سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: شروع این آیین با آژیرهای قرمزی بود که از سالن آمفی تئاتر به صدا درآمد. سیدمحمد بهشتی، منیژه حکمت، هوشنگ مرادی کرمانی، امید روحانی، لیلی گلستان، پوریا عالمی، ناهید طباطبایی، علی خدایی، بلقیس سلیمانی، آرش خاموشی، امید بلاغتی، حسین پاکدل، مژده دقیقی، گلی امامی، شیوا مقانلو، حسن محمودی، مسعود فروتن، علیرضا تابش، سیدعباس سجادی، افشین شحنه تبار و... از جمله چهره های حاضر در این آیین بودند. مهسا ملک مرزبان اجرای این برنامه را بر عهده داشت و بیان کرد که قرار است شعری از احمدرضا احمدی بخواند تا فضای امید را در این روزهای تلخ در کشور زنده کند.
او سپس از سیدصالح بهشتی مدیر شهرکتاب فرشته دعوت کرد تا به صحنه بیاید.
صالح بهشتی نیز در سخنانی عنوان کرد: از همه کسانیکه در کنار ما بودند و کمک کردند به برگزاری اختتامیه چهارمین دوره جایزه فرشته تشکر می کنم.
او ادامه داد: می خواهم چند نکته درباره اتفاقاتی بگویم که تاکنون در جایزه فرشته سابقه نداشته است. ما در دوره چهارم سعی کردیم این جایزه در سطح ملی گسترش پیدا کند و حتی پژواک بین المللی داشته باشد.
بهشتی با اشاره به جوایزی که برای برگزیدگان در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: در بخش عکس برگزاری نمایشگاه و در بخش داستان کوتاه چاپ کتاب برگزیدگان از جوایز ماست. برای این منظور در دوره چهارم نمایشگاه عکسی روز جمعه یکم تیر در گالری فرشته افتتاح می شود که تا آخر تابستان ادامه دارد. همچنین نمایشگاه هایی را در چند شهر ایران و دوسلدورف آلمان برپا می کنیم تا کمکی باشد برای اینکه این استعدادها درحوزه عکاسی بهتر دیده دشود. بعد از تهران نمایشگاهی در نگارخانه بیان در اصفهان، سپس به نگارخانه نارنج در شیراز، نگارخانه هومهر در کرمان، نگارخانه آفرینش در کرمانشاه، نگارخانه الهی در رشت و در نهایت به گالری ای در شهر دوسلدورف در آلمان می رویم.
مدیر شهر کتاب فرشته همچنین درباره انتشار آثار برگزیدگان بخش داستان نیز توضیح داد: ما ۱۰ اثر برگزیده را در قالب یک کتاب طبق سنوات گذشته به زبان فارسی منتشر می کنیم و در این دوره به کمک افشین شحنه تبار مدیر انتشارات شمع و مه، کتاب برندگان دوره چهارم به زبان انگلیسی هم منتشر می شود تا در کشورهای دیگر هم عرضه شود و این استعدادها فرصت بهتری برای دیده شدن پیدا کنند.
بهشتی در پایان سخنان خود عنوان کرد: زحمت اعضای هیات انتخاب به کیفیتی بوده است که این ۱۰ اثر شایستگی داشته باشد که اتفاقات خیلی بهتری برایشان رقم بخورد. همچنین امیدوارم ۲۰ استعداد نهایی امشب را تشویق کنید و شاهد موفقیت های بیشترشان باشیم.
بعد از سخنان وی یک فیلم کوتاه با همان صدای آژیر قرمز برای حضار داخل سالن نمایش داده شد.
در ادامه مراسم لیلی گلستان داور دوره پیشین جایزه فرشته روی صحنه رفت و درباره اهمیت جوایز تصریح کرد: هرچقدر از این جایزه ها بیشتر باشد بهتر است چون توجه جوانان به ادبیات را در بر خواهد داشت. در سه دهه اخیر جوایز زیادی آمدند که دیگر نیست، من خیلی متاسفم که جایزه گلشیری دیگر نیست جایزه بسیار مهمی بود که خیلی نویسنده ها را ساخت و وارد ادبیات کرد.
