محقق: مردم خیلی خوب کتاب می خوانند

سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین:  نخستین نشست مکتب خانه با محوریت نوجوان و ادبیات دفاع مقدس روز گذشته 11 مهر ماه با حضور جواد محقق، محمود اکرامی فر، بابک نیک طلب، حسین قرایی و جمعی از نوجوانان و جوانان در سالن شهید آوینی سازمان هنری رسانه ای اوج برگزار شد.

قرایی: از مهر و محبت دفاع مقدس کم برای نوجوانان گفته ایم

در ابتدای این مراسم حسین قرایی ضمن خوشامدگویی به حاضران و معرفی اجمالی اساتید گفت: احساس می کنم نوجوان عصر انقلاب باید در عرصه مطالبه گری فرهنگی بیش از این باشد، خب ما تازه نزدیک به 2 ماه است که شبکه امید را در تلوزیونی می بینیم، باید زودتر شبکه امید افتتاح می شد، یعنی اگر جنس مطالبه اگر فرهنگی باشد و از بدنه فرهنگی برخیزد تاثیر بیشتری دارد.

او تصریح کرد: در روزگاری که خیلی از شهیدان والامقام دفاع مقدس به نوجوانان و جوانان توجه می کردند، فکر می کنم از مدیران فرهنگی امروز ما توجه ای به نوجوان ندارد یا خیلی آن ها را جدی نمی گیرند. از مهر و محبت دفاع مقدس کم برای نوجوانان گفته ایم و خط و مسیر نوجوانان عصر انقلاب همان مسیر نوجوانان دفاع مقدس است که به عاشورا وصل می شود.

قرایی با تفسیر در حضور لاله های قیصر امین پور اظهار داشت: به نظرم قیصر در این شعر حرف بسیاری از نوجوانان و جوانان آن دوران را زده است. خانه نوجوانان چکاوک در اولین نشست به مسئله نوجوان و ادبیات دفاع مقدس پرداخته است و امید داریم که این روند نشست ها در موضوعات مختلف نه تنها در تهران، بلکه در دیگر شهرستان ها نیز با حضور اساتیدی چون آقایان محقق، اکرامی فر و نیک طلب، بتوانیم این جریان را کشوری کنیم و اگر صدا و سیما هم کمک کند ویتامین این کار بیشتر می شود.

اکرامی فر: در جامعه اسطوره داریم اما یا معرفی نکرده ایم یا شناخته نشده اند

در ادامه این نشست که به صورت پرسش و پاسخ صورت گرفت، اساتید در پاسخ به سوال یکی از نوجوانان در رابطه با قهرمان سازی شهدای نوجوان در میان مخاطبان نوجوان چه باید کرد؟، محمود اکرامی فر در پاسخ گفت: در واقع جامعه ای که هویت نداشته باشد، پشتوانه تاریخی و اسطوره ای نداشته باشد، جامعه ای معلق است که نمی دانند بر شانه چه کسی ایستاده اند. بر این اصل باید بگویم که در نگاه من ما در دفاع مقدس آن قدر اسطوره داریم که نیازی به اسطوره سازی نداریم، بلکه احتیاج به شناسایی و معرفی داریم.

او تصریح کرد: ما  در جامعه اسطوره داریم اما یا معرفی نکرده ایم یا شناخته نشده اند یا حوصله معرفی نداشته ایم یا اغراق کرده ایم، شاخصه همذات پنداری با مخاطب از اصلی ترین بخش های آثار ادبی و هنری است، در واقعه کربلا ما این را می بینیم، گاهی احساس می شود ما بیشتر طرفداران امام حسین (ع) را می خواهیم پیدا کنیم، نه اینکه سیره و روش ایشان را در تربیت عاشوراییان زمان به کار گیریم. به همین دلیل بنده باورم این است که ما نباید اسطوره ها را بسازیم، بلکه باید پیدا و درست معرفی کنیم.

