به گزارش هنرآنلاین، اختتامیه سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، عصر امروز سه‌شنبه 16 بهمن‌ماه، با حضور حسن روحانی رئیس جمهور و سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار وحدت برگزار شد.
محمود واعظی رئیس‌دفتر ریاست جمهور، معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، سیدرضا صالحی امیری رئیس کمیته ملی المپیک، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدعلی مهدوی‌راد دبیر علمی این دوره از جایزه کتاب سال، احمدعلی حیدری دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال و نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب از دیگر حاضران این مراسم بودند.
تاثیر شگرف انقلاب اسلامی بر دانش گستری
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد دبیر علمی سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال، با گرامی‌داشت فرا رسیدن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران در این مراسم گفت: فرا رسیدن سال روز انقلاب اسلامی، انقلاب آگاهی، قلم، کتاب، درایت و آزادی را تبریک می‌گویم.
او گزارشی از برگزاری سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال ارائه داد و افزود: مجموعه آثار مکتوب که از راه‌های مختلف در دبیرخانه جایزه کتاب سال بررسی شدند؛ 52 هزار و 80 عنوان چاپ نخست بود که در سال 96 منتشر شده بود و در مقایسه با سال گذشته اندکی افزایش داشت. در ارزیابی نخست 10 هزار و 368 عنوان کتاب شناسایی و در مرحله دوم 272 عنوان کتاب شامل ترجمه، تألیف و تحقیق بررسی شدند. امتیازدهی به آثار به این صورت بود که داوران آثار تقدیری را از 85 تا 95 و آثار برگزیده را از 95 تا 100 امتیاز پیش‌بینی کرده بودند.
دبیرعلمی سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال با اشاره به بیست‌وششمین دوره جایزه جهانی گفت: در این جایزه 244 عنوان کتاب به مرحله نهایی راه پیدا کرد و از بین 28 عنوان کتاب 10 عنوان برگزیده منتخب شد. علاوه بر این 10 عنوان اثر برگزیده و 42 عنوان تقدیری امروز معرفی خواهند شد.
مهدوی‌راد با اشاره به تاثیر شگرف انقلاب اسلامی بر دانش‌گستری و گسترش ابعاد تمدن اسلامی و تحول میراث مکتوب، اظهار داشت: حرکت در حوزه میراث مکتوب هرچند مقبول نیست اما مطلوب است. نعمت انقلاب، نعمت بزرگی است که با آگاهی، آزادی، فرهیختگی و فرزانگی همراه است، بنابراین پیش‌گیری از تحریف آن بسیار مهم است.
او درباره جریان داوری آثار این دوره جایزه کتاب سال توضیح داد: اطمینان می‌دهم که داوران عزیز هرچه را که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان متولی اجازه چاپ داده بود و ما مطلع شدیم، بدون سوگیری ارزیابی کردند.
موفقیت کاروان فکر، اندیشه و فرهنگ
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با تبریک ایام دهه فجر و چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، گفت: این انقلاب برخلاف سایر انقلاب‌ها، انقلاب گلوله نبود. بلکه انقلاب کلمه بود و این موضوع را می‌توان در متون منبرها، خطابه‌ها، شعرها، سروده‌ها و نوشته‌های به‌جا مانده از آن دوران مشاهده کرد. همین موضوع انقلاب اسلامی ایران را متمایز و ممتاز می‌کند.
او افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران اتفاقات قابل توجهی در حوزه نشر و کتاب رخ داد. به طوری که تا قبل از پیروزی انقلاب در فاصله سال‌های 1310 تا 1357 تنها حدود 50 هزار عنوان کتاب تولید شده بود.
صالحی با بیان این که در فاصله سال‌های 1357 تا 1396 حدود یک‌میلیون و 220 هزار کتاب چاپ اول و مجدد منتشر شده، ادامه داد: مسیر نشر کتاب در این سال‌ها پرجهش بوده است؛ به طوری که در دهه اول انقلاب 35 هزار کتاب تولید شده بود و در دهه چهارم این عدد به 726 هزار کتاب رسید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: اگر به این جهش طی چهاردهه اخیر افتخار می‌کنیم، این جهش مدیون مولفان و ناشران، همچنین کسانی است که با تولید کتاب فرصت علم‌اندوزی را فراهم کردند.
