به گزارش هنرآنلاین براساس اخبار رسیده، بهمن نامورمطلق سردبیر فصلنامه "پژوهشنامه فرهنگستان هنر"، از انتشار مجدد این فصلنامه در بهار 1398 خبر داد.
عضو گروه هنرهای سنتی فرهنگستان هنر درباره فصلنامه پژوهشنامه فرهنگستان هنر، اظهار داشت: این نشریه برای اولین بار در بهمن و اسفند 1385 به صورت دوماهنامه و سپس فصلنامه منتشر شد. اقبال و توجه پژوهشگران، محققان و هنرپژوهان به این نشریه علمی پژوهشی موجب شد تا انتشار آن در سال‌های بعد نیز تداوم پیدا کند که این تداوم از پاییز 1388 متوقف شد. که خوش‌بختانه پس از سال‌ها وقفه با تدبیر سرپرست جدید فرهنگستان هنر مجددا بنا بر نشر این نشریه شده است.
او درباره اهداف و رویکرد نخستین این نشریه گفت: یکی از نقاط ضعف در حوزه هنر به ویژه در زمینه اندیشه هنری، نبود رویکردهای مطالعاتی است؛ به طوری که ما در دانشگاه‌ها، تالیفات و حتی مراکز خلق اثر، فاقد رویکردهای مطالعاتی بودیم؛ ازاینرو و با توجه به این که برای شکوفایی مجدد هنرمان نیازمند جبران این نقیصه و کمبود هستیم، دست به کار شدیم؛ زیرا بر این باور بودیم که حوزه نقد، فقط به شناخت آثار هنری و حوزه خلق نمی‌پردازد؛ بلکه می‌تواند شرایط را برای خلق بهتر نیز فراهم کند.
نامورمطلق افزود: نقد و خلق لازم و ملزوم یکدیگر هستند؛ به طوری که خلق می‌تواند به نقد کمک کند و نقد نیز می‌تواند یاریگر خلق باشد و نبود یکی، موجب ضعف دیگری خواهد شد. از آن جا که جامعه هنری ما، چه مولفان و چه منتقدان، این رویکردها را نمی‌شناختند، متاسفانه وقفه بزرگی در این مسئله افتاده بود. ما با بسیاری از کشورها در این مباحث فاصله زیادی داشتیم. در صورتی که در 50-60 سال اخیر اتفاقات بزرگی در حوزه مطالعات هنر افتاده بود که جامعه ما شناخت اندکی نسبت به آن‌ها داشت. بر همین اساس فرهنگستان هنر احساس وظیفه کرد تا بخشی از این دانش را که بومی است، احیا کند و آن بخشی را که بومی نبود، به بدنه هنریمان منتقل کند.
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، درباره دیگر فصلنامه‌های انتشاریافته در فرهنگستان هنر، توضیح داد: با همین رویکرد نشریات دیگری نیز چون: خیال، گلستان هنر، خیال شرقی و گنجینه نیز منتشر شد که هر کدام به حوزه خاصی اختصاص داشت.
او درباره رویکرد پژوهشنامه یادآور شد: وظیفه پژوهشنامه، معرفی رویکردهای نقد، مطالعه و گاهی هنر و ادبیات به دلیل قرابت این دو موضوع بود. همان‌طور که وظیفه گلستان هنر برجسته کردن تاریخ و هویت هنر بود و تلاش می‌کرد تا آثار به ویژه تاریخی را که بخشی از هویت ماست، برجسته کند و به همه بشناساند. پژوهشنامه فرهنگستان هنر مثل دیگر مجلات فرهنگستان در آن زمان، مجله موفقی از آب درآمدشد؛ چون نمونه آن در جایی دیگر منتشر نمی‌شد. چرا که ما به این نشریه دنبال معرفی رویکردهای خاص و ویژه‌ای کمتر شناخته شده در ایران بود. ما با اساتید متخصص این حوزه‌ها سروکار داشتیم، جمعی از بهترین استادان متخصص این حوزه‌ها این مرز و بوم کهدر ایران با نشریه همکاری داشتند دور هم گرد آمده بودند و که سرمایه خوبی برای فرهنگستان هنر به شمار می‌رفتند. پژوهش و اندیشه‌های این بزرگواران در این مجلات منتشر می‌شد. ما سرمایه اجتماعی خوبی پیدا کرده بودیم. مخاطبان ما این مسئله را دریافته بودند و مطالب نشریه ما را پی می‌گرفتند.
سردبیر این نشریه پژوهشی به قطع و گرافیک آن اشاره کرد و افزود: در این نشریه حتی به مسایل چاپ، قطع و رنگ، تناسب با زیبایی هنر بومی خودمان، که گویا و بیانگر باشد، توجه خاص شد.
