سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین، در شب ولادت با سعادت کریم اهل‌بیت حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، جمعی از استادان زبان و ادب پارسی، شاعران جوان و پیش‌کسوت با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در حسینیه امام خمینی(ره) دیدار کردند.
این مراسم مشتقان بی‌شماری دارد اما هر ساله قسمت افراد معدودی می‌شود تا از فیض حضور بهره ببرند. امسال چهره‌هایی هم‌چون غلامعلی حدادعادل، علی موسوی‌گرمارودی، علیرضا قزوه، مصطفی محدثی‌خراسانی، علی داودی، سیمین‌دخت وحیدی، جلیل صفربیگی، محمد سرور رجایی، مبین اردستانی، سعید بیابانکی، حسنا محمدزاده، حسین دهلوی، فاطمه دهقانیان، محمدسعید میرزایی، زکریا اخلاقی، محمدمهدی سیار، میلاد عرفان‌پور، شهرام شکیبا، ناصر فیض، محمود حبیی‌کسبی، محمدجواد شرافت، عباس احمدی، اکرم هاشمی‌سجزی، اعظم سعادتمند، مهدیه انتظاریان و عاطفه جعفری از جمله دعوت‌شدگان بودند.
مراسم در دو بخش شعرخوانی و سخنرانی مقام معظم رهبری درباره شعر و زبان فارسی برگزار شد.
در این دیدار، اغلب شاعران جوان حضور داشتند و 90 درصد شعرخوانی‌ها نیز مختص شاعران جوان بود که بسیاری از آن‌ها از شهرهای سراسر کشور به این مراسم آمده بودند.
در این گزارش، ضمن اشاره به شعرخوانی‌های صورت گرفته نقطه نظرات چند تن از شاعران و نویسندگانی که در این دیدار حضور داشتند ارائه شده است.
دیدار مقام معظم رهبری با شاعران موجب پیشرفت شعر انقلاب شده است
اعظم سعادتمند شاعر در گفت‌وگو با هنرآنلاین توضیح داد: امسال برای دومین بار در این مراسم شرکت داشتم و شعری نیز قرائت کردم.
او با این توضیح که حضرت آقا بسیار زیاد به شعر و زبان فارسی اهمیت می‌دهند، ادامه داد: برای شاعران نیز این مراسم صمیمانه و شعرخوانی در محضر رهبر انقلاب بسیار خوشایند است و شعرهای آن‌ها شنیده می‌شود. همچنین تشویق‌های ایشان انگیزه بیشتری به شاعران می‌دهد تا بهتر بتوانند کار کنند.
سعادتمند اشاره‌ای به صحبت‌های مقام معظم رهبری در این دیدار داشت و افزود: سخنان حضرت آقا برای اهالی شعر و ادبیات کشور بسیار راه‌گشاست. ایشان نگران زبان فارسی هستند و تاکید کردند رسانه ملی به امر زبان فارسی توجه ویژه‌ای داشته باشد و سعی کند از واژه‌های بیگانه استفاده نکند. اگر واژه بیگانه‌ای وارد زبان فارسی می‌شود فرهنگستان زبان فارسی وظیفه دارد معادل‌سازی انجام دهد.
این شاعر با این توضیح که صحبت‌های مقام معظم رهبری باعث پیشرفت شعر انقلاب شده است، تصریح کرد: این دیدار سالیانه موجب شده شعر انقلاب سال به سال نسبت به گذشته روند رو به رشدی داشته باشد.
شوق دیداری که در وصف نگنجد
فاطمه عارف‌نژاد شاعر، نیز گفت: برای دومین بار بود که توفیق پیدا کردم در این دیدار حضور داشته باشم. شوق دیدار غیرقابل وصف و این تجربه فراموش ناشدنی است. حال و هوای این مراسم قابل توصیف نیست. در حضور مقام معظم رهبری نیز گفتم "وصفش نگنجد در بیان" که گفته می‌شود همین جا را می‌گویند.
او در گفت‌وگو با هنرآنلاین افزود: برای اهالی فرهنگ و ادب چه افتخاری بالاتر از این که خدمت حضرت آقا حضور پیدا کنند آن هم در شب میلاد کریم اهل بیت امام حسن مجتبی(ع) و به شعرخوانی بپردازند.