او با اشاره به آمار کتاب‌های کاربردی و علمی نیز گفت: حدود 143 هزار عنوان کتاب طی 40 سال در این حوزه منتشر شده است که در دهه اول مجموع کتاب‌ها حدود 40 هزار عنوان و در دهه چهارم به 88 هزار عنوان رسید که این آمار نشان می‌دهد جریان علمی کشور در مسیر توسعه و پیشرفت به نحو قابل توجهی با کتاب و دانش همراه بوده است.
صالحی همچنین به انتشار کتاب در حوزه علوم انسانی و اسلامی اشاره و تاکید کرد: در این حوزه‌ها نیز مسیر پرجهشی در بخش تولید داشتیم. در آمایش آماری طی 40 سال گذشته می‌توانیم ردپای پیشرفت علوم را در حوزه‌های مختلف شاهد باشیم که یکی از این حوزه‌ها به تغییر آمار جنسیت در حوزه کتاب مربوط است.
او گفت: براساس این آمار در سال 57، 96 درصد مولفان مرد و تنها 4 درصد زن بودند، در دهه اول انقلاب نیز 92 درصد مولفان مرد و 8 درصد زن بودند اما اکنون در چهارمین دهه انقلاب اسلامی ایران 71 درصد مولفان مرد و 29 درصد زن هستند. همچنین در سال 96، 68 درصد مولفان مرد و 34 درصد زن بودند.
صالحی درباره حوزه داستان‌نویسی نیز عنوان کرد: در این حوزه آمار نشان می‌دهد فاصله بین مردان و زنان کمتر شده و تقریبا به فضای برابر رسیده است.
او همچنین به تقسیم‌بندی آمار موسسه خانه کتاب از ناشران نیز اشاره کرد و افزود: ناشران پرکار یعنی ناشرانی که سالانه حدود 20 تا 50 اثر تولید می‌کنند در دهه اول انقلاب تنها 17 ناشر بودند اما در دهه چهارم انقلاب تعداد آن‌ها به 600 ناشر رسید. ناشر حرفه‌ای ناشری است که سالانه بیش از 50 عنوان کتاب تولید می‌کند. در این زمینه در دهه اول انقلاب ما تنها 5 ناشر حرفه‌ای داشتیم و اکنون در دهه چهارم انقلاب 286 ناشر حرفه‌ای داریم.
صالحی گفت: تمام این موضوعات نشان می‌دهد کاروان فکر، اندیشه، فرهنگ در ایران که از کهن‌بوم دیرینگی داشته است موفق بوده و آینده ایران نیز درخشان خواهد بود.
در ادامه برگزیدگان "جایزه کتاب سال" و "جایزه جهانی کتاب سال" با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس‌جمهور ، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد دبیر علمی جایزه کتاب سال معرفی و تقدیر شدند. پایان بخش مراسم نیز سخنرانی رئیس جمهور بود.
با هیچ سانسوری نمی‌توانیم جلوی سوال را بگیریم
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی نیز در این مراسم با بیان این که انقلاب ما بی‌تردید یک انقلاب فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بود و از کتاب آغاز شد، گفت: نهضت اسلامی با اعلامیه مراجع بزرگ به ویژه امام شروع شد. انقلاب اسلامی انقلاب کلام، نوشتار، فرهنگ و کتاب بود.
او افزود: با نوار کاست امام از نجف تا پاریس به جنگ رسانه‌های قدرتمند شاه رفتیم. امام با یک سخنرانی، فرمان و دعوت همه ملت را به خیابان می‌کشید و مردم از رژیم تا دندان مسلح هیچ هراسی نداشتند. رژیمی که با ملت انقلابی از لحاظ قدرت مادی قابل مقایسه نبود. تمام قدرت‌های سیاسی دنیا پشت سر رژیم دیکتاتور بودند و ملت با دستی خالی اما روحی بلند و امیدواری در برابر همه قدرت‌ها ایستادند.