این پژوهشگر در ادامه به محتوای منتشرشده در هر شماره اشاره و تصریح کرد: هر شماره از پژوهشنامه فرهنگستان هنر، به صورتی تخصصی مثل اسطوره‌شناسی، مضمون‌شناسی، جامعه‌شناسی و... به موضوع خاصی اختصاص داشت؛ به همین دلیل علاوه بر شورای علمی و تخصصی، هر شماره توسط دبیر و تیم ویژه‌ای راهبری می‌شد و بر این اساس برنامه و ساختار منسجم خوبی شکل گرفته بود. همچنین مسایل و مباحث زیبایی‌شناسی هم مورد توجه قرار داشت. خوش‌بختانه صاحب‌نظرترین افراد، حداقل در ایران، از جمله کسانی بودند که در این زمینه با ما همراهی داشتند. با اطمینان می‌توانم ادعا کنم که بسیاری از رویکردهایی که در این پژوهشنامه مورد بحث قرار گرفتند، برای اولین بار در کشورمان مطرح می‌شدند. برای مثال ما در ایران مبحثی مانند نقد تکوینی نداشتیم، جز کتابی که بنده و دکتر اسدالهی نوشته بودیم. در هفتمین شماره پژوهشنامه به این مبحث پرداختیم؛ یا مطالبی درباره نقد تخیلی یا نشانه‌شناسی هنر در این نشریه منتشر شد که حاصل گروهی بود که در فرهنگستان هنر راه‌اندازی شد؛ همین‌طور نقد واسازانه هنر که در هیچ کتاب یا نشریه‌ای به این شکل منسجم مطرح نشده بود. تلاش کردیم هم نقد سنتی هنر را بیاوریم و هم نقد سنت‌گرایان و هر آنچه را درباره نقد وجود دارد مطرح کنیم تا دانشجویان ایرانی شکاف خیلی زیادی، از نظر معرفتی، با دانشجویان کشورهای دیگر نداشته باشند تا دست‌شان در نقدهای بومی بازتر شود؛ چون در این زمینه منابع و تامل کمتری بوده است؛ البته نمی‌توانم بگویم کاملا موفق شدیم، اما جز اولین‌ها بودیم. وقتی انتشار پژوهشنامه بعدها متوقف شد، خیلی‌ها حسرت خوردند و آرزو می‌کردند که دوباره راه بیافتد.
نامورمطلق به رویکردی که برای انتشار مجدد دوره جدید این نشریه در نظر گرفته شده، اشاره و خاطرنشان کرد: تقریبا این نشریه یک دهه است که منتشر نشده و در این دوره بسیاری از مطالب در کتاب‌ها، مقالات و نشریات متعدد به چاپ رسیده است. فضا دگرگون شده و در راهی که باز شده، نیازی به تکرار مجدد قالب‌های پژوهشی گذشته نیست. بالطبع رویکرد برای انتشار دوره جدید متفاوت است. ترجیح می‌دهیم تمام مباحث یک شماره را به یک مطلب خاص اختصاص ندهیم، اما به توسعه دانش هنری و بهخصوص نقد هنری در جامعه‌مان به شکلی که ممکن باشد، ادامه خواهیم داد. چون یکی از مشکلات عرصه هنر، نقد هنری است و اینکه نقدپذیری ما در جامعه کم است، باید تلاش کنیم تا ظرفیت‌های نقد را بالا ببریم؛ ضمن آن که روش‌های نقد هنوز شناخته شده نیست و یا در کاربرد آن مشکل وجود دارد. امیدوارم گشایشی در زمینه نقدپذیری به وجود آید.
او به توضیح بیشتر درباره وضعیت نقد در کشور پرداخت و افزود: هنوز فاصله‌مان با یک نقد سازنده و تاثیرگذار کم نیست و باید در این زمینه جامعه را آماده کنیم. نقد یک امر فرهنگی است و باید از خانواده نهادینه شود؛ زیرا در جامعه‌ای که نشود مادر، پدر و یا مدیران جامعه را نقد کرد، چگونه می‌توان به توسعه و سازندگی رسید؟ این فاصله از چند وجه باید بررسی شود: این که نقدهایی بد در جامعه وجود دارند که علمی نیستند، روش‌های پژوهشی‌ای که مغفول مانده‌اند و به درستی درک و دریافت نشده‌اند، و این که مولفان از اهمیت و دستاوردهایی که نقد می‌تواند برای جامعه داشته باشد، کمتر سخن گفته‌اند. جامعه بی نقد دچار سکون، اغتشاش، پس‌روی و تکرار می‌شود و نقد می‌تواند جامعه را پویا کند. ما باید نقد را بیش از پیش بشناسانیم. حتی تخیل همراه با نقد است. انسان اگر نقدی را که بر کارش است بپذیرد، خلاق می‌شود؛ زیرا خلق و نقد دو بال پرنده هنر هستند تا هنر بتواند پرواز کند.
سردبیر پژوهشنامه فرهنگستان هنر این نوید را داد که این فصلنامه در آینده به سمت مجلات علمی پژوهشی برود و پژوهشگرانی که تمایل دارند مطالبشان در آن منتشر شود، می‌توانند خلاصه آثارشان را به دبیرخانه دفتر نشریه در معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر آن بفرستند.
برگزاری دوره پیشرفته رمان با حضور حمیدرضا شاهآبادی
دومین دوره پیشرفته کارگاه آموزشی رمان نوجوانان با تدریس حمیدرضا شاهآبادی از تاریخ دوم تیرماه در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار می‌شود.
این کارگاه با هدف خلق رمان در 10 جلسه برگزار خواهد شد. رویکرد کارگاه در رمان‌نویسی مبتنی بر فعالیت عملی نوشتن و نقد نوشته های هنرجویان است.
شرکت کنندگان در این دوره، می‌بایست از شناخت مقدماتی درباره‌ی عناصر داستان (زاویه دید، شخصیت، پیرنگ، کشمکش، و...) برخوردار باشند. از همین رو یا باید دوره مقدماتی قبل را گذرانده باشند یا این که پیش از این تجربه داستان‌نویسی داشته باشند.
این کارگاه از تاریخ دوم تیرماه، روزهای یکشنبه ساعت 16 برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان می‌توانند برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام با شماره تلفن 88317755 تماس حاصل کنند.
شاهآبادی خالق آثار "دیلماج"، "کافه خیابان گوته"، "لالایی برای دخترمرده"، "وقتی مژی گم شد"، "هیچ کس جراتش را نداشت"، مجموعه سه جلدی "دروازه مردگان" و .... است و پیش از این دوره‌های آموزشی متعددی را در تهران و دیگر کشورها برگزار کرده است.