به گزارش هنرآنلاین، مراسم گرامی‌داشت پانزدهمین سالروز تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اختتامیه چهارمین دوره دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب، صبح امروز دوشنبه 20 اسفندماه پیش با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه باغ کتاب تهران برگزار شد. در این مراسم از برگزیدگان چهارمین دوره بین‌المللی کارتون کتاب نیز تقدیر به عمل آمد.
نهاد کتابخانه‌ها به مثابه یک باشگاه فرهنگی عمل می‌کند
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به این که برخی نهادها در زندگی ما تک ساحتی هستند اما در مقابل نهادهای چندساحتی هم وجود دارد، اظهارداشت: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد چندساحتی میان بخشی و چند بخشی است، نهاد کتاب و کتابخوانی همان هسته اصلی است که در آن‌جا فعالیت‌های زیادی انجام شده است.
او ادامه داد: در حال حاضر بیش از سه هزار کتابخانه در کشور وجود دارد که یک میلیون و چهارصدهزار متر مربع در اختیار این فضا است، تعداد کتاب‌های این کتابخانه‌ها قابل مقایسه با تعداد کتاب‌های ما در چهل سال گذشته نیست، در سال ۵۸ میزان یک میلیون کتاب داشته‌ایم که امروز به ۴۲میلیون رسیده است که با این نگاه در سازمان کتاب و کتابخوانی کشور از منظر کمی تحولات خوبی رخ داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد موثر در حوزه کودک و نوجوانان نیز به شمار می‌رود، کودکان به عنوان آینده‌سازان یک کشور از اهمیت بسیاری برخوردار هستند، در همین راستا نهاد کتابخانه‌ها نهادی است که در کنار مدرسه و پاره‌ای از مجموعه‌های مرتبط با کودکان نقش مهمی در رشد این نسل دارد، اگر بخو‌اهیم آینده مطمئنی داشته باشیم نهاد کتابخانه‌ها یک حوزه بسیار مهم برای این قشر از جامعه محسوب می‌شود.
صالحی با بیان این که تمام کتابخانه‌ها باید بخش کودک داشته باشد، تصریح‌کرد: در بسیاری از موارد ما باید کتابخانه‌های اختصاصی کوکان داشته باشیم، در گام دوم انقلاب که رهبر معظم انقلاب به عنوان نقشه راه ارائه کردند حتما با این نگاه نیازمند نوسازی و تحولات بیشتر در حوزه کودکان و نوجوانان هستیم تا تاثیرگذاری بیشتری در آینده جامعه داشته باشیم.
او افزود: این نهاد اجتماعی باید به کمک نهاد خانواده و مدرسه بیاید، خانواده‌ها به طور طبیعی ارتباطاتی را با نهاد کتابخانه‌ها خواهند داشت، ما امروز گرفتار یک خاموشی نگران‌کننده در خانواده‌ها هستیم که باید با کلمات مفید آنها را پرکنیم، نهاد کتابخانه‌ها صرفا یک نهاد کتابخوانی نیست بلکه این نهاد چندساحتی است که در بخش‌های مختلف زندگی اجتماعی و شخصی انسان‌ها کاربرد دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نهادکتابخانه‌ها همچنین به عنوان یک باشگاه فرهنگی نیز محسوب می‌شود، ما امروز نیاز به جمع‌های جریان‌ساز در فضای اجتماعی داریم که به مانند یک باشگاه آمایشی و جغرافیایی که فراتر از قومیت، مذهب، جنسیت و ... باشد به عنوان یک باشگاه عمل کند.
صالحی با اشاره به این که کمتر جایی وجود دارد که با این گستره جغرافیایی شهر و روستا بتواند به عنوان یک باشگاه با محور کتاب عمل کند، اظهارداشت: نهاد کتابخانه‌ها چنین ظرفیتی را دارد و کارهای خوبی در این بخش رخ داده است، البته ایده‌های موثرتر می‌تواند به تکمیل این راه کمک کند.
