سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: فیلیپ راث رماننویس تاثیرگذار آمریکایی روز سهشنبه در منهتن، نیویورک درگذشت. او 85 ساله بود.
راث نویسندهای پرکار و خالق دهها رمان از جمله "شکایت پورتنوی"، "پاستورال آمریکایی" و "خداحافظ کلمبوس" بود. او به مضامینی چون هویت یهودی، رویای آمریکایی و اضطراب مردانه علاقه داشت.
راث همچنین یکی از تحسینشدهترین نویسندگان نسل خود بود. جایزه پولیتزر، دو جایزه ملی کتاب آمریکا، یک جایزه من بوکر، دو جایزه حلقه ملی منتقدان کتاب، سه جایزه پن/فاکنر، جایزه فرانتس کافکا و جایزه ادبیات پرنس آستوریاس از جوایزی است که در کارنامه راث دیده میشود.
فیلیپ راث 19 مارس 1933 در نیوآرک، نیوجرزی در آمریکا به دنیا آمد. او فرزند یک خانواده آمریکایی و نوه یک خانواده یهودی اروپایی بود که در موج مهاجرت قرن نوزدهم به آمریکا کوچ کرده بودند. فیلیپ در بخش کمدرآمد شهر بزرگ شد. او پس از دبیرستان به دانشگاه باکنل رفت و مدرک کارشناسی گرفت سپس تحصیلاتش را در دانشگاه شیکاگو ادامه داد و در همان دانشگاه هم به تدریس ادبیات پرداخت. وی در دانشگاه پنسیلوانیا نیز ادبیات تطبیقی درس میداد که در نهایت در سال 1992 بازنشسته شد.
هنگامی که در شیکاگو بود نویسنده معروف سال بلو را ملاقات کرد و در همانجا بود که با نخستین همسرش مارگارت مارتینسون آشنا شد. با جداییشان در سال 1963 و مرگ مارتینسون در سال 1968 در یک حادثه رانندگی یکی از نشانههای آشنا از داستانهای راث خارج شد. مارتینسون الهام بخش شخصیت زن در بسیاری از رمانهای راث بود؛ مانند لوسی نلسون در رمان" وقتی که او خوب بود" یا مائورین تارنوپل در رمان "زندگیام به عنوان یک مرد". پس از اتمام تحصیلات تا وقتی که اولین کتابش منتشر شود، راث به مدت دو سال در ارتش آمریکا خدمت کرد و پس از آن برای مجلاتی گوناگونی داستان کوتاه و نقد نوشت.
اولین کتاب او "خداحافظ کلمبوس و پنج داستان کوتاه" که در سال 1959 منتشر شد نگاهی طنزآمیز و شوخطبعانه به زندگی یهودیان در آمریکای پس از جنگ داشت. این کتاب جایزه کتاب ملی برای داستان را برای او به ارمغان آورد، اگر چه برخی از درون جامعه یهودیان به خاطر آنچه که او تصویر کرده بود، او را محکوم کردند.
اولین رمان او با عنوان "رها" اثری واقعگرایانه است که به مسائل اجتماعی و اخلاقی دهه 50 میلادی آمریکا میپردازد. راث این شیوه را در کتاب "وقتی که او خوب بود" نیز پی گرفت، رمان واقعگرایانه دیگری که تمرکزش بر روایتی کمیاب در آثار راث-زنی جوان اهل غرب میانه-است. او با سومین رمانش "شکایت پورتنوی" بیشتر مشهور شد. این کتاب یک بازنمایی طنازانه از جهان یهودیان طبقه متوسط نیویورک در قالب الکساندر پورتنوی است.
"پاستورال آمریکایی" (1997) جایزه پولیتزر را برای راث به همراه داشت و در 2016 مبنای فیلمی سینمایی با بازی یوان مگرگور در نقش پدری شد که دخترش در دهه 1960 یک تروریست میشود. کتابهای راث محبوب فیلمسازان بودند: "ننگ بشری" (2000) سه سال بعد از انتشار در قالب فیلمی به کارگردانی رابرت بنتن با بازی آنتونی هاپکینز و نیکول کیدمن اقتباس شد؛ "مرثیه" (2008) با بازی پنهلوپه کروز و بن کینگزلی با اقتباس از رمان "حیوان در حال مرگ" (2001) نوشته راث ساخته شد. فیلم "حقارت" با بازی آل پاچینو و گرتا گرویگ نیز از روی کتابی به همین نام نوشته راث که در 2009 منتشر شد، ساخته شد.
راث در سال 1990 با کلر بلوم بازیگر انگلیسی ازدواج کرد که این رابطه در سال 1994 به جدایی انجامید. او از سال 1975 عضو مؤسسه ملی هنر و ادبیات آمریکا بود. راث همچنین تا سال 1989 به عنوان ویراستار آثار ادبی با انتشارات پنگوئن همکاری میکرد، اما از سال 1992 وقت خود را فقط صرف نویسندگی کرد. او نخستین نویسنده زنده آمریکایی بود که مجموعه آثارش از سوی کتابخانه آمریکا منتشر شد.
راث در 2012 اعلام بازنشستگی کرد، اما همچنان ارتباط خود با رسانهها را حفظ کرد.
"رئیس جمهور ما" به ترجمه افشین رضاپور، "زنگار بشر"، شوهر کمونیست من" و "خشم" به ترجمه فریدون مجلسی، "یکی مثل همه" به ترجمه پیمان خاکسار، "ننگ بشری" به ترجمه زهرا طراوتی، "زوکرمن رهیده از بند"، "حقارت" و "نویسنده پشت پرده" به ترجمه سهیل سمی، "ارباب انتقام" به ترجمه پدرام لعل بخش و "پاستورال آمریکایی" به ترجمه مرضیه خسروی از آثار او در زبان فارسی است.