او اضافه کرد: ما امتحان صبوری زیاد پس دادیم و می شود باز هم صبوری کنیم و با مشکلات کستی بگیرم تا بالاخره بشود. جایزه کاوه گلستان دیگر نیست و جلوی هر یک از اینها در دوره ای به دلایلی گرفته شد. امیدواریم وضع بهبود پیدا کند و امکان راه اندازی چنین جوایزی بیشتر شود.
گلستان با بیان اینکه جوانان به مسابقه دادن علاقمند هستند، یادآور شد: این مسابقه ها به آنها جرات می دهد داستان هایی را که نوشته و نتوانسته ارایه کنند اینجا ارایه کنند. بعد از جایزه هم باید این راه را ادامه دهند. همین که یک داستان در کتاب چاپ شود خیلی شانس بزرگی است و لذتبخش است. من بعد از ۳۸ کتاب هنوز اثر بعدی هم درمی آید خیلی خوشحال می‌شوم.
او با اشاره با برگزیدگان دوره های قبلی تصریح کرد: آنها که در چهار دوره اخیر جایزه گرفتند کجا هستند، چه می کنند؟ فکر می کنم تنبلی و بی انگیزگی جوان ها باعث شده کار را ادامه ندهند. امیدوارم این جوایز از جوانان ما حمایت کند که با یک قصه کار را تمام نکنند و ادامه دهند.
گلستان در پایان سخنانش درخواست کرد: امیدوارم هیچ یک از جوایز دچار بلایی که سر جایزه گلشیری و کاوه گلستان آمد، نشوند. ما حتما باید حامی جوان ها باشیم آنها کسی را ندارند کمکشان باشد و خانواده هم نمی تواند در این زمینه ها کمک کند پس ما مشوق آنها خواهیم بود.
در ادامه در قالب یک گفتگوی ویدیویی پژمان موسوی دبیر چهارمین دوره جایزه فرشته توضیحاتی درباره روند برگزاری این دوره ارایه کرد.
او گفت: از بین ۴۰۰ داستان و ۱۰۰ عکس کار انتخاب آثار آغاز شد و ۳۰ اثر که رتبه بالا را آورده بودند به هیات داوران سپرده که درنهایت ۱۰ اثر نهایی در ۲ بخش داستان و عکس برگزیده شد.
ادامه این مراسم با اهدای جوایز بخش عکس همراه بود.
هیات داوران بخش عکس شامل غزاله هدایت، مهران مهاجر و آرش خاموشی می شدند.
آرش خاموشی به نمایندگی، بیانیه هیات داوران را قرایت کرد و در توضیحاتی گفت: موضوع آژیر قرمز برای کسانیکه تجربه اش نکردند خیلی سخت است من خودم دهه شصتی هستم و از اولین صداهایی که همیشه در ذهنم است همین آژیر قرمز است. مخاطبان این دوره از جایزه نسل جوانی هستند که تجربه نداشتند اما باز هم آثارشان خیلی خوب بود.
او ادامه داد: فکر می کنم نزدیک ۱۵۰ اثر از ۱۰۰ عکاس به دبیرخانه رسید و ۱۰ عکاس برگزیده نهایی از ۵۰ درصد خانم‌ها و ۵۰ درصد آقایان انتخاب شد.
خاموشی با اشاره به سخنی از زنده یاد بهمن جلالی گفت: او همیشه می گفت من حاضرم هرنوع ناسزایی را بشنوم اما جشنواره مورد نظرم برگزار شود.
او اضافه کرد: جشنواره های مستقل هیچ حامی ای ندارد و به قول آقای جلالی یتیم هستند. امیدوارم سال های بعد هم با هر کم و کاستی این جایزه برگزار شود و من از آقای بهشتی ممنونم چون این جایزه نقطه روشن و امیدی برای عکاسان است.
اهدای جوایز در بخش عکس
تندیس چهارمین دوره جایزه فرشته، لوح تقدیر و جایزه نقدی برای نفر اول به آرش قاضی رسید.
همچنین لوح تقدیر و بن شهر کتاب نیز به پریا دیانی، سمانه غلام نژاد، عطا رنجبر زیدانلو، ساعده دوست بخیر، مهدی اسدی، سودابه ذوالفقاری، بابک کنعانی، شیرین امیری رسید.
