سرویس سینمایی هنرآنلاین: صبا کاظمی کارگردان فیلم سینمایی "مات" درباره این فیلم و ایده شکل‌گیری آن به خبرنگار هنرآنلاین گفت: "مات" حاصل ایده‌ای است که مدت‌ها ذهن من را به خود درگیر کرده بود. خانه‌ای به چند نفر فروخته شده بود و برای من جالب بود که بدانم وقتی فردی با چنین اتفاقی روبه‌رو می‌شود چه واکنشی دارد، در واقع این دغدغه برایم وجود داشت که بدانم افراد در شرایط سخت چه واکنشی نشان می‌دهند و در شرایط بحرانی چه اتفاقاتی رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: خبری در این زمینه خوانده بودم و ذهنم درگیر این ماجرا شد و آن را چندین بار پرداخت و بازنویسی کرده و اتفاقاتی را به موضوع اصلی اضافه کردم و حاصل آن تبدیل به فیلمی شد که خواهید دید.
این کارگردان جوان درباره خط داستانی "مات" بیان کرد: قصه درباره یک خانواده شهرستانی است که برای یافتن شرایط بهتر مهاجرت می‌کنند و به تهران می‌آیند، اما در مقابل با یک اتفاق مواجه می‌شوند و حالا با مسئله‌ای که برایشان به وجود آمده است، درگیر هستند.
کاظمی در ادامه درباره انتخاب بازیگران تئاتری برای این فیلم و عدم استفاده از بازیگران چهره نیز گفت: تمام تلاشم این بود که فیلم به صورت مستندگونه روایت شود و حتی عوامل پشت صحنه مانند فیلمبردارم را نیز از گروه مستندسازان انتخاب کردم تا به دید درام کار نکنند و با همان دید مستند تصویربرداری کنند. استفاده از بازیگران چهره در این شیوه باعث می‌شد تا مخاطب همراه ما نشود و همه چیز از پیش تعیین شده باشد، در حالی که من می‌خواستم مخاطب همراه ما باشد و بدون پیش‌داوری فیلم را نگاه کند، در واقع به نوعی آشنایی‌زدایی کردم و مخاطب را همراه کاراکترهای فیلم کردم.
او ادامه داد: به نظرم اگر از بازیگرانی استفاده می‌کردم که مخاطب آن‌ها را می‌شناخت از فضا دور می‌شد. در خارج از کشور نیز عدم استفاده از بازیگران چهره را یکی از نقاط قوت فیلم می‌دانستند، چرا که به هر حال به‌واسطه حضور فیلمسازان برجسته در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی بازیگران ایرانی نیز در سایر کشورها شناخته‌شده هستند، اما در "مات" به دلیل آشنا نبودن چهره بازیگران فیلم و عدم شناختی که نسبت به آن‌ها وجود داشت، مخاطب خارجی نیز همراه کاراکترهای فیلم شد. از سوی دیگر چون از ابتدا این فیلم را برای گروه هنر و تجربه می‌ساختم و مستقل و به صورت کم‌هزینه بود، به دنبال فروش آنچنانی فیلم در گیشه نبودم و بیش از هر چیز به دنبال ارتباط برقرار کردن مخاطب با اصل اثر بودم. ضمن این که فکر می‌کنم در فیلم اول ارتباط برقرار کردن با بازیگران چهره بسیار سخت باشد، چرا که آن‌ها خیلی اهل تمرین کردن پیش از فیلمبرداری نیستند، اما بازیگران تئاتر نرمش بیشتری دارند و بسیار با حوصله تمرینات را پیگیری می‌کنند. یکی از نکات دیگری که به سراغ بازیگران چهره نرفتم همان‌طور که گفتم کم‌هزینه بودن تولید فیلم بود و دستمزد بازیگران چهره عمدتاً بالاست، هرچند این موضوع خیلی روی کار من تأثیر نداشت و هستند بازیگران چهره‌ای که با هزینه و دریافت دستمزد اندک نیز در فیلم‌های گروه هنر و تجربه حضور یافتند. به طور کلی همان‌طور که گفتم از آنجایی که تفکرم نزدیکی به مستند بود، ترجیح دادم از بازیگران تئاتری که چهره کمتر شناخته‌شده‌ای دارند استفاده کنم.
بازیگر فیلم "آذر، شهدخت، پرویز و دیگران" درباره پافشاری بر روی نمایش مستندگونه بودن در این فیلم، نیز اظهار کرد: فیلم "مات" یک فیلم داستانی است، اما اینکه علاقه‌مند به مستندگونه بودن آن هستم به این دلیل است که این اتفاق بارها در کشور رخ داده و مستند است. هرچند این قصه من است و برداشت من از این اتفاق بوده است، اما ترجیحم این بود که شکل روایتی داشته باشد که غیر از اینکه قصه را خوب تعریف می‌کنیم، بازیگرانی حضور داشته باشند که خودشان را کاملاً جای این افراد بگذارند و حتی دوست داشتم دوربینم نیز مثل یک کاراکتر در فیلم حضور داشته باشد، بنابراین دوربین من گاهی به عنوان یک مخاطب و گاهی به عنوان یک کاراکتر در فیلم راه می‌رود، سرک می‌کشد و حرکت دارد. فکر کردم به این شکل و شیوه خیلی بیشتر مخاطب را با خود همراه می‌کنم تا یک فیلم داستانی. از سوی دیگر تلاشم این بود که با این ابزار و کاراکترها به آن شرایط نزدیک شوم.
