گروه فرهنگی خبرگزاری هنر ایران: در جنگ‌های موج چهارمی و ادغام آن با محوریت جنگ‌های شناختی و ادارکی درپی بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ارتباطی تلاش می‌شود با تکنیک القائات وارونه و تحریف حقایق، شناخت و ادراک مخاطب نسبت به پیرامون خود را تغییر داد و اراده خویش را به جوامع تحمیل کرد.
بهره‌گیری از ابزار قدرت نرم جهت تاثیرگذاری بر ذهن و اندیشه و باورهای افراد با هدف تغییر نگرش آنها، یکی از مهم‌ترین راهبردهای کشورهای غربی علیه نظام سیاسی و ملت‌هایی است که تاکنون به دایره پیرامونی قدرت‌های بزرگ وارد نشده و استقلال خود را حفظ کرده‌اند.
شبکه BBC نیز از بهره‌گیری از این ابزار مستثنی نیست و همواره در پی آن است دیگر ملت‌ها را در مسیری قرار دهد که برای آن هدف‌گذاری کرده است. به گونه‌ای که این رسانه چندی پیش در گزارشی مدعی شده براساس اسناد محرمانه‌ای که در اختیارش قرار گرفته، نیکا شاکرمی به طرز دلخراشی کشته شده است.
این در حالی است که گزارش این رسانه از متناقضات مملو است، چراکه حتی خود به بخشی از آنها اشاره کرده و در بخش پایانی گزارش نوشته است: «این اسناد می‌تواند ساختگی باشد. گاهی اوقات، به نظر می‌رسد که اسناد رسمی ایران و سایر مطالبی که در اینترنت در گردش بوده، جعلی است.»
شبکه BBC در ادامه آورده است: «بیشتر اسناد تقلبی به‌راحتی قابل تشخیص هستند؛ زیرا به‌طور واضح با قالب رسمی [نامه‌های ایران] متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، فاصله‌ها و سربرگ اشتباه است یا غلط املایی و گرامری دارد. شاخص دیگر، ادبیات نامه است که با سبک ارگان‌های رسمی ایران مطابقت ندارد.»
اما نکته بسیار مهم این است که BBC در گزارش خود ذکر کرده است: «سندی که تحقیقات ما روی آن تمرکز دارد، حاوی چند تناقض است. به‌عنوان‌مثال، نیروی انتظامی، با عنوان «ناجا» ذکر شده؛ درحالی‌که در آن زمان «فراجا» نام داشت.»
متأسفانه شناخت نداشتن از پشت پرده انتشار اخبار کذب خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به همراه دارد که می‌توان مصداق آن را در تبلیغات دشمن در برجسته‌سازی کاستی‌ها، پنهان‌سازی پیشرفت‌های کشور و دروغ پراکنی در اتفاقات خاص مشاهده کرد و برهمگان آشکار است هدف از این امر «تحقیر و ناامیدسازی جامعه» است؛ از این رو شناخت صحیح از آنچه غرب در صحنه جهانی اجرا می‌کند، امری ضروری است.
سوء نیت مرتکب، رکنی مهم برای تحقق جرم است
ابوالفضل مجیدی، حقوقدان و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با هنرآنلاین، در این باره گفت: طبق ماده ۶۸۹ قانون مجازات اسلامی هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکواییه، مراسلات یا عرایض، گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضاء یا بدون امضاء اکاذیبی را اظهار کند یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت رأساً یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا (۷۴) ضَربه محکوم شود.
وی در ادامه به ماده ۳۰ قانون مطبوعات اشاره کرد و گفت: در این ماده نیز عنوان شده است «انتشار هر نوع مطلب مشتمل بر تهمت یا افتراء یا فحش و الفاظ رکیک یا نسبت‌های توهین‌آمیز و نظایر آن نسبت به اشخاص ممنوع است. مدیر مسئول جهت مجازات به محاکم قضایی معرفی می‌شود و تعقیب جرائم مزبور موکول به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت استرداد شکایت تعقیب در هر مرحله‌ای که باشد متوقف خواهد شد.» لذا انتشار هر گونه اطلاعاتی که ناصحیح و غیرواقعی و به نحوی کذب باشد از منظر قانونی جرم بوده و طبق مواد قانونی فوق قابل تعقیب است.