عارف‌نژاد توضیح داد: حضرت آقا در آخر جلسه به موضوعات روز، شعر متعهد و یمن اشاره داشتند. به همین دلیل اهمیت شعری که درباره یمن سرودم و خواندم برایم چند برابر شد.
دیدار رهبر انقلاب با شاعران تبدیل به سنت ادبی شده است
مصطفی محدثی‌خراسانی شاعر و پژوهشگر، نیز اظهارداشت: قرار سالانه دیدار رهبری با شاعران بعد از تقریبا سه دهه تبدیل به یک سنت ادبی شده و جایگاه خاصی در بین جریان فرهنگ، هنر و ادبیات کشور پیدا کرده است و از این سال تا سال بعد انتظار شیرینی در بین اهالی ادب و شاعران وجود دارد.
او در گفت‌وگو با هنرآنلاین افزود: به نظرم در کنار تلاش شاعران و اراداتی که به هنر و ادبیات دارند و موجب پیشرفت شعر معاصر و شعر انقلاب شدند، یکی از عناصر بسیار تاثیرگذار در این شکوفایی و ارتقا همین دیدارهای سالانه است که هم توانسته به شاعران انگیزه بدهد و هم به شعر جهت دهد و نیز ذهن متولیان فرهنگی و ذهن جامعه را معطوف به شعر معاصر کند.
محدثی‌خراسانی ادامه داد: از آن‌جایی که رهبر انقلاب خودشان یک ادیب برجسته و شاعری توانمند هستند حضور ایشان در جمع، جدای از شان و و منزلت رهبری به عنوان ادیب برجسته برای همه دلنشین و دلپذیر است.
او با این توضیح که نوع نگاه مقام معظم رهبری به شعر، نقد، نظرها و نکاتی که پیرامون شعر و حواشی آن مطرح می‌کنند حیرت‌آور است، تصریح کرد: مجموع این عوامل موجب شده این دیدار به یکی از تاثیرگذارترین و ارزشمندترین حرکت‌های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود.
محدثی‌خراسانی که در سال‌های قبل در این دیدار شعرخوانی داشته، ادامه داد: امسال فرصت شعرخوانی نداشتم اما در دیدار سه چهار دقیقه‌ای که شاعران در آستانه نماز با ایشان دارند من نیز چند کتاب خدمت مقام معظم رهبری تقدیم کردم. ایشان کتاب "جشن یگانگی" که مجموعه اشعارم را دربرمی‌گیرد تورق کردند و چند بیت غزل "ما بر آن عهد که بودیم کماکان هستیم" را خواندند. من نیز در این فرصت ارزشمند، یک رباعی که برای شهدای غواص سرودم را خواندم.
او درباره کتاب‌های دیگری که به مقام معظم رهبری تقدیم کرده، اظهارداشت: از اولین کارهایی که در "انجمن شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس" که در موزه انقلاب اسلامی تشکیل شد به آن اهتمام داشتیم انتشار چند کتاب بود. کتاب گزیده چهل سال شعر انقلاب که توسط خودم تدوین شده و اثر دیگری مرتبط با شرح‌حال شاعران در گذشته انقلاب با عنوان "قافله بهار" که توسط رضا اسماعیلی نوشته شده و توسط انجمن به چاپ رسیده نیز محضر ایشان تقدیم کردم.
سخنان مقام معظم رهبری در شکل‌دهی ادبیات موثر است
علی داودی طراح، گرافیست و شاعر نیز به هنرآنلاین گفت: وقتی در این دیدار رهبر معظم انقلاب نکات و مسئله‌ای طرح می‌کنند از اعتبار، اهمیت و اولویت زیادی برخوردار است. قشر تولیدکننده ادبیات که در این جلسه حضور دارند، می‌توانند موارد ذکر شده را در تولیدات بعدی خود لحاظ کنند و مراقب هشدار رهبری باشند.
او با این توضیح که مجموعه مسایلی که رهبر عنوان می‌کنند در شکل‌دهی ادبیات موثر است، افزود: ایشان وضعیت شعر و ادب را با توجه به چند پایگاه مختلف از تولید تا صیانت و حفاظت ادبیات می‌سنجند و نیازهای فضای ادبیات را تشریح می‌کنند. نکاتی که می‌گویند جامع است و اطلاعات کاملی از بخش‌های مختلف دارند. البته باید این موضوع را مدنظر داشت مسایل مطرح شده صرفا محدود به شاعران و اهالی ادبیات نمی‌شود و وزارت ارشاد و صداو سیما در اجرای این منویات دخیل هستند.