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به این که آنچه ملت را پیروز کرد، پیروزی نور بر ظلمت بود، توضیح داد: کتاب می‌تواند ظلمتی را روشن و مسیری برای ما هموار کند. کتاب بازگو کردن اندیشه است و اندیشه را جاودان می‌کند. هر آنچه از تاریخ گذشته داریم تقریبا از کتاب است. آثار شعرا، نویسندگان و محققان ما در طول تاریخ از طریق کتاب به ما منتقل شده است. اگر کتاب نبود امکان اتصال ما به تمدن و فرهنگ هزاران سال پیش هم نبود.
او اضافه کرد: امروز در یک عصری هستیم که کتاب باید به سوالات ما در زمینه‌های مختلف پاسخ دهد. یک وقت کتابی می‌نویسیم که ارزشمند است اما به سوال امروز جامعه ما پاسخ نمی‌دهد. باید جلوی شبهه‌ها را بگیریم. اگر همه قلم‌ها شکسته و زبان‌ها بریده سود، با اشاره هم شبهه و سوال به وجود می‌آید. با هیچ سانسور و فیلتری نمی‌توانیم جلو سوال و شبهه را بگیریم. باید سوال مردم پاسخ داده شود. دوران انسداد گذشته است و اگر نگذشته باشد، راه‌حل نیست. باید با عقل، دانش، کتاب، گفت و گو، نصیحت و دلسوزی به سوالات و شبهه‌ها پاسخ دهیم. با شعار و فریاد کار درست نمی‌شود.
روحانی همچنین با اشاره به این که با ملت‌ها، ادیان و امت‌های دیگر هم باید با بهترین زبان و قلم حرف بزنیم، تصریح کرد: با بیان احسن و زیباترین شیوه باید به سوال و شبهات پاسخ داده و جامعه گفت‌وگو بسازیم. همه با هم حرف بزنیم. با رقیب سخن بگوییم نه این که جنگ کنیم. ما اهل جدال احسن هستیم نه اهل نزاع. چهل سال از انقلاب گذشته یعنی به دوران بلوغ رسیده‌ایم، ولی چرا این‌گونه با هم حرف می‌زنیم. اختلاف سلیقه اشکالی ندارد ولی با استدلال و برهان و دلیل با هم حرف بزنیم.
رئیس جمهور با اشاره به این که جامعه امروز به دانشمندان و صاحبان قلم بیش از دیروز نیازمند است، گفت: ما انقلاب را با کتاب و فرهنگ به پیروزی رساندیم پس حتما با کتاب و فرهنگ می‌توانیم انقلاب را نگهداریم و راه دیگری هم نداریم. درست است که جنگ اقتصادی علیه ما به راه انداختند اما آن‌ها نهایتا می‌خواهند به لحاظ فرهنگی ما را بشکنند. اگر شدیدترین تحریم‌ها یا بیشترین حملات نظامی انجام شود، ولی روحیه و انگیزه ما بماند آن‌ها حتما شکست می‌خورند.
او ادامه داد: ما این را در هشت سال جنگ تحمیلی تجربه کردیم که دنیا نتوانست رزمندگان ما را در میدان جنگ شکست دهد. کسی به ما سلاح جنگی نمی‌داد و حتی شوروی که همسایه ما بود و ما با آن‌ها قرارداد داشتیم یک قطعه از سلاح پدافندی را به ما نمی‌داد که از مردم خودمان دفاع کنیم. در مقابل مدرن‌ترین سلاح‌ها را به صدام می‌دادند. اروپا، آمریکا، شوروی و ارتجاع عرب، صدام را تجهیز می‌کردند ولی نتوانستند بر ملت ما پیروز شوند.
روحانی با بیان این که اصحاب قلم باید به نسل جوان بگویند که ما با ایمان، قدرت، وحدت و بدون امید به دیگران مقاومت کرده و پیروز شدیم، اظهار داشت: در زمان حصر اقتصادی ما بدون مشکل نیستیم. آمریکا می‌گوید به فرهنگ و مردم ایران قصد سویی ندارد پس چرا مانع ایجاد کرد که چهار نفر از اندیشمندان به ایران بیایند و جایزه کتاب برتر را از ایران بگیرند. تحریم آمریکا در برابر علم، دانشمندان و قلم است. این چهار اندیشمند را تهدید کردند که اگر به ایران بروند دیگر ویزای ورود به آمریکا به آن‌ها نمی‌دهند. آمریکا با فرهنگ و تمدن مبارزه می‌کند.
