سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین، این کتاب از بخش‌های "پیش‌گفتار زیارت فروتنانه"، "دوران طلایى ریاضى نجوم موسیقى"، "دشمنان فیلسوف"، "پرسه در اطراف دسته گل فاجعه"، "مقام جهانى"، "آشفته بازار آسیمه"، "هدایت فروغى دشتى درویش"، "شاعر صوفى در مدارک خارجى"، "خیام و خیامى"، "زار بر سر سبزه"، "شیوه انتخاب"، "بدر کامل"، "گل‌افشان" و "ترانه‌ها" تشکیل شده است.
پس از مطالعه پیش‌گفتار، دوران طلایی ریاضی، نجوم و موسیقی مورد بحث قرار گرفته و به "جبر"، "حساب"، "هندسه"، "نجوم"، "موسیقی"، "علوم طبیعی" و سایر کارهای خیام نیشابوری پرداخته شده است. برای این منظور مسعود خیام زبان ساده‌ای به کار گرفته و مطالب در سطح دانش عمومی بی‌ویرگول‌نویسی(،) بیان شده است. مخاطبان این کتاب، فهرست کارهای خیام نیشابوری را در همین بخش می‌خوانند که شامل بیست کتاب و رساله می‌شود.
اوضاع فلسفه آن روزگار مبحث بعدی است. استادان خیام نام برده شده‌اند و دشمنان او با ذکر نمونه کار حضور دارند. با نام‌هایی مثل عطار، سنایی و مولوی بر می‌خوریم. اما از همه مهم‌تر آن کس که باید همواره در کنار خیام به او پرداخت امام محمد غزالی از بزرگان اشعری و از بازدارندگان اصلی جریان دانش و فلسفه در این سرزمین است.
بحث بعدی شناسایی مقام ادبی خیام با ورود به رباعیات است. سپس مقام جهانی این شاعر بزرگ با عنایت به تیراژ و ارجاعات از پنج شاعر بزرگ جهان هومر، شکسپیر، دانته، گوته و خیام-فیتزجرالد مورد بررسی قرار گرفته است.
مولف کتاب در مبحث بعدی می‌گوید در دوران معاصر عده بسیاری زمان خود را مصروف خیام و ترانه‌هایش کرده‌اند که از این میان نام صادق هدایت، فروغی، دشتی و محمدرضا درویش نقاش و مینیاتورساز، برجسته‌تر است.
در ادامه کتاب، به اتهامات صوفی‌گری نگاه شده. سپس به اوج کار یعنی مبحث دو خیام و بررسی "خیام – خیامی" می‌رسد.
مسعود خیام در بخشی از پیش‌گفتار کتاب، خیام نیشابوری را بزرگ‌ترین منجم سده‌هاى میانه جهان می‌داند و می‌گوید: "بزرگ‌ترین ریاضى‌دان روزگار خویش است. در سرزمین زبان مادرى یکى از پنج شاعر بزرگ است. چهارتاى دیگرش فردوسى، سعدى، مولوى و حافظ. در دنیا همراه با فیتزجرالد یکى از پنج شاعر بزرگ جهانى است. چهارتاى دیگرش هومر، شکسپیر، دانته و گوته. کسى که در موردش جز از لابه‌لاى پرده‌هاى مبهم مه هیچ نمى‌دانیم. که شاید پدربزرگش خیمه‌دوز بوده. پدرش طبیب گیاهى و داروشناس بوده. در اردى‌بهشت به دنیا آمده. در دى از دنیا رفته. نمى‌دانیم نامش حکیم ابوالفتح غیاث‌الدین عمربن ابراهیم خیامى است یا حجه‌الحق خواجه امام ابوحفض عمربن ابراهیم‌الخیامى. استاد بزرگ زمانه خود بوده. تحصیلات وسیعى در نیشابور و بلخ - مراکز عمده فرهنگى آن روزگار - انجام داده. پدرش را در جوانى (احتمالا 18 سالگى) از دست داده. ناگزیر از ترک تحصیل براى امرار معاش شده. به سمرقند (لس‌آنجلس آن روزگار) مهاجرت کرده. در این هنگام دو رساله تحریر کرده. به جست‌جوى حامى و مشوق برآمده. این دو رساله را به ابوطاهر عبدالرحمن‌بن احمد (484-430) قاضى‌القضات سمرقند تقدیم کرده. مورد حمایت ابوطاهر و سایر بزرگان سمرقند قرار گرفته. آن‌جا کتاب بى‌نهایت مهم جبر و مقابله را به زبان عربى نوشته".
کتاب "خیام و ترانه‌ها" نوشته مسعود خیام با توجه به شناسنامه آن توسط ناشران مختلف در ایران و خارج در سال های مختلف به چاپ رسیده. حتی چاپ دیجیتال دارد.
چاپ جدید این کتاب پس از سال‌ها توسط انتشارات نگاه در شمارگان 300 نسخه و با قیمت 30هزار تومان روانه بازار کتاب شده است.