داودی وجه مهمی از برگزاری این مراسم را توجه به شعر دانست و ادامه داد: وقتی رهبری درباره شعر حساسیت دارند نشان دهنده جایگاه والای شعر، فرهنگ و گفتمان است. در این مراسم علاوه بر شعرخوانی نقطه‌نظرات ادبی مطرح می‌شود که باید الگو قرار بگیرند. لازم و ضروری است مسوولین و فرهیختگان شعر را به عنوان یک عنصر تمدن‌ساز نگاه کنند. پس این مراسم صرفا ادبی نیست و همایشی فرهنگی به شمار می‌آید و رهنمون‌هایی که در پایان شعرخوانی مطرح می‌شوند، مسایلی کلان است و سازمان و ارگان‌ها باید دست به دست هم دهند تا نقطه نظراتی که توسط مقام معظم رهبری مطرح می‌شوند به اجرا درآیند.
او درباره نگرانی حضرت آقا درباره مبحث زبان، توضیح داد: زبان اعجاز الهی است که نصیب بشر شده است و در روزمره با آن سروکار دارد. زبان هویت انسان است و به واسطه زبان با جهان ارتباط پیدا می‌کند. وقتی چنین مسئله مهمی توسط رهبر به شکل علنی در جمع ادیبان مطرح می‌شود هشداری است که زبان فارسی در خطر جدی قرار دارد.
داودی اضافه کرد: زبان فارسی در تامل با دیگر فرهنگ و زبان‌ها دچار تحول می‌شود ولی در این تحول باید مراقب آن باشیم. اگر هم اصطلاحی وارد زبان فارسی شد برای آن معادل‌سازی صورت بگیرد تا جایگاه آن حفظ شود.
نقدهای رهبر انقلاب از نظر محتوایی و ادبی بسیار فنی است
سیدوحید سمنانی شاعر، با اشاره به تفاوت نگاه رهبر انقلاب به شعر با دیگر مسئولان فرهنگی کشور در گفت‌وگو با تسنیم، گفت: موقعیت زمانی که ما پس از انقلاب در آن قرار داریم، موقعیت بسیار بسیار خاص و ویژه‌ای است، چون شعر در نگاه شخص اول کشور هیچ‌گاه و در هیچ دوره‌ای این جایگاه را نداشته و فکر نمی‌کنم، بعد از این هم تا سال‌ها این اتفاق بیافتد، نگاه رهبر انقلاب نگاه ویژه و استراتژیکی به شعر است، نگاهی که مسئولان ما به ویژه مسئولان فرهنگی ما به شعر ندارند. شعر برای برخی از مدیران ابزاری برای پرکردن یکسری از برنامه‌هاست.
او ادامه داد: اما حقیقت این است که اگر بخواهیم مختصر و مفید درباره شعر حرف بزنیم، باید به همان تعبیری که حضرت آقا در جلسه نیمه رمضان سال 86 یا 88 در یکی از دیدارها اشاره کردند و گفتند شعر ثروت ملی است، بسنده کنیم. ای کاش این نگاه و برداشت صحیح از طرف مسئولان فرهنگی ما هم به شعر وجود داشت. در این زمینه باید برخی ارگان‌های فرهنگی را کوبید و از نو ساخت. البته یکسری از مراکز هستند که سال‌هاست برای حوزه شعر فعالیت می‌کنند، صرف نظر از فعالیت‌هایی که حوزه هنری در پا گرفتن شعرانقلاب تاکنون انجام داده است، مراکز دیگری چون شهرستان ادب هم هستند که بسیار جدی در حوزه آموزش شعر جوان فعالیت می‌کند.
سمنانی درباره نقدهای فنی که رهبری در جلسات شعر مطرح می‌کنند، گفت: فضای امروز جلسات نقد و بررسی اشعار در انجمن‌ها با فضای 10 سال قبل بسیار متفاوت است، با گسترش فضای مجازی و امکانات و ابزارهای در دسترس شاعران، خیلی‌ها خود را بی‌نیاز از حضور در جلسه نقد و بی‌نیاز از شنیدن نقدها و حرف‌ها می‌دانند و دل را خوش می‌کنند، به لایک‌هایی که در فضای مجازی پای شعرهایشان می‌خورد، این آفتی است که شعر ما به آن دچار شده است، البته شعر اصیل ما خود را از این فضا دور کرده است. به هر حال این لایک‌ها روی پسند جامعه ما و قشر نه چندان فرهیخته ما تاثیرگذار است.