رئیس جمهور ادامه داد: آن‌ها با ملت‌های منطقه مبارزه کرده و با زبان سخیف و غیر دیپلماتیک می‌گویند در عراق می‌مانیم. چقدر خوب شد که آمریکایی‌ها حرف دلشان را گفتند. آن‌ها گفتند برای مبارزه با تروریسم در عراق نیستیم، بلکه می‌خواهیم مبارز ایران باشیم، این منطق شد؟ حضور آن‌ها در افغانستان هم برای همین است. شما که نیروی دریایی و هوایی دارید چرا خاک یک کشور را اشغال می‌کنید؟ چرا دروغ می‌گویید؟ شما می‌خواهید مراقب قدرت روسیه، چین و ایران باشید.
روحانی با بیان این که ما باید با کتاب و منطق جواب آن‌ها را بدهیم و انقلاب را با قلم و استدلال تضمین کنیم، توضیح داد: جنگ اقتصادی هم زخمی دارد اما شما آمریکایی‌ها پیروز این راه نخواهید شد. زیرا ملت ایران برای آرمانش می‌ایستد. اگر می‌خواهید ایران را به ۴۰ سال قبل برگردانید، ما به دوره سلطه آمریکا به ایران برنمی‌گردیم. ما به روزی که آمریکا بر اقتصاد، فرهنگ، ارتش، صدا و سیما و گمرک حکومت می‌کرد بر نمی‌گردیم. ملت ایران از شما اجازه نمی‌گیرد و در برابر شما سر فرود نمی‌آورد. آن دوران سپری شده است و ملت راه خود را ادامه می‌دهد.
او افزود: همه آمارها هم به ما می‌گوید مسیر ما درست است. البته ممکن است اشتباه هم داشته باشیم اما راه‌مان درست بوده است. در آغاز انقلاب سهم زنان در میان نویسندگان چهار درصد و امروز سهم‌شان ۳۲ درصد یعنی هشت برابر شده است. این یعنی زنان ما پیشرفت کرده‌اند. این در حالی است که آن‌ها می‌گویند اسلام ضد حقوق زن است. پس چرا زنان در همه زمینه‌ها از جمله حضور در دانشگاه پیشرفت داشته‌اند.
رئیس جمهور با تاکید بر این که ما از سختی‌ها عبور می‌کنیم، گفت: آن‌ها می‌خواستند ما چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی را نبینیم و جشن نگیریم. شما فکر می‌کردید در تهران پایکوبی خواهید کرد و ملت را به زانو در می‌آورید. ببینید این چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی است و در این ایام صدها و هزاران پروژه کوچک و بزرگ در سراسر کشور افتتاح می‌شود. ما راه‌مان را ادامه می‌دهیم و در مسیر پیش رو حرکت می‌کنیم.
عناوین آثار برگزیده سی و ششمین جایزه کتاب سال به شرح زیر است:
الف) کلیات
کتابشناسی
تالیف
۱- کتابشناسی موضوعی ـ تاریخی: از چاپکرده و نوشته‌های ایرج افشار (منتشر شده در سال‌های ۱۳۹۵ـ۱۳۲۳)، تالیف میلاد عظیمی، تهران: موسسه خانه کتاب، ۳ ج، ۱۳۹۶.
ب) فلسفه و روان‌شناسی
فلسفه غرب
تالیف
۲- گفت‌وگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی: صیرورت، دیالکتیک و ایده‌آلیسم، تالیف سیدحمید طالب‌زاده، تهران: هرمس، ۲۸۲ ص، ۱۳۹۶.
ترجمه
۳- فضایل ذهن، تحقیقی در ماهیت فضیلت و مبانی اخلاقی معرفت، تألیف لیندا زگزبسکی، ترجمه امیرحسین خداپرست، تهران: کرگدن، ۴۹۴ ص، ۱۳۹۶.
ج) علوم اجتماعی
علوم نظامی
تالیف
۴- روزشمار جنگ ایران و عراق: کتاب بیست‌وهشتم، نخستین عملیات بزرگ در شمال غرب «والفجر ۴»، تألیف علیرضا لطف‌اله‌زادگان، ایرج همتی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۴۴۰ ص، ۱۳۹۶.
