سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: ناصرالدین حسن‌زاده مجموعه‌دار اسناد تاریخی، با اعلام این خبر به هنرآنلاین گفت: "طبیب مجبوری" نوشته مولیر نمایشنامه‌نویس فرانسوی است که توسط مزین‌الدوله کاشانی‌نطنزی در سال 1298 قمری ترجمه می‌شود.
او این اثر را نخستین ترجمه تئاتری در ایران دانست و ادامه داد: مزین‌الدوله مترجم دارالفنون در زمان ناصرالدین شاه بود. این نسخه‌ها برای اجرا در تکیه دولت ترجمه می‌شد. اعتمادالسلطنه 10 سال پس از برگردان "طبیب مجبوری" این اثر را با عنوان "طبیب اجباری" ترجمه و منتشر می‌کند. در نتیجه با پیدا شدن و وجود نسخه مزین‌الدوله تاریخ و قدمت ترجمه در ایران به 10 سال عقب‌تر برمی‌گردد.
حسن‌زاده این نمایشنامه را 10 سال پیش می‌خرد ولی لابه‌لای اسناد و نسخه‌های خطی‌اش ناپدید می‌شود. خوش‌بختانه آن را به تازگی پیدا کرده و تصمیم دارد این متن را منتشر کند. ضمن این‌که عکس 10 صفحه اصل نمایشنامه را ضمیمه کتاب می‌کند تا علاقه‌مندان مطمئن باشند بدون هیچ‌گونه دخل و تصرفی در دسترس آن‌ها قرار گرفته است. همچنین او مقدمه‌ای درباره چگونگی پیدا کردن این نسخه خطی نوشته است.
او از انتشار شعر "حیدر بابایه سلام" شهریار به فارسی و خط خودش خبر داد و افزود: این منظومه به ترکی سروده شده است. در این نسخه چاپی اهدایی استاد شهریار به یکی از دوستان نزدیکش، شهریار 38 بند ترجمه "حیدر بابایه سلام" را که توسط خانمی قبلا ترجمه شده بوده با دست‌خط خود در حاشیه کتاب می‌نویسد. این منظومه هرگز توسط خود استاد به فارسی برگردانده نشده. این اثر بسیار استثنایی است و توسط انتشارات ایوده آل در تبریز نشر می‌یابد.
حسن‌زاده همچنین درباره پیدا شدن نسخه جدیدی از "رساله مجدیه" توضیح داد: این رساله درباره تجدد دوره ناصرالدین شاه است و چندین بار منتشر شده است؛ ولی نسخه‌ای که در مجموعه‌ام نگهداری می‌شود حواشی دارد و بر روی اسم‌ها حاشیه نوشته شده است و آگاهی تازه‌تری به مخاطب می‌دهد.
او یادآور شد: قرارداد یک کتاب با عنوان "گنجینه کارت پستال‌های تاریخی ایران" در 450 قطعه به اندازه قطع رحلی را چند سال پیش با ناشری بسته‌ام که متاسفانه به دلیل نبود سرمایه تاکنون چاپ نشده است. حدود بیست کتاب دیگر هم آماده چاپ دارم. "دست‌خط مشاهیر"، "اعلان‌های نویافته"، "عکس‌های قدیمی قاجار" و "کارت ویزیت‌های تاریخی رجال سرشناس ایران" از جمله آن‌هاست. کتاب "100 اعلان و اعلامیه" حدود 5 سال پیش با مقدمه آیدین آغداشلو در قطع رحلی از سوی نشر ایده منتشر شد و قابلیت آن را دارد که در 10 جلد دیگر ادامه یابد. در حال حاضر نیز سه جلد آن آماده نشر است.
حسن‌زاده اضافه کرد: از میان انبوه هزاران سند، عکس، نامه و... می‌توان ده‌ها جلد کتاب خوب و مهم به بازار نشر ارائه کرد مانند نامه‌های چاپ نشده دکتر مصدق، علی‌اکبر داور، عارف قزوینی و استاد شهریار؛ اما چه کنم که وضعیت بازار نشر خوب نیست. امید دارم به یاری خالق مهربان، ثمره سال‌ها گردآوری و زحمات بی‌شمار نگهداری این اسناد را با چاپ کتاب‌های ارزشمند ببینم و خدمت کوچکی به فرهنگ کشورمان انجام دهم. دو کتاب قبلی‌ام "خاطرات نویافته حیدرخان عمواوغلی" و "صد اعلان و اعلامیه" مورد توجه علاقه‌مندان به تاریخ معاصر قرار گرفت و کتاب حیدرخان به چاپ سوم رسید و هم اکنون نایاب است. در ضمن امیدوارم اسناد مهمی از کودتای 1299 شمسی، مجموعه ماژور مسعود کیهان وزیر جنگ کابینه کودتا را هم به مناسبت صدمین سال کودتا و با همکاری استاد کاوه بیات به چاپ برسانم که حتما زوایای تاریکی از کودتا را روشن خواهد ساخت.