او گفت: اما در جلسه دیدار نیمه ماه مبارک که نقدها معمولا از سوی رهبر انقلاب مطرح می‌شود، بسیار فنی است. اگر بخواهم صریح و بی تعارف بگویم، نقدهای ایشان هم از نظر محتوایی و تکنیک و هم از نظر نگاه‌های ادبی بسیار فنی است. رهبر انقلاب جدا از جایگاه سیاسی که در کشور دارند، ادبیات را به خوبی می‌شناسد، هم به ادبیات دیروز و هم به ادبیات امروز واقف‌اند. از این بابت حرف‌ها و نکته‌های ایشان بسیار مغتنم و راهکارها و دیدگاه‌هایشان بسیار کارآمد است. این که فرموده‌اند شعر را به سمت اجرایی شدن و کارآمد شدن ببرید، اتفاقی است که بسیاری از کسانی که دستی در شعر دارند، از آن فاصله می‌گیرند.
سخنان رهبری در نقد ترانه‌ها قوت قلبی برای ماست
اسماعیل آذر نیز پیرو انتقاد مقام معظم رهبری نسبت به پخش نازل برخی ترانه‌ها در قالب سریال‌های تلویزیونی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار داشت: سریال‌ها اصولا به دنبال مخاطب هستند. به عبارتی هر کسی دنبال مخاطب است. اما به چه قیمت؟ آیا ما آنقدر باید زبان و موسیقی‌مان را تحقیر کنیم که شنونده و بیننده داشته باشیم ما باید در بلندای علم، بلندهای موسیقی، در بلندای ترانه‌سرایی دست همه را بگیریم و بالا بیاوریم نه این که در ته چاهی برویم که آمدن همه در آن راحت باشد باید به اینها توجه کنیم.
آذر با اشاره به نام برخی ترانه‌سرایان شاخص کشور، یادآور شد: ما در ترانه‌سرایی شخصیتی چون رهی معیری را در دوران معاصر داریم. ترانه‌های او را گوش کنید و ببینید چه شکوهی دارد. ترانه‌سرایانی چون بیژن ترقی، معینی کرمانشاهی، جنتی عطایی، ابوالقاسم حالت و خیلی‌های دیگر که همگی به واسطه ترانه‌سرایی به ایران عزت دادند. ترانه‌سرا اگر ترانه درست نمی‌گفت آن آهنگ خریدار نداشت. امروز اگر درست بگوید خریدار ندارد!
این استاد زبان و ادبیات فارسی در ادامه گفت‌وگوی خود درباره تیتراژ برخی سریال‌های تلویزیون یادآور شد: ضمن این که برای سریال‌های تلویزیونی زحمت بسیاری کشیده می‌شود، اما باید گفت شعر و ترانه‌های آن‌ها به دست اهلش نمی‌افتد؛ این است که آهنگ‌ها ممکن است بهره‌ای از زیبایی داشته باشند، ولی متاسفانه آن شعرها باعث تحقیر ملودی‌ها هم خواهد شد.
آذر اظهارداشت: متاسفانه ترانه‌سرایی یک معضل نیست بلکه یک نوع فساد است. دانشجویان ما یک رساله تحت عنوان فساد در ترانه‌های پاپ به نگارش درآوردند. شما ببینید اولین ترانه‌سرای کشور ما رودکی سمرقندی بود که می‌گفت، "بوی جوی مولیان آید همی، یاد یار مهربان آید همی". این شعر ترانه بود و پس از آن شما ترانه‌های دوره مشروطیت را می‌بینید که می‌گوید "از خون جوانان وطن لاله دمیده" و حال اینها تبدیل به این ترانه‌ها شده است: "خانم گل، دیگه سخته تحمل"، "اگه بری با یکی دیگه دوست شی خیالی نیست"، "روزی هزار بار دلم عاشق می‌شه" من محاسبه کردم اگر این شاعر که این ترانه را سروده است، هفتاد سال عمر کند چندین میلیون بار باید عاشق شود. یعنی این به مضحکه و خنده نزدیک است! "وقتی تو نیستی پیشم، می‌میرم و زنده می‌شم". تمام این ترانه‌ها جز خجالت و سرافکندگی آن هم در حوزه هنر و زبان فارسی هیچ چیز دیگری ندارد.
