سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: به‌تازگی نخستین نشست هزاره خیام برای تجلیل از شاعر، فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و رباعی‌سرای ایرانی در تهران برگزار شد.
شاندور آندراش کوچیش پژوهشگر و مجسمه‌ساز مجار که مدیر انتشارات مطرح گوشوت در بوداپست و عضو شورای این شهر است، یکی از حاضران در این نشست بود که به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه توسعه هنرهای معاصر برگزار شد.
کوچیش تندیسی از خیام ساخته که قرار است به‌زودی در یکی از میدان‌های بوداپست نصب شود. برگزارکنندگان نشست هزاره خیام در این نشست که پنجشنبه 14 تیر در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، از هنرمند و ناشر مجار تقدیر کردند، ضمن این که او در این مراسم کتاب "رباعیات خیام" را که با نگارگری گیزلا وارگا سینایی به زبان مجارستانی، انگلیسی و فارسی منتشر شده است، به حضار معرفی کرد.
کوچیش در گفت‌وگو با هنرآنلاین با تأکید بر این که خیام بدون تردید، محبوب‌ترین شاعر ایرانی در دنیاست، گفت: شهرت او فراتر از اقیانوس‌ها و قاره‌هاست و همین مسئله "رباعیات" ابدی او را درباره زندگی و مرگ، لذت و غم و ابدیت و ایجاز جاودانه کرده است.
هنرمند مجارستانی افزود: خیام تأثیری کاملاً آشکار بر ادبیات غرب داشته است. شعر او قرن‌ها پس از مرگش الهام‌بخش شاعران غربی شد. تا جایی که اطلاع داریم تاکنون بیش از 40 ترجمه انگلیسی و حدود 24 ترجمه آلمانی از "رباعیات" او انجام شده است. این مسئله تأکیدی بر موفقیت بی‌سابقه و محبوبیت این شاعر ایرانی از زمانی است که ادوارد فیتزجرالد شاعر و نویسنده انگلیسی (1883-1809) در اواسط قرن نوزدهم، آثار او را به انگلیسی ترجمه کرد.
به گفته کوچیش، شعر خیام همچنین نقش برجسته‌ای در ادبیاتِ کمتر شناخته‌شده اروپایی داشت. یکی از بهترین نمونه‌ها مجارستان در اروپای شرقی است، جایی که در آن میراث ادبی عمر خیام به چند دلیل کمتر قابل دسترس به نظر می‌رسد. تا جایی که به مجارستان مربوط می‌شود، به خاطر ارتباطات باستانی با کشورهای مختلف شرقی و ریشه‌های شرقی خود این کشور، مرتبط با سرزمین و فرهنگ ایرانی، همیشه فرهنگ و زبان ایرانی مورد توجه بوده است. این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که در زبان مدرن مجارستانی، حداقل 60 واژه قرضی ایرانی وجود دارد. به لطف میراث غنی و به خاطر تماس مجارستانی‌ها با دنیای ایرانی‌ها، چند محقق مجار در قرن هجدهم شروع به تحقیق درباره شعر ایرانی کردند.
او ادامه داد: این روزها نیز شاهد یک رنسانس یا شاید محبوبیت خلل‌ناپذیر شعر خیام در مجارستان هستیم. به‌عنوان مثال، مجموعه‌ای از اشعار خیام توسط 14 شاعر برجسته مجارستانی ترجمه شد که در 1999 منتشر شد. تازه‌ترین کتاب درباره خیام امسال توسط انتشارات گوشوت در بوداپست منتشر شد. تصویرسازی این کتاب را گیزلا وارگا سینایی هنرمند معروف مجار که در تهران زندگی می‌کند، انجام داده است. کتاب جدید به سه زبان مجارستانی، انگلیسی و فارسی است و به‌خوبی جایگاه "کالت" خیام در مجارستان را نشان می‌دهد. این کتاب بیانگر علاقه شدید به فلسفه و تفکرات خیام در اروپای مرکزی در دوران معاصر است.
کوچیش در پایان با اشاره به این که تاکنون 26 تندیس مختلف ساخته است، از ساخت تندیسی از خیام خبر داد و گفت: از من خواسته شد تندیسی از خیام برای ارائه در بوداپست بسازم. برای این کار روی چشم‌های او متمرکز شدم. او فقط یک شاعر نبود. او دانشمندی بااستعداد بود که اتفاقات دنیا را از منظر خود تحلیل می‌کرد. تندیس خیام آماده است و به‌زودی در یکی از میدان‌های شهر بوداپست یا در ساختمان آکادمی علوم مجارستان نصب می‌شود.