به گفته این حقوقدان از سویی دیگر تحقق جرم به صرف فعل و عمل صورت گرفته نیست و سوء نیت مرتکب نیز رکنی مهم برای تحقق جرم است. لذا در این شرایط انتشار مطلبی کذب و غیر مستند چنانچه همراه به سوء نیت باشد و دلایل و مستندات دیگری برای بیان و انتشار مطلب یا خبر نباشد، قابل تعقیب تحت عنوان نشر اکاذیب خواهد بود و این عنوان مجرمانه صرفا به فعالیت مطبوعاتی مختص نیست.
انسانیت‌زدایی برای تاثیرگذاری در افکار عمومی و جذب مخاطب
این شبکه انگلیسی به خوبی آگاه است جعلی بودن اسناد، از ظاهر و اشتباهات آن به راحتی قابل تشخیص است و جرم محسوب می‌شود؛ از این رو به منظور جلب نظر مخاطب مدعی شده ضمن تماس با یکی از افسران امنیتی سازمان اطلاعات سپاه، صحت ماجرا را بررسی کرده که این ادعای دروغ نیز بدون هیچ‌گونه سندی عنوان شده است.
بی‌بی‌سی فارسی که ادعای حرفه‌ای گری و بی‌طرفی دارد، طی سال‌های گذشته همواره اخبار و تصاویر جعلی منتشر کرده است و در یکی از نمونه‌ها بی‌بی‌سی فارسی برای بغرنج نشان دادن اوضاع برخی شهرها مانند اشنویه، عکسی مربوط به نوروز مریوان را به عنوان اغتشاشات اشنویه منتشر کرد.
این رسانه طی روزهای گذشته نیز پس از انتشار مستند خود به تاکتیک «موجی» روی آورد و با انتشار فراوان اخبار با ارزش و بی ارزش و منتشر کردن بیش از چندین ویدئو و تصویر از بازخوردهای مرتبط با این مستند بر آن شد مخاطب را در اخبار خود غرق کند تا نتواند واقعیت‌ها را به درستی درک کند.
«انسانیت‌زدایی و اهریمن‌سازی» نیز یکی از موثرترین شیوه‌های توجیه حمله به دشمن به هنگام جنگ نرم و حتی جنگ سخت است که این رسانه در انتشار اخبار خود همواره از آن بهره می‌گیرد؛ چرا که وقتی حریف از مرتبه انسانی خویش تنزل یابد و در قامت اهریمنی در ذهن مخاطب ظاهر شود، می‌توان اقدامات خشونت آمیز علیه اهریمن را توجیه کرد.
شبکه BBC در انتشار اخبار خود از تاکتیک خبری «تکرار» نیز به کثرت بهره می‌گیرد و برای زنده نگه داشتن اثر یک پیام با تکرار زمان‌بندی شده، سعی می‌کند این موضوع تا زمانی که مورد نیاز است، زنده بماند. این رسانه در این روش با تکرار پیام حتی مطالب غیر واقعی، سعی در القای مقصودی معین و جا انداختن پیامی در ذهن مخاطب دارد.
«مبالغه» دیگر تاکتیکی است که این رسانه غربی از آن استفاده می‌کند و با اغراق کردن و بزرگ نمایی یک موضوع سعی در اثبات یک واقعیت دارد و کارشناسان جنگ روانی نیز در مواقع و وقایع خاص از این فن استفاده می‌کنند.
امروز رسانه‌ها باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرند تا افکار عمومی علیه دشمن فعال شود، چراکه در جنگ نرم آن چه هدف قرار می‌گیرد، افکار عمومی است و هر کشوری دارای منابع قدرت نرم است که شناسایی، تقویت و سازماندهی آنها می‌تواند براساس یک طرح جامع تبدیل به یک فرصت و هجوم به دشمنان طراح جنگ نرم شود.