جواد محقق در ادامه پاسخ به این پرسش اظهار داشت: بخشی از کار به تبلیغات مثبت و عظیم آن باز می گردد که متاسفانه ما در این عرصه ضعیف هستیم و نمی توانیم اثر تولید شده را به خوبی به چشم همه مخاطبان برسانیم. بخشی دیگر به قوت و تمرین نویسندگی جهت تولید متن های مناسب داریم که در واقع قهرمان سازی ها است که متاسفانه ما بچه مذهبی ها خیلی در این زمینه کار نکرده ایم. ما الان در کشور آن قدر که هنر پیشه داریم، یک صدمش نویسنده فیلم و تئاتر نداریم، خب این ضعف است. متاسفانه امروز هر کس را می بینم می روند کلاس که بازیگر شوند، آن وقت هیچ کدام به اصل کار که متن آن اثر هنری است فکر نمی کند.

محقق: سال های نوجوانی سال های خودسازی و مطالعه است

او تصریح کرد: اگر بخواهید بدانید چه کسی سطحی است و چه کسی عمیق، یکی از راه های آن این است که بپرسید بیشتر هنرپیشه و ورزشکار می شناسند یا نویسنده و چهره های تاثیرگذار عرصه های سینما و ورزش را می شناسند. در سن و سالی که شما هستید اصلا به فکر کارهای بزرگ نباشید، استثناها را کاری ندارم، عموم را می گویم، شما برای کارهای بزرگ خیلی وقت دارید، اینکه ما تصور کنیم در سن خیلی پایین می توانیم کارهای بزرگی انجام دهیم اشتباه است. گای وقت هم برخی ناامیدانه فکر می کنند و می گویند همه موضوعات را همه نوشته و گفته اند و دیگر چیزی نمانده برای ما، اما جوابشان همین بیت صائب است که می گوید:«یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت/ در بند آن مباش که مضمون نمانده است.» بسیاری کار نشده است که شما عزیزان می توانید آن را انجام دهید. سال های نوجوانی سال های خودسازی و مطالعه است، بنده هر چه دارم از آن دوران است، و پس از آن هیچ وقت فرصت مناسب خودسازی پیدا نکردم.

نیک طلب: در قشر نوجوان و جوان میل به خوانش کم است

بابک نیک طلب در ادامه اظهار داشت: گاهی وقت ها ما باید بپرسیم که بچه ها چقدر می خوانند و می شناسند. متاسفانه خیلی کم به ظرفیت شخصیت ها نوجوان عاشورا و مخاطب نوجوان آن پرداخته شده است. کتاب های ارزشمندی دراین حوزه تولید می شود اما در قشر نوجوان و جوان میل به خوانش کم است. از طرف دیگر مثلا در مورد یکی از معروف ترین افراد این حوزه مثل شهید فهمیده شاید سه کتاب متوسط تولید شده باشد.

او تصریح کرد: امروزه خوشبختانه تحقیق در مورد مسائل راحت تر شده، به اعتقاد بنده باید با قدم های کوچک جلو برویم تا جامعه ادبی نوجوان و جوانمان ارتقا پیدا کنند. اینکه ما بزرگ فکر کنیم خیلی خوب است اما متاسفانه شاهد هستیم که حرف های عالمانه و ادبی ما را برخی چهره های هنری می زنند که اصلا در قد و قواره او نیست.

در ادامه بابک نیک طلب در پاسخ به پرسشی دیگر از نوجوانان در رابطه با اینکه نوجوان امروز را چطور می توان جذب محتواهایی با مضمون دفاع مقدس کرد، نوجوانانی که به هر حال درگیری های متفاوت تری به لحاظ اجتماعی و تکنولوژی دارند، گفت: یکی از حرف های مهم دفاع مقدس این است که شما در چه شرایطی بتوانید دین خود، آرمان و اعتقاد خود را حفظ کنید.

اکرامی فر: ما باید بتوانیم هم حرف خوب بزنیم و هم خوب حرف بزنیم

در ادامه اکرامی فر اظهار داشت: ما باید بتوانیم هم حرف خوب بزنیم و هم خوب حرف بزنیم، مخاطب را باید قدم به قدم با خود جلو ببریم، باید سوژه ها و پرداخت ها خوب باشد، دهانی که حرفی برای گفتن به شکل درست نداشته باشد در آخر به خمیازه می رسد.