آذر ، با بیان این که سخنان رهبری در زمینه ترانه‌سرایی قوت قلبی برای ماست، گفت: سخن رهبری برای من قوت قلبی بود که در این زمین بتوانم اطلاعاتی که دارم را ابراز کنم. مردم ما هم که باید در این زمینه‌ها سخت‌گیر باشند. متاسفانه تولیدکننده به کسی که می‌خواند و کسی که شعر می‌گوید، مطرح می‌کند که من این جنس شعر می‌خواهم. اشعاری بسیار فرودست، کوچه بازاری که شاید آدم‌های خیلی پایین جامعه هم با این ادبیات صحبت نکنند. چیزی که در آن نه استعاره است، نه زیبایی هست، نه اخلاق، نه شیرینی و عشق و امید و نه تمنا. این شعرها هیچ حجمی از چیزی که در آن مثبت باشد را ندارد. حداقل می‌توانم بگویم که ۸۵ درصد شعرها در بعضی مواقع برای جوانانی است که ساز مختصری یاد گرفته‌اند و خودشان آهنگسازی می‌کننند و در کنار آن نیز خودشان شعر هم می‌گویند. حال آن جوانی که مثلا یک غزل در عمرش نخوانده اگر شعری بگوید چه در می‌آید؟!
این استاد ادبیات و زبان فارسی یادآور شد: امیدوارم این سخنان رهبری برای تجلی یک ادبیات روشن تاثیرگذار و بسیار مهم در عرصه ادبیات فارسی بتواند راه‌گشا باشد.
محیط زیست فرهنگی ارزشمند است
غلامعلی حدادعادل نیز با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری رهبری که از صداوسیما گله‌مند بودند، به ایسنا گفت: باید این موضوع را جدی بگیریم؛ البته این برای اولین بار نیست که ایشان تذکر می‌دهند بارها به شورای عالی انقلاب گفتند که باید از زبان فارسی نگهبانی کنیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی پیشنهاد داد که صداوسیما به هنرمندان و آثاری که بهترین بیان فارسی را رعایت کردند جایزه بدهد.
حدادعادل تصریح کرد: مهم‌ترین رکن زیست بوم فرهنگی ما زبان فارسی و ادبیات فارسی است، همان طور که محیط زیست طبیعی ارزشمند است، محیط زیست فرهنگی هم ارزشمند است.
او ادامه داد: صداوسیما آیینه زبان فارسی است. اگر در آن به زبان فارسی بی‌مبالاتی شود این اتفاق در جامعه تسری پیدا می‌کند. مثلا استفاده از واژه‌های بیگانه به جای فارسی مانند جواز استفاده بی‌حساب از واژه‌های بیگانه است. در ۱۰ سال گذشته یکی از برنامه‌های ما در فرهنگستان ارتباط با صداوسیما است. به آن‌ها گفتیم ما در حفظ زبان فارسی شریک شما هستیم. ما در بنیاد سعدی هم در این زمینه تلاش می‌کنیم که به جذب علاقه‌مندان زبان فارسی حتی در میان غیر ایرانی‌ها بپردازیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با اشاره به سیر تطور زبان فارسی در عصر حاضر گفت: امروز هر کسی نویسنده و خبرنگار است؛ بنابراین کنترل بر فضای انتشارات ممکن نیست. به جای آن باید به رشد و ترویج زبان بپردازیم. صداوسیما در این زمینه نقش مهمی می‌تواند داشته باشد.
حضور پررنگ چهره‌های جوان
حسین دهلوی شاعر جوان، که در محضر رهبر انقلاب به شعرخوانی پرداخت نیز به فارس، گفت: برای دومین بار بود که در این مراسم هم‌زمان با نیمه ماه مبارک حضور داشتم. به نظرم گردهمایی امسال نسبت به سال‌های پیش بهتر، جوان‌تر و صمیمانه بود.