او توضیح داد: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد اجتماعی است که با کتاب کار خود را پیش می‌برد، اینکه یک سازمان در کنار تمام کارکردها؛ خود را یک نهاد اجتماعی بداند کار دشواری است، بحث توسعه انسانی برای همه کشورها مهم است زیرا تمام کشورها براین اساس رشد و توسعه پیدا می‌کنند، پس بدون توسعه اجتماعی پیشرفت در هیچ کشوری اتفاق نمی‌افتد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به هنر "کارتون کتاب" گفت: حوزه کارتون یک ظرفیت قابل توجه است که از دو ظرفیت هنر و رسانه هم‌زمان بهره می‌برد، وقتی یک هنر؛ رسانه‌ای می‌شود ظرفیت هردو را با خود ترکیب می‌کند و این اتفاق در هنر کارتون کتاب رخ داده است، ویژگی این هنر ظرفیتی که در فضای جهانی پیدا کرده‌ایم می‌تواند بسیار چشم‌گیر باشد.
صالحی اضافه کرد: کارتون کتاب هم از منظر رقابت و هم ارزش افزوده به کمک کتاب آمده است، همان‌طور که ما گرفتار یک تغذیه فست فودی ساده و کاذب هستیم متاسفانه در حوزه دانش و دانایی هم دارای یک دانش فست فودی ساده و آسان و در عین حال کاذب شده‌ایم.
او گفت: کارتون یک هنر رسانه‌ای است که می‌تواند عدم خواندن کتاب را به ما نشان دهد، این هنر با ما حرف می‌زند و همه را به فکر فرو می‌برد تا بیشتر با آسیب‌های عدم کتابخوانی روبرو شویم.
سال ۱۴۰۰؛ پایان شهر بدون کتابخانه
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در بخش دیگری از این مراسم، گفت: اولین قانون مستقل مربوط به کتابخانه‌های عمومی کشور در سال ۱۳۴۴ در مجلس به تصویب رسید، اما ابهامات و اشکالاتی که در اجرای آن قانون وجود داشت، سبب شد، عملا در سال ۱۳۵۲ قوانین دیگری وضع شود و آن قانون کارکرد خود را از دست داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اداره کتابخانه‌های عمومی با مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه یافت.
او افزود: با وجود افزایش تعداد کتابخانه‌ها، برخی کمبودها، اداره کتابخانه‌های عمومی را با مشکل مواجه کرد و به همین دلیل به پیشنهاد دولت، قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور در هفدهم اسفند سال ۸۲ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و از آن زمان دوره جدید کتابخانه‌های عمومی کشور آغاز شد.
مختارپور با اشاره به تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور، گفت: تعداد کتابخانه‌های عمومی در سال ۱۳۵۶، ۳۷۳ کتابخانه و در سال ۱۳۸۲ که لایحه دولت به مجلس ارائه شد، ۱۴۵۹ کتابخانه و در پانزدهمین سالگرد تصویب قانون جدید کتابخانه‌ها نیز در سال جاری تعداد کتابخانه به ۳۴۴۵ باب رسیده است. رشد کمی کتابخانه‌های عمومی نسبت به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب رشد ۹ برابری داشته و در ۱۵ سال گذشته رشد ۱۳۶ درصدی داشته است و در تعداد کتابداران ۳۷۷ درصد و در تعداد مراجعان به کتابخانه‌ها نیز از ۷۳ درصد رشد برخوردار بوده است.
او با اشاره به محور‌های فعالیت نهاد کتابخانه‌ها، اظهارداشت: تبدیل کتابخانه از مرکز امانت کتابخانه به پایگاه فرهنگی ـ اجتماعی با محوریت کتاب و کتابخوانی، استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به عنوان مرکزی برای تعامل و گفت‌و‌گو، رشد آگاهی‌های اجتماعی، فرهنگی و نقش‌آفرینی به عنوان مرکز تبادل اطلاعات و آگاهی‌های فردی و اجتماعی. نقش‌آفرینی مثبت کتابخانه‌ها در ارتقای سلامت اجتماعی، توجه ویژه به کودکان و نوجوانان به عنوان نسل آینده و امید کشور که در گام دوم انقلاب اسلامی منابع اصلی انسانی کشور را در عرصه‌های مختلف تشکیل می‌دهند، از محور‌های مهم نهاد به شمار می‌روند.
مختارپور ادامه داد: مبتنی کردن تمام فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌ها در عرصه ساخت، تجهیز، تامین منابع، برنامه‌های فرهنگی و مانند آن به پژوهش‌ها و تحقیقات علمی انجام شده در داخل و خارج کشور و ارزیابی برنامه‌ها و عملکرد‌ها با شاخص‌های علمی دقیق و نیز بومی کردن برخی دستاورد‌های جهانی در عرصه کتابداری و کتابخانه‌ها، تاکید بر ارتقای سطح علمی، فرهنگی و مهارتی کتابداران شکستن ساختار‌های اداری و دست و پاگیر و روی آوردن به فعالیت‌های جهادی برای تحقق برنامه‌های فرهنگی و رسیدگی به مناطق محروم کشور، مشارکت و همکاری با دستگاه‌ها و نهادهای مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، عمرانی و امکان دسترسی عادلانه همه مردم به کتابخانه‌های عمومی از محور‌های دیگر فعالیت کتابخانه‌های عمومی است.
