سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: 20 مهرماه، روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شده است. خواجه شمسالدین محمد بن بهاالدین حافظ شیرازی شاعر بزرگ سده هشتم (حدود 727-792 هجریقمری برابر با 706-769 هجریشمسی) از شاعران نامدار ایرانی محسوب میشود.
این شاعر بلند مرتبه علوم و فنون را در محفل درس استادان زمان فراگرفت و در علوم ادبی، پایهای رفیع یافت. به ویژه در علوم فقهی و معارف الهی تامل بسیار کرد و قرآن را با چهارده روایت گوناگون از بر داشت.
دیوان حافظ مشتمل بر حدود ۵۰۰ غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی است. دیوان حافظ به اشکال و شیوههای گوناگون، به زبانفارسی و دیگر زبانهای جهان منتشر شده است.
دیوان حافظ از پرفروشترین و پرنشرترین کتابها به شمار میآید. این کتاب زینببخش خانه همه ایرانیان است. تفال زدن به حافظ کار مرسومی است و علاقهمندان بسیاری دارد.
دیوان حافظ به مناسبتهای مختلف جشن و شادی در سرزمین پارسی سر سفره عید و شب یلدا همراه تمام ایرانیان است.
آرامگاه حافظ در شهر شیراز از جاذبههای مهم گردشگری محسوب میشود و در فضای آرام و سرسبز میزبان دوستداران حافظ است.
دیوان حافظ، بینهایت تجدید چاپ شده و توسط ناشران مختلف در شکل و شمایل متنوع و با قیمتهای متفاوت در قالب کتابی فاخر با تصاویر نگارگری بینظیر تا قطع جیبی منتشر شده است.
پژوهشگران و اساتید زیادی نیز به سراغ حافظ شیرازی رفتهاند و درباره او تحقیق داشتند و دارند. در حوزه تصحیح دیوان حافظ چندین نسخه وجود دارد. که یکی از معتبرترینهای توسط محمد قزوینی و قاسم غنی در سال 1320 به نگارش درآمده است. در واقع نخستین تصحیح علمی دیوان حافظ، همین چاپ مشهور (قزوینی-غنی) است که در حدود هفتاد سال پیش صورت گرفته است.
پرویز ناتلخانلری نیز ابتدا در سال 1337، صد و پنجاه غزل حافظ را جداگانه تصحیح و چاپ کرد و پس از آن در سال 1359 کل دیوان حافظ را در دو جلد به چاپ رساند.
همچنین رشید عیوضی در سه نوبت دیوان حافظ را تصحیح کرده است و آخرین تصحیح و ویرایش آن در سال 1385 صورت گرفت.
هوشنگ ابتهاج نیز تصحیحی بر دیوان حافظ انجام داده است.
بهاالدین خرمشاهی و هاشم جاوید نیز به صورت مشترک دیوان حافظی را به چاپ رساندهاند.
همانگونه که عنوان شد به دیوان حافظ و شخصیت این شاعر به شکل گسترده و تحت عناوین مختلف پرداخته شده به عنوان نمونه حافظ شاملو و "حافظ به روایت کیارستمی".
سلیم نیساری نیز پنج نسخه خطی قرن نهم را بررسی کرد و در دو جلد تحت عنوان "دفتر دگرسانیها در غزلهای حافظ" به چاپ رساند.
از میان کتب متعدد منتشر شده درباره این ستاره شعر فارسی میتوان "آینه جمالنمای (تاثیر آرای عرفانی نجمالدین رازی در مرصادالعباد بر دیوان حافظ شیرازی)" نوشته محمدمهدی اسماعیلپور، "اندیشههای روانشناختی حافظ" نوشته سعید فتحی، کامران پاشاییفخری و پروانه عادلزاده، "بوسهای بر ساغر حافظ" اثر غلامعلی صالحی، "تبصرهای بر تدوین غزلهای حافظ" نوشته سلیم نیساری، "شاخ نبات: چهره حافظ در قلمرو خیال" اثر حمزه سردادور و "شرح سه غزل حافظ" بدیعالزمان فروزانفر را نام برد.
طبق بررسی خبرنگار هنرآنلاین در بانک اطلاعات خانه کتاب، تاکنون 879 چاپ اول دیوان حافظ و هزار و 516 چاپ مجدد آن در بازار کتاب موجود است.
همچنین کتابهای که با عناوین مختلف درباره حافظ شیرازی منتشر شده هزار و 635 اثر چاپ نخست و دوهزار و 296 کتاب چاپ مجدد هستند.