این شاعر تاکید کرد: در دیدار شب گذشته شاعران با رهبر انقلاب، چهره‌های جوان تعدادشان به مراتب بیش از سال‌های گذشته بود و بیشتر آن‌ها برای مرتبه نخست در این جلسه حاضر شده و شعر می‌خواندند و من فکر نمی‌کردم جوان‌گرایی تا این حد باشد.
شعر معجزه است
محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری، نیز با این توضیح که الحمدالله امسال هم جلسه دیدار شاعران با رهبر انقلاب بسیار خوب و شکوهمند برگزار شد، اظهارداشت: در این دیدار ۲۹ نفر از شاعران داخلی و خارجی به شعرخوانی پرداختند و ایشان در پایان مراسم شعرخوانی از سروده شعرا ابراز رضایت کرده و فرمودند: "اشعار خوانده شده فراتر از انتظارم بود".
رئیس حوزه هنری در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اضافه کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات خود به چند نکته مهم اشاره کردند و در اهمیت شعر فرمودند: شعر معجزه است و به همین اندازه شاعران نسبت به آن مسئولیت دارند، چرا که مغلطه‌ای از سوی جریانات روشنفکری مطرح می‌شود که شعر دارای معنی را شعاری می‌دانند که این به جهل این صاحبان نحله‌ها و غفلت‌شان باز می‌گردد.
او ادامه داد: رهبر انقلاب به شعرای بزرگ تاریخ زبان فارسی اشاره کردند و فرمودند: اشعار این بزرگان مملو از حکمت بوده است. اما در بخش دیگر از منویات خود به اوضاع زبان فارسی اشاره داشتند و ضمن ابراز نگرانی از بی‌توجهی گویندگان صدا و سیما به زبان فارسی و استفاده بی‌حد و غیرعالمانه از لغات زبان‌های بیگانه به ویژه زبان‌های غربی فرمودند این مسئله موجب نگرانی است.
مومنی افزود: البته رهبر انقلاب در بخشی دیگر از برخی ترانه‌های پایان سریال‌های تلویزیونی گلایه کردند و فرمودند: برخی از این ترانه‌ها بسیار ضعیف است، بنابراین از وزارت ارشاد و حوزه هنری خواستند که در این زمینه وظیفه خود را انجام دهند و بیشتر این مسئله را مورد توجه داشته باشند.
بخشی از اشعار قرائت شده در مراسم دیدار با مقام معظم رهبری:
تو را همیشه به عهد شباب می‌بینم
به هر سوال، هزاران جواب می‌بینم
هنوز عطر تو در شیشه‌های سربسته است
هنوز نیم جهان را به خواب می‌بینم
گذشت عمر شریفت ز چارده صد سال
چه عطر تازه که در این کتاب می‌بینم
مِی طهور به دل‌های تشنه ریخته‌ای
چه جوششی‌ست که در این شراب می‌بینم
تو مثل ماه شب چارده درخشانی
فدایی تو هزاران شهاب می‌بینم
فریب کرمک شب تاب را نخواهم خورد
که ظلم را همه در اضطراب می‌بینم
کسی که شیوه‌ی دینداری‌اش ابوجهلی است
چو بولهب همه‌اش در عذاب می‌بینم
خوارجند و کشیدند تیغ بر مولا
چه فتنه‌ها که به زیر نقاب می‌بینم
چه وعده‌های فتوحی که می‌رسد ما را
چقدر قصر ستم را خراب می‌بینم
چه کاخ‌های سفیدی که می‌شوند سیاه
چه نورها که در این انقلاب می‌بینم
صلای نصر من الله می‌وزد از قدس
ز سوی حق طلبانش جواب می‌بینم
عجب قیامت کبری به راه افتاده ست
چه‌ها به بارگه بوتراب می‌بینم
قیامتی تو و سرمشق عشق و عاطفه‌ای
تو را شفیع به روز حساب می‌بینم
اشاره‌ای ست ز انگشت تابناک، حسن
پس از غروب اگر آفتاب می‌بینم
پس از غروب اگر آفتاب می‌بینم
تو را همیشه به عهد شباب می‌بینم
سیدعین‌الحسن از هند
به خلیج همیشه فارس
صبور مثل درختان، پر از بهار بمان
خلیج فارس! سرفراز و استوار بمان
بخند، موج به موج از کرانه‌ها برخیز
برقص و هلهله کن، مست و بی قرار بمان
اسیر سایه این ابرهای تیره مشو
به روشنایی فردا، امیدوار بمان
دهان هلهله ناخدای بندر باش
طنین شروه جاشوی این دیار بمان
بمان برای جهان سربلند و پابرجا
بمان، ترانه مغرور روزگار بمان
میان نقشه جغرافیای سینه ما
خلیج فارس بمان و پرافتخار بمان
حیدر منصوری
(از تقاطع شهید احمد رسولیان که بگذری
می‌رسی درست روبروی یادمان کربلای پنج
انتهای بولوار حاج حیدر تراب
کوچه‌ی شهید فاطمی نسب:
خانه‌ی من است)
حیرت آور است؛ نیست؟
اینکه این همه شهید
بر سر تمام کوچه‌ها ی شهر ایستاده‌اند
تا نشانی مسیر خانه‌های ما شوند
اینکه این همه شهید رفته‌اند
تا بهانه‌ی ترانه‌های ما شوند
رضا یزدانی
هرچند این که سخت شکستی دل من است
غمگین مشو! که شیشه برای شکستن است
من دوستی به جز تو ندارم؛ قسم به عشق
هرکس که غیر از این به تو گفته است، دشمن است
چشمان من مسیر تو را گم نمی‌کنند
فانوس اشک‌های من از بس که روشن است!