او در ادامه به شهر‌های فاقد کتابخانه اشاره کرد و افزود: طی سال‌های گذشته تلاش شده تا شهر‌های فاقد کتابخانه دارای کتابخانه شوند و در این راستا از ۱۲۴۵ شهر کشور در سال ۱۳۹۳، ۲۵۶ شهر به کلی فاقد کتابخانه عمومی بودند که با تلاش نهاد کتابخانه‌های عمومی در سال جاری این تعداد به ۱۳۰ شهر کاهش یافت و امیدواریم با همکاری همه نهادهای دولتی و عمومی تا سال ۱۴۰۰ تعداد شهر‌های فاقد کتابخانه به صفر برسد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به اختتامیه چهارمین جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز اشاره کرد و گفت: استفاده از ظرفیت این هنر در انتقال مفاهیم مهم بوده و با ظهور رسانه‌های مجازی این اثرگذاری از نظر کمی و کیفی به ویژه در حوزه کتاب و کتابخوانی قابل توجه بوده است.
اشاره به مهم‌ترین فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
مهدی رمضانی معاون توسعه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه این مراسم، گفت: تاسیس دو کتابخانه مرکزی در شهر‌های بجنورد و مشهد با حضور وزیر ارشاد از مهم‌ترین فعالیت‌های نهاد در یک سال گذشته است که از پروژه‌های مهم نهاد کتابخانه‌های کشور به شمار می‌رود.
او افزود: تجلیل از ۴۰ اهل قلم، برگزاری نخستین جشنواره قصه‌گویی در هشت منطقه کشوری، راه‌اندازی بخش کودک و نوجوان در همه کتابخانه‌های عمومی کشور، برگزاری دومین جشنواره خاطره‌نویسی اعضای کتابخانه‌ها و کتابداران، جشنواره هدهد سفید با محوریت انتخاب کتاب برتر، برگزاری سلسله نشست‌های نمایشنامه‌خوانی و دوره آموزشی ویژه کتابداران، توزیع بسته ویژه انقلاب در کتابخانه‌های عمومی کشور و طرح کتابخانه‌گردی از جمله برنامه‌های مهم نهاد کتابخانه‌ها در یک سال گذشته بوده است.
سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی دبیر جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز در ادامه، گفت: در این دوره از جشنواره ۷۳۳ هنرمند از ۷۳ کشور دنیا شرکت و در مجموع ۲۰۴۹ اثر از ۲۳۷ هنرمند ایرانی و ۴۹۶ هنرمند خارجی ارسال کردند که بیشترین شرکت‌کنندگان خارجی از کشور ترکیه با ۸۰ نفر، اندونزی ۵۴ نفر، چین ۳۹ نفر و برزیل ۳۱ نفر بودند.
او افزود: این جشنواره در راستای بهره‌گیری از ظرفیت کارتون و کاریکاتور به منظور ترویج فرهنگ مطالعه برگزار می‌شود که نخستین دوره آن در سال ۱۳۸۹ با حضور هنرمندان ۵۳ کشور خارجی برگزار شد.
در پایان این مراسم از برگزیدگان دوسالانه کارتون کتاب تجلیل به عمل آمد.
نفرات برگزیده این رویداد به ترتیب زیر معرفی شدند:
نفر اول عارف نیازی از ایران، نفر دوم سجاد رافعی از ایران و نفر سوم کراژو واک از لهستان
جایزه ویژه این رویداد فرهنگی به پنج نفر به ترتیب زیر اهدا شد:
جیتت کاسنتانا از کشور اندونزی، رادولوویچ از صربستان، باقر همتی از ایران، کازانوفسکی از اوکراین و بلینگ با از چین
در پایان این مراسم از پنج داور چهارمین دوره دوسالانه کارتون کتاب تقدیر شد. از این پنج نفر سه داور ایرانی و دو داور از ترکیه و روسیه بودند.
بخش پایانی این مراسم رونمایی از کتاب آثار چهارمین دوره دوسالانه کارتن کتاب بود.