د) زبان
زبان فارسی
تالیف
۵- فرهنگ بلوچی ـ فارسی، تألیف عبدالغفور جهاندیده، تهران: معین، ۲ ج، ۱۳۹۶.
ﻫ) علوم کاربردی
علوم پزشکی
تالیف
۶- معاینات بالینی و روش گرفتن شرح حال، تألیف باربارا بیتز، ترجمه زینب پاشا زانوس، نسیم همتی، مریم سلیمانی شکوه، زهرا شکری، زیرنظر: فرهاد شاهی، تهران: آرتین‌طب، نشر حیدری، ۱۲۲۸ ص، ۱۳۹۶.
مهندسی عمران
تالیف
۷- اصول و مبانی طراحی سازه‌های فولادی، تألیف اباذر اصغری، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک)، ۴ ج، ۱۳۹۶.
و) هنر
معماری و شهرسازی
تالیف
۸- کاریز در ایران و شیوه‌های سنتی بهره‌گیری از آن، تالیف جواد صفی‌نژاد، تهران: پویه مهر اشراق، ۸۳۸ ص، ۱۳۹۶.
ز) ادبیات
نثر معاصر
۹- ره‌ش، نوشته رضا امیرخانی، تهران: افق، ۱۹۸ ص، ۱۳۹۶.
شعر معاصر
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۱۰- روح اندوهگین یک شاعر، سروده سیدرضا محمدی، تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری شهرستان ادب، ۷۲ ص، ۱۳۹۶.
۱۱- دومینو، سروده ابوذر پاکروان، تهران: فصل پنجم، ۷۲ ص، ۱۳۹۶.
ح) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
تصحیح
۱۲- ملاحظات و محاکمات: دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی، تألیف میرزا محبعلی‌خان ناظم الملک مرندی یکانلو، تصحیح و پژوهش نصرالله صالحی، تهران: طهوری، ۲۸۲ ص، ۱۳۹۶.
مستندنگاری
تالیف
دو کتاب زیر به صورت مشترک انتخاب شدند:
۱۳- الف‌لام خمینی: زندگی‌نامه امام روح‌الله موسوی خمینی، تالیف هدایت‌الله بهبودی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۱۵۷ ص، ۱۳۹۶.
۱۴- رکاب‌زنان در پی شمس: از تبریز تا قونیه، از قونیه تا دمشق، تألیف حسن کرمی قراملکی، تبریز: ستوده، ۶۶۰ ص، ۱۳۹۶.
بخش سپاس
هیات علمی سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال از مجموعه زیر به‌دلیل این که جامع‌ترین، دقیق‌ترین و مستندترین اثر در معرفی اندیشه، روش، جایگاه و مکانت دانشی، پژوهشی، سیاسی و رهبری امام موسی صدر به‌شمار می‌رود، تجلیل به عمل می‌آورد:
"گام به گام با امام: مجموعه گفتارها و مصاحبه‌ها و مقالات سیدموسی صدر"، به اهتمام یعقوب ضاهر، ترجمه گروه مترجمان موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، زیرنظر: حورا صدر، تهران: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، ۱۲ ج، ۱۳۹۶.
بر اساس همین گزارش، دبیرخانه سی و ششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، آثار شایسته تقدیر این دوره را به شرح زیر اعلام کرد:
الف) کلیات
فرهنگ‌ها و دایره‌المعارف‌ها
۱- فرهنگ آثار ایرانی اسلامی، تالیف گروه مولفان، زیرنظر رضا سیدحسینی، احمد سمیعی‌گیلانی، سیدعلی آل‌داود، تهران: سروش، ۴ ج، ۱۳۹۶.
نسخ خطی
۲- فهرست نسخه‌های خطی فارسی پاکستان (فهرست ۸۰۰۰ نسخه خطی کتابخانه‌های شخصی و دولتی): علوم قرآنی، حدیث، کلام، فقه و اعمال دینی، بیاض‌ها، چنددانشی، اخلاق، تألیف عارف نوشاهی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۴ ج، ۱۳۹۶.
ب) فلسفه و روان‌شناسی
منطق
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۳- المختصر الاوسط فی المنطق، تالیف ابوعلی حسین بن عبدالله ابن‌سینا، تصحیح سیدمحمود یوسف‌ثانی، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ۳۸۸ ص، ۱۳۹۶.