هر کس که دامن مژه‌اش تر نمی‌شود
باید یقین کنیم که آلوده دامن است
از دیدنم دوباره پریشان شدی؟ ببخش!
چون خواب بد، سزای من "از یاد بردن" است
حسین دهلوی
حس می‌کنی زمین و زمان گریه می‌کنند
وقتی که جمع سینه‌زنان گریه می‌کنند
این سو داغ اکبر و آن سو غم حبیب
در ماتم تو پیر و جوان گریه می‌کنند
این سیل، سیل اشک عزادارهای توست
چون ابر با تمام توان گریه می‌کنند
تو کیستی که در غم از دست دادنت
مردان ما شبیه زنان گریه می‌کنند
با یاد آن نماز جماعت که خوانده‌ای
گلدسته‌ها اذان به اذان گریه می‌کنند
در ماتم اسارت زینب عجیب نیست
سرها اگر به روی سنان گریه می‌کنند
امیر تیموری
برای من که پرم از قفس پری بفرست!
اگر نه … یک دو نفس بال باوری بفرست!
برای مشق جنون شهر جای محدودی‌ست
برایم از ورق دشت دفتری بفرست!
دو بغض چشم مرا میزبان باران کن
تر است دامن من… دیده تری بفرست!
تو تا "عزیز" منی راه و چاه هر دو یکی‌ست
چقدر منتظرم، نابرادری بفرست!
خیال خانه‌ام از نور و پنجره خالی‌ست
میان "بسته دیوارها" دری بفرست!
دلم گرفته از این آسمان بی‌پیغام
دلم گرفته… برایم کبوتری بفرست!
سیدوحید سمنانی
حتی اگر به قیمت شاهانه زیستن
ننگ است زیر منت بیگانه زیستن
ویرانه بوی دوست اگر می‌دهد بگو
من راضی‌ام به گوشه ویرانه زیستن
پرواز پرمخاطره بسیار بهتر از
چشم انتظار مرحمت دانه زیستن
یاران نیمه راه زیادند و ساده نیست
با سروهای خم شده هم‌شانه زیستن
گر تیغ عشق دوست نبوسد گلوی من
این زیستن چه فرق کند با نزیستن
بخشیده‌ام به دوست خودم را که ذره‌ای
نزدیک‌تر شوم به کریمانه زیستن
"در عشق اگرچه منزل آخر شهادت است
تکلیف اول است شهیدانه زیستن"
رضا شریفی
باز باران است، باران حسین بن علی
عاشقان جان شما، جان حسین بن علی
خواه بر بالای زین و خواه در میدان مین
جان اگر جان است قربان حسین بن علی
شمرها آغوش وا کردند، اما باک نیست
وعده ما دور میدان حسین بن علی...