جواد محقق در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه نوجوانان چطور می توانند در تصویر کردن قهرمانان دفاع مقدس گام بردارند و چرا در رابطه با این شهدا فعالیت درستی صورت نمی گیرد، گفت: ما دفاع مقدس را محدود در یک اتفاق هشت ساله نبینیم، ما همیشه در حال دفاع هستیم و همه دفاع مقدس است، خودمان را محدود به کلیشه ها نکنیم، حتی پیشنهادم این است اگر شما می خواهید نویسنده این سرزمین باشید تنها معطوف به یک موضوع نباشید، شما هر تلاشی با مضامین فرهنگی انجام دهید در اصل کار دفاع مقدسی کرده اید.

او تصریح کرد: در عرصه فرهنگی باید بتوان شعر دفاع مقدسی، اجتماعی، عاشورایی، طنز و ... گفت، اما چرا کار نشده است بخشی از آن به دلیل عدم روایت و داستان مورد نیاز است، متاسفانه منطقی باید گفت که شهدای نوجوان ما روایت زندگی مدون و مشخصی را نداریم که به خواهیم براساس آن به یک محتوای مورد پسند رسید.

در ادامه اکرامی فر در پاسخ به پرسشی که برآیند این نشست به نحوی است که گویی در این عرصه اقدامی صورت نگرفته است، گفت: ببنید هر چقدر شما از زیبایی های جهان بگویید نهایتا اندازه توان خود گفته اید، با هر جانبازی که شهید می شود مجموعه ای از خاطرات دفاع مقدس می رود، یعنی خاطرات دفاع مقدس دریایی است بی کران، هر شهیدی یک سرگذشت حماسی دارد، هر جانبازی سرگذشتی حماسی دارد، در این زمینه نه اینکه کم کاری کرده ایم، بلکه کم کار کرده ایم.خیلی ها نشستند و نوشته اند، در حوزه دفاع مقدس ما نزدیک به 8 هزار عنوان کتاب داریم، پس کم کاری نکرده ایم، در توان هر فردی که در این حوزه بوده اند، کار شده، اما دفاع مقدس آن قدر ظرفیت دارد که به قول شاعر یک عمر می توان سخن از یار گفت.

او تصریح کرد: بیشترین تیراژها برای کتاب های دفاع مقدس است، هر کسی که دلی در گرو انقلاب دارد، برای دفاع مقدس شعر و داستانی گفته است. به هر حال هر کس در برابر دریا به اندازه شماره عینک خودش دریا را می بیند اما دریا دریا است. باید سنگ ریزها ها را جمع کرد و کسی می تواند کوه را جمع کند که از سنگ ریزه ها دامنه کوه شروع کند.

محقق: مردم خیلی خوب کتاب می خوانند

جواد محقق نیز در پاسخ به این پرسش گفت: بنده باید بگویم که براساس تحقیقاتی که کرده ام آمار انتشار کتاب های ایران از دهه 30 تا کنون را جمع آوری کرده ام، پس انقلاب ما هم از حیث تعدد انتشار عنوان کتاب و هم پرورش نویسنده بسیار بسیار بالاتر از مقایسه ها ناآگاهانه هستیم. از طرف دیگر هم گاهی گفته می شود مردم کتاب نمی خوانند اما اینگونه نیست، مردم خیلی خوب کتاب می خوانند اما به نسبتی که ما توقع داریم نیست، وضع چاپ و خواندن کتاب ما از کشورهای هم طراز خود مثل روسیه، مصر، ترکیه و.. خیلی بهتر است.

در این مراسم همچنین زهرا امیربیگ، لیلا حاجی و فاطمه حاجی علی زاده اثر خوانی کردند.

علاقه مندان برای بهره مندی از مجموعه برنامه های ادبی خانه نوجوانان چکاوک ایران با عنوان مکتب خانه به سایت www.khanehnojavan.ir و شبکه های اجتماعی به نشانی khanehnojavan@ مراجعه کنند