در بخشی از این مراسم مازیار حامدی دقایقی به تک نوازی پرداخت.
برزگداشت گلی امامی
"جایزه فرشته" در سه دوره پیش از این با تقدیر و بزرگداشت یکی از چهره های تاثیرگذارِ فرهنگ و ادبیات کشور همراه بوده است؛ این بار نیز از گلی امامی؛ ادیب، نویسنده، مترجم و از بانیان انتشارات دوست داشتنیِ زمینه تقدیر به عمل آمد. هنرمندی که سالیان سال زندگی و زمان خود را وقف کتاب و کتاب خوانی کرد.
مژده دقیقی مترجم ایرانی در سخنانی عنوان کرد قرار است از گلی امامی به عنوان مترجم، کتابدار، کتابفروش و فعال فرهنگی سخن بگوید.
او عنوان کرد: بی تردید کار در موسسه معتبری مانند انتشارات فرانکلین که بسیاری از بزرگان فرهنگ و ادب دوران در آن مشغول به کار بودند برای گلی امامی جوان شروع بسیار خوبی بود. او به عنوان منشی و ویراستار و عضو هیأت تحریریه مجلات پیک انتشارات فرانکلین با این موسسه همکاری می کرد.
در آن ایام که کتاب کودک و نوجوان رونق چندانی نداست کتاب های ترجمه شده توسط امامی در حوزه کودک با استقبال مواجه شدند.
او اضافه کرد: گلی امامی ترجمه برای نوجوانان را رها نکرد و کتاب های بسیاری در میان آثارش وجود دارد و سال گذشته نیز به دلیل تاثیرش بر ادبیات کودک و نوجوان نشان ویژه لاک پشت پرنده را دریافت کرد.
دقیقی در متنی که به آثار و کارنامه امامی پرداخته بود اظهار کرد: امامی در سال های اخیر با معرفی آلن دوباتن نگاه های بسیاری را به این فیلسوف جلب کرده است و با ترجمه چهار کتاب از این نویسنده، کتابخوان های ایرانی را با لذت خواندن فلسفه به زبان مردم امروز آشنا کرده است.
او در بخشی از سخنانش به کتابفروشی زمینه نیز اشاره و بیان کرد: گلی و کریم امامی توانستند با همه فراز و نشیب های روزگار "زمینه" را به یک کتابفروشی دلپذیر برای اهل فرهنگ تبدیل کنند.
در ادامه مراسم مژده دقیقی، محمد بهشتی، صالح بهشتی، لیلی گلستان، هوشنگ مرادی کرمانی و عباس سجادی روی صحنه رفتند تا از گلی امامی تقدیر کنند.
امامی نیز بعد از این آیین تجلیل پشت میکروفن قرار گرفت و بیان کرد: خانم دقیقی آنچنان عرصه ۵۰ ساله زندگی مرا بررسی کرد که من خودم باورم نشد و خیلی ها را به یاد نداشتم. فکر می کنم باید این موقعیت را به فال نیک بگیرم چون سال ۴۷ در چنین ماهی بود که من وارد انتشارات فرانکلین شدم که بزرگترین دانشگاهی بود که در آن آموختم.
او ادامه داد: حرفی ندارم که درباره این ۵۰ سال خدمت به عرصه نشر و کار کتاب بگویم. کتاب همیشه عامل مهمی در زندگی من بوده و خود را خادم کتاب می دانم. من چون زیاد کتاب می خوانم کتاب هایی را که علاقمندم در زمینه های مختلف می خوانم.
امامی بیان کرد: از شهر کتاب فرشته ممنونم و پایداری آنها را برای ادامه این جایزه تحسین می کنم. این جایزه برای تشویق جوانان خیلی مهم است برای استعدادهایی که باید بالنده شود و حیف است که جلوی این تشویق ها گرفته شود. من می دانم که فرشته در همین چهار دوره چه فراز و نشیب هایی را پشت سر گذاشته است.