۴- منطق در ایران سده ششم، تالیف ابن‌صلاح همدانی، مجدالدین جیلی، رشیدالدین وطواط، شرف‌الدین مسعودی، ابن‌غیلان بلخی و فخرالدین رازی، تصحیح غلامرضا دادخواه و اسدالله فلاحی، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ۵۱۶ ص، ۱۳۹۶.
ج) دین
کلیات اسلام
۵- موسوعه
الامام محمد الحسین آل کاشف الغطاء، تالیف شیخ عبدالحلیم آل کاشف الغطاء، تصحیح گروه محققان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۴ج، ۱۳۹۶.
علوم قرآنی
۶- معارف القرآن، تالیف میرزامهدی اصفهانی، تصحیح موسسه معارف اهل بیت(ع)، قم: موسسه معارف اهل بیت(ع)، ۹ ج، ۱۳۹۶.
فقه و اصول
۷- فقه قرائت: فقه ادا و فقه موسیقی ادا، تالیف محمدصادق یوسفی‌مقدم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۵۰۸ ص، ۱۳۹۶.
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک در بخش تصحیح انتخاب شدند:
۸- قبله‌شناسی یا قبله‌نمای جهان، تالیف حیدرقلی‌خان سردار کابلی، تصحیح مهدی سهرابی، قم: معروف، ۳۰۴ ص، ۱۳۹۶.
۹- غایه التعدیل فی معرفه الاوزان و المکاییل، تالیف حیدرقلی‌خان سردار کابلی، تصحیح محمود لطیفی، قم: معروف، ۵۹۲ ص، ۱۳۹۶.
کلام
۱۰- جستارهایی در مدرسه کلامی کوفه، تالیف جمعی از نویسندگان، زیرنظر: محمدتقی سبحانی، قم: دارالحدیث، ۵۷۶ ص، ۱۳۹۶.
عرفان
۱۱- فتح مفتاح الغیب (شرح مفتاح الغیب صدرالدین محمد قونوی)، تالیف محمد بن قطب‌الدین ازنیقی، تصحیح اسماعیل جابری، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ۸۹۲ ص، ۱۳۹۶.
د) علوم اجتماعی
فرهنگ عامه
۱۲- بازمانده‌هایی از فرهنگ دوران جاهلی در تمدن اسلامی، تالیف ادوارد وستر مارک، ترجمه علی بلوکباشی، تهران: فرهنگ جاوید، ۴۸۰ ص، ۱۳۹۶.
مدیریت
۱۳- مبانی نظری تحقیق در عملیات، تالیف محمدرضا مهرگان و مهناز حسین‌زاده، تهران: نشر کتاب دانشگاهی، ۴۹۶ ص، ۱۳۹۶.
علوم نظامی
دو کتاب زیر به‌صورت مشترک انتخاب شدند:
۱۴- نظم جهانی: تاملی در ویژگی ملت‌ها و جریان تاریخ، تالیف هنری کسینجر، ترجمه محمدتقی حسینی، تهران: علمی و فرهنگی، ۴۶۲ ص، ۱۳۹۶.
۱۵- بررسی‌های جدید امنیت، تألیف پیتر برجس، ترجمه علیرضا طیب، تهران: امیرکبیر، ۵۰۴ ص، ۱۳۹۶.
ﻫ) زبان
زبان فارسی
۱۶- فرهنگ موضوعی فارسی: راهنمای واژه‌یابی، تالیف بهروز صفرزاده، تهران: نشر نو، ۲۰۴۲ ص، ۱۳۹۶.
زبان‌های باستانی و گویش‌های محلی
۱۷- دوازده متن باستانی، تالیف بیژن غیبی، تهران: بنیاد موقوفات افشار و سخن، ۳۸۴ ص، ۱۳۹۶.
و) علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
۱۸-مواجهه با داروین: نخستین برخوردها با نظریه تکامل در شرق مسیحی و اسلامی، تالیف عادل زیادات، ترجمه امیرمحمد گمینی، تهران: کرگدن، ۲۹۲ ص، ۱۳۹۶.
زمین‌شناسی
۱۹- محیط‌های رسوبی، تالیف عبدالحسین امینی، تهران: دانشگاه تهران، موسسه چاپ و انتشارات، ۴۷۶ ص، ۱۳۹۶.