کاظمی در ادامه درباره اقبال این فیلم در جشنواره سائوپائولو و دریافت نخستین جایزه جهانی "کیارستمی" از هیئت داوران این جشنواره و بازخورد آن در داخل کشور نیز گفت: در زمان جشنواره فیلم فجر سال گذشته، با این که فیلم آماده بود و به دبیرخانه جشنواره نیز ارسال شد و قرار شد در گروه هنر و تجربه مورد ارزیابی قرار گیرد، اما بنا به دلایلی مورد حمایت قرار نگرفت. زمان تولید فیلم فکر می‌کردم کاری که ارائه شده بیشتر از عموم، یک کار جشنواره‌ای است، چرا که در آن سعی شده روایت کلاسیک را به شکل جدیدتری بیان کند. قصه به صورت کلاسیک نوشته شده و در اجرا متفاوت‌تر و به روز است. درباره حضور در برزیل و اقبال این فیلم در جشنواره سائوپائولو نیز شناختی از فرهنگ امریکای جنوبی نداشتم و نمی‌دانستم چه برخوردی با فیلم خواهند داشت و انتظار هم نداشتم که با اقبال مواجه شود، اما خوشبختانه از همان روز اول سالن پر شد و به خاطر شناختی که از سینمای ایران به‌واسطه آثار کارگردانان به نامی چون عباس کیارستمی، اصغر فرهادی و بهمن قبادی داشتند، فیلم مورد توجه قرار گرفت و استقبال خوبی شد و بازخوردها نیز خوب بود. فکر می‌کردم شاید برعکس چیزی که من می‌خواستم باشد، اما بعد از اکران دیدم ارتباط خیلی خوبی شکل گرفته است و مخاطبان خارجی نیز درگیر داستان شده و به همین جهت حتی نمایش فیلم به سئانس فوق‌العاده نیز رسید و بالاترین رأی تماشاگران را آورد و این باعث خوشحالی بود. فکر می‌کردم حداقل جایزه تماشاگران را بتواند از آن خود کند، اما جایزه‌ای که در نظر گرفته بودند، جایزه ویژه هیئت داوران بود که به نام آقای کیارستمی مزین بود.
وی درباره اکران داخل نیز ادامه داد: قصه به گونه‌ای نوشته شده که مخاطب اصلی کشور خودم، خیلی بهتر آن را درک می‌کند. چرا که قصه ملموس‌تر است و تلاش شد اتفاقات و انتخاب‌ها به گونه‌ای باشد که مخاطب را با آن همراه کند. فکر می‌کنم فیلم از دید عموم مورد توجه قرار بگیرد و اگر تبلیغات خوبی داشته باشیم و از آن حمایت شود فروش هم خواهیم داشت. چرا که قصه کشش بیشتری برای مخاطب داخلی دارد، امیدوارم فیلم با اقبال مواجه شود.
کارگردان فیلم کوتاه "خط فاصله" درباره گروه هنر و تجربه و تأثیر آن در سینما اظهار کرد: حضور گروه هنر و تجربه کمک بزرگی به سینماست و با اینکه فیلمم در جشنواره فیلم فجر سال گذشته پذیرفته نشد، اما همه جا گفتم که باعث خوشوقتی است که فیلمسازان جوان را حمایت می‌کنند، فقدان این بخش سال‌ها حس می‌شد و برخی فیلم‌ها سالیان سال خاک خوردند، در حالی که جوایز خارجی بسیاری دریافت کردند و چون مخاطب خاص می‌طلبیدند فرصت اکران نمی‌یافتند. من خودم مخاطب این گروه هستم چرا که فیلم‌های سینمای بدنه چند هفته پس از پایان اکران وارد شبکه نمایش خانگی می‌شوند، اما بعضاً فیلم‌های گروه هنر و تجربه را دیگر نمی‌توان دید و این تنها فرصت است.
گروه هنر و تجربه فضای بسیار مناسبی است و خودش همانند نامش در حال آزمون‌وخطاست. شاید هنوز به آن چارت اصلی نرسیده است و زمان می‌خواهد اما فضای بسیار مناسبی است و باید اجازه تجربه کردن به آن داد.
ما در این گروه فیلم‌های خیلی خوبی داشتیم که گاهی فروش بسیار خوبی را تجربه کردند. نکته دیگر این است که من در جشنواره‌های خارجی وقتی با فیلمسازان کشورهای دیگر صحبت می‌کنم و از وجود این فضا برای اکران فیلم‌های خاص و تجربی می‌گویم، آن‌ها بسیار از این فضا استقبال می‌کنند، چرا که کشورشان چنین شرایطی برای اکران فیلم‌های تجربی ندارند. به هر حال هر فیلمسازی دوست دارد، در مرحله نخست فیلمش در کشور خودش دیده شود و بازخورد آن را در داخل کشور ببیند و این برایش بسیار مهم‌تر است.
وی در پایان درباره فعالیت جدید خود نیز گفت: منتظر اکران فیلم" مات" هستم تا بازخوردها را ببینم و بعد به سراغ فیلمنامه‌ای که آماده دارم بروم و با جذب تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار تولید فیلم بعدی را آغاز کنم.