از آن وجود داشته باشد مخاطب می‌تواند تصمیم بگیرد کدام کتاب را بخواند. آثاری هستند که سی سال از چاپ و نشر آن‌ها گذشته و با توجه به اینکه در هر نسل زبان تغییر پیدا می‌کند لازم است به روز ترجمه شوند. این روند برای دو، سه مترجم هم درس خوبی است تا متوجه شوند کجای کارشان اشکال دارد، البته اگر جدی پیگیر این قضیه باشند. اما به دلیل امکانات نشر فقیر ما و اینکه گردش مالی صنعت نشر کم است دوباره کاری زیبنده نیست.
شهبا با این توضیح که بیشتر از آن‌که به مترجم بسیار خوب احتیاج داشته باشیم به ویراستاران متخصص در زمینه‌های گوناگون هنری نیاز داریم، اظهار داشت: وقتی کتاب را تحویل انتشارات می‌دهم ویراستار متخصص وجود ندارد که متن را بررسی و اشکالات را برطرف کند. فقط برخی متن انگلیسی را مقابله می‌کنند.
او با بیان اینکه در حیطه سینما کتاب‌ها دو جنبه عملی و نظری دارند، تصریح کرد: بحث عملی به چگونگی کار کارگردان، فیلمبرداری، فیلمنامه و از این قبیل برمی‌گردد. متون بحث نظری که میان رشته‌ای است مثل جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و مطالعات فرهنگی مجموعه‌های مفصل محسوب می‌شوند چرا که افراد گوناگونی در این زمینه نظریه‌پردازی کردند، ولی متاسفانه تعداد معدودی از این آثار به زبان فارسی ترجمه شدند و جای آن‌ها در بازار کتاب خالی است. پرداختن به چنین آثاری نیازمند کار گروهی و چند مترجم، ویراستار خوب و ناشر علاقه‌مند است؛ اما متاسفانه کارگروهی حتی در فوتبال در کشور ما جواب نمی‌دهد! بحث دوم اقتصادی است یعنی چند مترجم، ویراستار و انتشارات پیدا کنیم که نیاز و دغدغه مالی نداشته باشند که نشدنی است. در نتیجه هیچ راه‌حل ساده و آسانی نداریم پس برمی‌گردیم به علاقه و تلاش‌های فردی.
شهبا با اشاره به اینکه برای مخاطب ایرانی اسم مترجم گاهی از اسم نویسنده کتاب مهم‌تر است، گفت: خواننده به اسم مترجم شناخته شده اعتماد می‌کند حتی اگر نویسنده را به خوبی نشناسد. در سال‌های اخیر اسم مترجمان پرآوازه را کمتر می‌بینیم در حالی که نوجوانی، کتاب مهمی را ترجمه کرده که اصلا آن کتاب و سبک نویسنده نیست. نظارتی در این زمینه وجود ندارد. بخشی از وظایف وزارت ارشاد بررسی این موضوعات است.
او با بیان اینکه درصد کتاب‌های تالیف و ترجمه نشان می‌دهند اساسا زمینه دانش بشری، زاده ترجمه است و حتی در زمینه‌هایی که درباره آن ادعا داریم، افزود: برخورنده است ما ملتی هستیم که به ادبیات خود افتخار می‌کنیم ولی تاریخ ادبیات ما ترجمه است.