زیست‌شناسی
۲۰- مهره‌داران: کالبدشناسی مقایسه‌ای، عملکرد، تکامل، تالیف کنت وی کاردونگ، ترجمه منصور علی آبادیان و زین‌العابدین محمدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۸۹۴ ص، ۱۳۹۶.
ز) علوم کاربردی
علوم پزشکی
۲۱- ایمونولوژی سلولی و مولکولی ابوالعباس ۲۰۱۸، تالیف ابوک عباس، اندرو اچ لیچمن، سیوپیلای، ترجمه ماهرو میراحمدیان، سمیرا رجائی و همکاران، تهران: آرتین‌طب، ۸۰۴ ص، ۱۳۹۶.
۲۲- درسنامه جامع درمان‌شناسی، ۲ ج، تالیف خیراله غلامی، مجتبی مجتهدزاده و همکاران، تهران: آبادیس طب، ۲ ج، ۱۳۹۶.
دامپزشکی
دو کتاب زیر به صورت مشترک انتخاب شدند:
۲۳- بیماری‌های متابولیک، تالیف تقی تقی‌پوربازرگانی، ناصر علیدادی، تهران: دانشگاه تهران، موسسه چاپ و انتشارات، ۲۹۶ ص، ۱۳۹۶.
۲۴- بیماری‌های قارچی در دامپزشکی، تالیف حجت‌اله شکری، عقیل شریف‌زاده، تهران: دانشگاه تهران مؤسسة چاپ و انتشارات، ۲۸۴ ص، ۱۳۹۶.
مهندسی مواد و معدن
۲۵- شبیه‌سازی فرآیندهای ریخته‌گری، تالیف احمد بهمنی، امیر باغانی، محمدحسین میرباقری، پرویزدوامی، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ۳۴۸ ص، ۱۳۹۶.
مهندسی شیمی
۲۶- مهندسی پسماندهای جامد، تالیف ویلیام ای. وارل پی. آرن وسیلیند، ترجمه جلال شایگان و همکاران، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۵۱۰ ص، ۱۳۹۶.
مهندسی صنایع
۲۷- برنامه‌ریزی خطی مدل‌سازی و روش‌های حل، تالیف کوروش عشقی، فرید فرنیا، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۶۰۰ ص، ۱۳۹۶.
مهندسی کشاورزی
۲۸- علم و فناوری بسته‌بندی فرآوردهای غذایی، تالیف دونگ سون لی، کیت ال. یام، لوچانو پیتر جووانی، ترجمه سیدمحمدعلی ابراهیم‌زاده موسوی و مریم حقیقی، تهران: دانشگاه تهران مؤسسة چاپ و انتشارات، ۸۸۰ ص، ۱۳۹۶.
ح) هنر
هنرهای تجسمی
۲۹- خوشنویسی اسلامی، تالیف شیلا بلر، ترجمه ولی‌الله کاووسی، تهران: موسسه تالیف ترجمه و نشر آثار هنری متن ـ فرهنگستان هنر، ۷۶۴ ص، ۱۳۹۶.
ط) ادبیات
نقد ادبی
۳۰- بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی، لیلا سیدقاسم، تهران: هرمس، ۳۹۲ ص، ۱۳۹۶.
تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی، تالیف حسن جوادی، تهران: سازمان سمت و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۶۰۸ ص، ۱۳۹۶.
۳۱- نظریه‌ای در باب اقتباس، تالیف لیندا هاچن، ترجمه مهسا خداکرمی، تهران: مرکز، ۲۹۶ ص، ۱۳۹۶.
۳۲-بوطیقا و سیاست در شاهنامه، تالیف محمود امیدسالار، ترجمه فرهاد اصلانی، معصومه پورتقی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار؛ انتشارات سخن،۳۳۲ ص، ۱۳۹۶.
نثر معاصر
۳۳- زخم شیر، نوشته صمد طاهری، تهران: نیماژ، ۱۶۸ ص، ۱۳۹۶.
ی) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
۳۴- فاطمیان از خشونت تا رواداری، تالیف نگار ذیلابی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۸۰ ص، ۱۳۹۶.
۳۵- ارنست نولته، سیمای یک تاریخ‌اندیش، تالیف زیگفرید گرلیش، ترجمه مهدی تدینی، تهران: ثالث، ۴۶۶ ص، ۱۳۹۶.