او در توضیحی از فیلمی که در مراسم پخش شد عنوان کرد: این فیلم در ظرف کمتر از نیم ساعت ساخته شد و برگرفته است از فیلم مستندی که دوستم برای کتابفروشی زمینه ساخت چون من بعد از ۱۸ سال که کتابفروشی را تعطیل کردم امکان نداشت با کسی مواجه شوم و نگوید که چه حیف شد که کتابفروشی تعطیل شد.
این مترجم در بخشی از سخنانش توضیح داد: من در آغاز انقلاب یک کتابخانه هنری در ظرف پنج سال مجموعه ای دارای ۹ هزار کتاب برای دانشگاه هنر فارابی ایجاد کردم.
این دانشگاه بعدا با دانشکده دیگری ادغام شد و به دانشگاه هنر تبدیل شد و هنوز هم فارغ التحصیلان دانشگاه از کتاب‌هایی یاد می کنند که مهر دانشگاه فارابی را دارد و برایشان سودمند بوده است.
او در پایان سخنانش بیان کرد: من خادم کتاب هستم و امیدوارم تا آخرین روزی هم که زنده هستم به این خدمت ادامه دهم.
ادامه مراسم با اهدای جوایز بخش داستان همراه بود. داوران این دوره در بخش داستان کوتاه شامل علی خدایی، ناهید طباطبایی، بلقیس سلیمانی و تعضای هیات انتخاب: حسین پاکدل، کاوه فولادی نسب، امید بلاغتی، حسن محمودی و شیوا مقانلو می شدند.
علی خدایی به نمایندگی از هیات داوران بیانیه را قرایت کرد.
او گفت: ۱۰ برنده این دوره از اغلب شهرهای ایران هستند.
خدایی با اشاره به داستان های برگزیدگان بیان کرد: وقتی مسابقات بهانه هایی مثل آژیر قرمز، کیسه سیاه، دفاع مقدس و... داشتند ما داستان را براساس آن بهانه بررسی می کنیم و اینکه سایه آن بهانه چقدر در رگ و پی داستان و شخصیت ها رفته است.
این نویسنده افزود: اگر بهانه را از داستان بگیریم باید داستان فرو بریزد و این معیار ما بوده است.
او گفت: آژیر قرمز خیلی در زندگی ما نقش داشت و من در آژیر قرمز ازدواج کردم. ویژگی این داستان ها هم این بود که معنای آژیر قرمز را فقط به جنگ محدود نکردند و شکل های دیگری از زندگی، مرگ و جنگ را به ما نمایش داد.
بعد از سخنان وی ناهید طباطبایی، بلقیس سلیمانی، حسین پاکدل، امید بلاغتی، حسن محمودی و شیوا مقانلو برای اهدای جوایز روی سن رفتند.
اهدای جوایز
لوح تقدیر و بن شهر کتاب فرشته به محدثه شریفات، الهام صداقتی، فروزان طاهری، بهرام غلامی، عطیه خراسانی، سحر رفیع، دلارام دل نواز، مریم محمدی، سولماز اسعدی تعلق گرفت.
تندیس جایزه فرشته، لوح تقدیر و جایزه نقدی نیز به مجتبی هژبری به عنوان نفر اول رسید.
در این مراسم حسین پاکدل در سخنانی گفت: من در فیلمی که پخش شد دیدم غالبا تصوری از آژیر ندارند. من آن سال ها مدیر پخش شبکه یک بودم و عاشق کتابفروشی زمینه و خاطره ای هم دارم که خانم امامی به من می گفت قیافه تو در دوران موشک باران وحشتناک آرام بود.
پاکدل تصریح کرد: آژیر در آن زمان برای اعلام خطر بود که گفته شود به پناهگاه بروید و یا خطر حمله هوایی وجود دارد. آژیر فی نفسه چیز بدی نیست و اعلام خطر است.
پاکدل در پایان سخنانش اظهار کرد: الان همه اندیشمندان ما تبدیل شده اند به آژیر خطر و به صدا درآمده اند اما این آژیر شنیده نمی شود ای کاش آژیری به صدا دربیاید.
در پایان این آیین برگزیدگان و داوران و اعضای برگزار کننده جایزه فرشته با یکدیگر عکس یادگاری گرفتند.