به گزارش هنرآنلاین، پنجمین محفل شعر نخستین جشنواره ملی "شعر دانشجویی" با محوریت شعر طنز در دانشگاه الزهرا تهران برگزار شد.
در این نشست که با شعرخوانی جمعی از دانشجویان، استادان و مدعوان همراه بود، ابتدا پنل تخصصی با حضور ناصر فیض، سپیده یگانه و علیرضا بهرامی، با موضوع "شعر طنز، مسئولیت اجتماعی و خط قرمزها" برگزار شد.
علیرضا بهرامی دبیر علمی جشنواره ملی شعر دانشجویی، در ابتدای این پنل، گفت: در حدود ربع قرنی که تجربه روزنامه‌نگاری دارم، همواره یکی از بی‌بنیان‌ترین عبارت‌هایی که شنیده‌ام، "نقد سازنده" بوده است؛ وقتی‌که مسئولان مدعی می‌شوند ما نقد را می‌پذیریم، به شرط آن‌که سازنده باشد. اگر از همین مسئولان بخواهید که دو دقیقه درباره این مدعا حرف بزنند، عموما عاجزند، چون اصلا نمی‌دانند دقیقا درباره چه چیزی سخن می‌گویند، بلکه این عبارت را دیده‌اند و شنیده‌اند، پس یا گمان کرده‌اند حتما چیز خوبی است که دیگران هم مدام به زبان می‌آورند، یا برای فرار از پاسخ‌گویی، مدعی آن می‌شوند.
او افزود: در نتیجه، یک بلاتکلیفی در قبال خط قرمزها حادث می‌شود؛ خط قرمزهایی که بعضا واقعی هستند و ما را یارای جسارت کردن به آن‌ها نیست اما انبوهی‌شان هم خط قرمزهای ساختگی هستند که توسط کسانی ایجاد شده‌اند که می‌خواهند در فاصله این خط قرمزهای واقعی و ساختگی، به مطامع خودشان برسند؛ یعنی همان کانون‌های قدرت و ثروت.
بهرامی ادامه داد: درباره طنز نیز همواره همین بلاتکلیفی وجود داشته است. زمانی طنزپرداز را به‌خاطر آثارش به قتل می‌رسانند و گاهی بر صدر می‌نشانند. این پرسش اما همچنان باقی می‌ماند که خط قرمز را واقعا چه کسی یا چه جایگاهی برای جامعه و از جمله طنزپرداز تعیین می‌کند.
سپس ناصر فیض شاعر و طنزپرداز، در سخنانی گفت: شخصا خط کش خودم این است که ببینم بزرگان در این زمینه چه کرده‌اند. یکی از معیارهای خوب ما حافظ است. او به‌جای آن‌که به منافق بپردازد که باعث دست به یقه شدن باشد، می‌گوید "واعظان ...". پس به سراغ ریاکاری و دروغ‌گویی می‌رود تا ناشایستی نفاق را نشان بدهد.
او با تاکید بر این‌که برخی اصطلاح‌های بی‌معنا را مانند "شعر مردمی" خود ما به‌وجود آورده‌ایم، افزود: این را برای دفاع از سانسور نمی‌گویم اما اگر بر فرض به شما اجازه بدهند که هر چه دلت می‌خواهد هم بگویی، هنر هنرمند آن است که هر چه دلش می‌خواهد نگوید، بلکه در یک چارچوب و با معیارهای هنری حرفی را بزندی. این شاید همان مفهوم "رندی" است که برای حافظ قایلیم و برای طنزپرداز هم می‌توانیم قایل باشیم. سخنی را نقل به مضمون می‌کنم از منوچهر احترامی که می‌گفت، من روی خط قرمز می‌نشینم اما رنگی نمی‌شوم.
فیض تاکید کرد: طنزپرداز اتفاقا باید نگران باشد اما باید به‌گونه‌ای عمل کند که این نگرانی به توقف منجر نشود.
در ادامه این نشست، سپیده یگانه عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا، درباره "ادب" در طنز اظهارداشت: شاعران ما در طول تاریخ و در گونه‌های مختلف، همواره با این محدوده‌ها و مبحث‌ها مواجه بوده‌اند. بزرگان ادبیات ما به‌زیبایی و با حفظ ادب، مفهوم‌هایی را که بابت آن‌ها باید از مرز ادب رد شد، به مخاطب رسانده‌اند. حتی اگر مرزی هم در میان نباشد، چون فرهنگ ایرانی ادب‌محور است، طنز پرداز هم خودبه‌خود، مسایلی را رعایت می‌کند.
او با بیان این‌که مرز ادب در طنز خیلی متغیر است، گفت: ادب را گاهی سازمان‌ها و قدرت‌های مرکزی و گاهی هم طنزپرداز برای خودش تعریف می‌کند و نسبی است. ادب سازمانی ممکن است مثلا با تغییر یک رییس جمهور تغییر کند اما ادب فرهنگی پایدار است.
این عضو هیات علمی دانشگاه در بخش پایانی سخنانش تاکید کرد که ما در طنز، کلا در یک فرآیند تعیلمی قرار می‌گیریم و این از خاصیت‌های کاربردی آثار طنز است.
در ادامه، با حضور پونه نیکوی، کوروش انصاری، اسماعیل امینی و علیرضا بهرامی، از اعضای شورای سیاست‌گذاری نخستین دوره جشنواره ملی شعر دانشجویی به‌همراه خانم دکتر اثباتی، محمدحسین حسنی، خانم دکتر پناهی و خانم دکتر گلیجانی، از مدیران فرهنگی دانشگاه و جهاد دانشگاهی، از سال‌ها فعالیت ناصر فیض در حوزه طنز تجلیل و تندیس رودکی جشنواره ملی شعر دانشجویی به‌همراه تابلو خط نقاشی اثر استاد محمد جاویدان، با محوریت بیتی از خود ناصر فیض، به او اعطا شد.
در ادامه این مراسم که با اجرای مهدی فرج‌اللهی همراه بود که به اجرای دو قطعه موسیقی با استفاده از شعرهای طنز ناصر فیض و مهدی استاداحمد هم پرداخت، همچنین اسماعیل امینی و صابر قدیمی نیز تعدادی از شعرهای طنز خود را برای حاضران خواندند.
شعرخوانی دانشجویان و استادان دانشگاه الزهرا بخش پایانی این محفل بود که در آن، علاوه بر دکتر سپیده یگانه، حدیث کیمیایی، پریسا کاشی، رقیه نوری‌پور و عطرین حقدوست نیز شعرهای خود را برای حاضران خواندند.
رویدادهای 15گانه نخستین جشنواره ملی "شعر دانشجویی" از مهرماه 1398 تا اردیبهشت‌ماه 1399 در دانشگاه‌های مختلفی از سراسر کشور برگزار می‌شود.
پیش‌تر دانشگاه‌های شهید بهشتی و علامه طباطبایی تهران، زنجان و گرگان میزبان رویدادهای جشنواره شعر دانشجویی بوده‌اند که طی آن‌ها از محمدرضا شفیعی کدکنی، ساعد باقری، محمدعلی بهمنی و عبدالجبار کاکایی تجلیل شده است.