۳۶- تاریخ اجتماعی ـ فکری شیعه اثناعشری در هند، تالیف اطهر عباس رضوی، ترجمه عبدالحسین بینش، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۲ ج، ۱۵۴۴ ص، ۱۳۹۶.
جغرافیا
۳۷- روش تحقیق برای اوقات فراغت و گردشگری راهنمای عملی، تالیف آنتونی جیمز ویل، ترجمه احمد پوراحمد و علی حسینی، تهران: دانشگاه تهران مؤسسة چاپ و انتشارات، ۵۱۲ ص، ۱۳۹۶.
ک) کودک و نوجوان
شعر نوجوان
۳۸- احتیاط کنید! پرنده‌ها پای سفره صبحانه‌اند، سروده حسین تولایی، تصویرگر: خائفی‌اشکذری نوشین، تهران: علمی و فرهنگی، ۵۲ ص، ۱۳۹۶.
۳۹- خداحافظی در خیابان پاییز، سروده مریم اسلامی، تصویرگر: محجوب فهیمه، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۴۴ ص، ۱۳۹۶.
کلیات (علوم انسانی و هنر)
۴۰- تصویرگری در ادبیات دینی کودکان و نوجوانان، تالیف جمال‌الدین اکرمی، تهران: علمی و فرهنگی، ۱۴۸ ص، ۱۳۹۶.
داستان ترجمه
۴۱- باهوش، تالیف کیم اسلیتر، ترجمه مژگان کلهر، تهران: افق، ۲۳۸ ص، ۱۳۹۶.
علوم و فنون
۴۲- آشنایی با مهارت‌های زندگی برای نوجوانان، تالیف پرتو سیف‌اللهی، تهران: کلام، ۲۰۸ ص، ۱۳۹۶.
۴۳- چگونه از بدنم مراقبت و نگهداری کنم؟ تالیف ولری شیفر و...، ترجمه مهناز جعفری، تهران: مهرسا، ۹۶ ص، ۱۳۹۶.
همچنین بر اساس این گزارش، دبیرخانه بیست و ششمین دوره جایزه جهانی کتاب سال، اسامی آثار برگزیده این دوره را به شرح زیر اعلام کرد:
۱- ساخت مهره‌های لاجوردی در شهر سوخته؛ تفسیر صنایع دستی در جامعه‌ی شهری هزاره‌ی سوم پیش از میلاد از انتشارات موسسه ایتالیایی خاور میانه و خاور دور، تالیف الساندرا لازاری، مسیمو ویداله از کشور ایتالیا
۲- هنرهای هندسه تزئینی: رساله‌ای اجمالی به فارسی درباره‌ی تداخل اشکال متشابه یا متوافق از انتشارات بریل ، اثر گلرو نجیب‌اوغلو از کشور ترکیه
۳- تصوف: تاریخ جدید عرفان اسلامی از انتشارات دانشگاه پرینستون تالیف الکساندر کنیش، با ملیت روسیه و از کشور آمریکا
۴- سحر حلال: زندگی و رسائل صاحب بن عباد (م. ۳۸۵/۹۹۵) از انتشارات بریل اثر موریس پومرنتس.
۵- هنر ایرانی: گردآوری هنرهای ایران در سده نوزدهم برای موزه ویکتوریا و آلبرت از انتشارات موزه‌ی ویکتوریا و آلبرت لندن اثر مایا کری از کشور ایرلند
۶- مکانی در میانه دو مکان: مفهوم قرآنی عالم برزخ از انتشارات گرگیاس اثر جورج آرتشر
۷- آموزه‌های شیعی، کلام معتزلی: شریف مرتضی و ساماندهی گفتمان امامیه، حسین علی عبدالساتر، انتشارات دانشگاه ادینبرو
۸- عرفای اندلس: ابن برجان و تفکر اسلامی در سده دوازدهم میلادی، یوسف کیزویت، انتشارات دانشگاه کمبریج
۹- اغذیه در طب اسلامی: تصحیح،ترجمه و شرح کتاب الاغذیه و الاشربه، اثر نجیب‌الدین سمرقندی از انتشارات بریل اثر یولیانا مولر از کشور آلمان.