در همین عصر بلا پیچیده عطر کربلا
عطر باران صوت قرآن حسین بن علی
هر کجای خاک من بوی شهادت می‌دهد
عشقم ایران است، ایران حسین بن علی
دست بالا کن بگو این بار با صوتی جلی
دست‌های ما به دامان حسین بن علی
ناصر حامدی
نشست روی زمین، پهن کرد دریا را
کشید پارچه را، متر کرد پهنا را
درست از وسط آب، قایقی رد شد
شبیه قیچی مادر، شکافت دریا را
صدای تَق‌تَ‌تَ‌تَق… تیر بود می‌بارید
صدای تِق‌تِ‌تِ‌تِق… دوخت چتر خرما را
کنار قایق بابا که خورد خمپاره
بلند کرد و تکان داد خُرده نخ‌ها را
فرو که رفت در انگشت مادرم سوزن
کسی دقیق نشانه گرفت بابا را
وَ آب از کف قایق سریع بالا رفت
و تند مادر هی کوک زد همان‌جا را
بریده شد نخ و از بین قاب بابا دید
میان دامن خود چرخ میزند سارا
اکرم هاشمی‌سجزیی
ای دهانت لانه گنجشک‌های شاد پر چانه
کودک من ای تمام حرف‌هایت فیلسوفانه
صد گره وا می‌شود از بغض‌ها و اخم‌های من
میزنم هر بار بر موهای تا سرشانه‌ات شانه
تازگی‌ها اولین دندان پیشین تو افتاده‌ست
رفته یعنی از زمان مستی ما هفت پیمانه
با تو بازی می‌کنم دیوانه بازی می‌شوم هروقت
از نبایدها و بایدهای عقل خویش دیوانه
تا شبیه کودکی‌هایم بفهمی حرف گل‌ها را
بسته‌ام روبان موهای تو را هم مثل پروانه
اعظم سعادتمند
تنها نشسته منتظر و سر به راه کوه
در انعکاس نقره‌ای نور ماه کوه
بر شانه‌های یخزده‌اش برف سالیان
بر قامتش حریر نسیم و گیاه کوه
تاریک کرده روز و شبش را مسافری
یک روز دل سپرده به چشمی سیاه کوه
حالا بگو عقاب تو این روزها کجاست
دل قرص کرده پشت کدامین پناه کوه
فریاد میزنم که امان از تو کوه آه
فریاد میزند که امان از تو آه کوه
شب‌ها به شانه‌های خدا تکیه می‌دهد
آن سربلند تا به ابد تکیه گاه، کوه
مهدیه انتظاریان
در دعای اهل دل باران فراز آخر است
گریه کن در گریه‌ی عاشق صفایی دیگر است
عاشقان با اشک تا معراج بالا می‌روند
بهترین سرمایه انسان همین چشم تر است
در جواب بی‌وفایی خلوتی با خود بساز
دست کم تنها شدن از دل شکستن بهتر است
شد فراموش آنکه بیش از قدر خویش آمد به چشم
آنکه با گمنام بودن سر کند نام‌آور است ۱
صحبت از پرواز جانکاه است وقتی روح ما
مثل مرغ خانگی زندانی بال و پر است
گرچه چندی چهره‌ی خورشید را پوشانده‌اند
در پس این ابرهای تیره صبحی دیگر است
محمدحسن جمشیدی
تقدیم به شهدای فاطمیون
کوچه هامان پراز سیاهی بود، شهررا از عزادرآوردند
چشم‌های ستاره‌ها خندید، ماه را سمت دیگر آوردند
شاخه‌هایی که سرفرازانند، میوه‌هایی که جلوه باغند
مادران مثل ام لیلایند، که پسر مثل اکبر آوردند
روی تابوت‌هایشان بستند، پرچمی که به رنگ خورشید است
فاطمیون فداییان حرم، سرورانی که سر برآوردند
قصه‌ها را یکی یکی خواندند، آخرماجرا سفر کردند
عاشقی هم برایشان کم بود، عشق بردند و باور آوردند
عصر یک جمعه بهاری بود، همه در انتظارشان بودیم
بادهای بهاری از هرباغ، لاله‌هایی معطر آوردند
عاطفه جعفری (شاعر افغانستانی)
آشفته پی پرنده‌ها خواهی رفت
آسیمه به سوی ناکجا خواهی رفت
ای شهر برای لحظه‌ای آسودن
آخر به کدام روستا خواهی رفت؟
ای رعد، پیِ سلوک و عرفانی تو
هم در دل شهر هم بیابانی تو
با غرش خویش از خدا می‌گویی
تحمیدیه کتاب بارانی تو
محمدرضا شفیعی