گروه سینمای خبرگزاری هنر ایران: امیر قادری منتقد و کارشناس سینما در گفت‌وگو با هنرآنلاین در خصوص عملکرد سازمان سینمایی و رونق سینماها گفت: معاونت سینمایی توانست کارش را بهتر از آنچه که انتظار می‌رفت، انجام دهد. سه سال سختی بود. قبل از کرونا سینمای ایران تمام شده بود. مردم به دلایل مختلف استقبالی از سینما نداشتند. در این سه ساله، کار ارزشمندی که سازمان سینمایی انجام داد این بود که توانست به هر شکلی پای مخاطب را به سینما باز کند و سینما را به سبد فرهنگی خانواده برگرداند.
وی یکی از دلایل بحرانی سینما در این سه سال را تحریم یکسری از فیلمسازان دانست و ادامه داد: سینمای ایران، سینمای نزدیک به جریانهای سیاسی مختلف است. در این موضوع تعارف نداریم. یک بخشی از سینمای ایران که با جریان سیاسی حاکم بر سینما همسو نبود، فکر کردند با نیامدن به عرصه فیلمسازی، کاری کنند که سینما رونق خودش را از دست بدهد. البته امیدوارم این دوستان باشند و کمافی‌السابق فیلم خوب بسازند.
قادری درادامه‌ی بیان شرایط بحرانی این دوره افزود: دلیل دیگری که اغلب از آن صحبت نمی‌شود و در مصاحبه‌های اخیر تعدادی از دوستان سینماگر از آن صحبت شده این است که سینمای اجتماعی ایران دیگر نمی‌داند چه فیلمی برای جامعه‌ی متغیر و رو به تحول ایران باید بسازد.
این منتقد سینما مسئله موثر در برون رفت از شرایط بحرانی را اکران «فسیل» معرفی کرد و اظهار داشت: در این امر اکران فیلم «فسیل» بود که طبق آنچه که در جشنواره فجر هم گفتم این فیلم باعث ایجاد یک صنعت کوچک شد. نمی‌خواهم بزرگنمایی کنم و از صنعتی بزرگ صحبت کنم. «فسیل» عامل نخستین گام‌هایِ صنعتی کوچک، در سینمای ایران شد که مردم را برای دیدن یک فیلم استاندارد و در عین حال کمدی به سینما آورد. به هر حال اکران این فیلم باعث شد مخاطب انتظار ساخته شدن یک سری محصولات استاندارد را در سینما داشته باشد و برای دیدنشان به سینما برود.
امیر قادری عامل مهمتر را انعطاف و تعامل سازمان سینمایی دانست و ادامه داد: مهمتر از آنچه گفته شد و البته کمتر از آن صحبت می‌شود این است که مدیریت فرهنگی جلوی گسترش و رونق فیلم «فسیل» را نگرفت. در تاریخ سینما معمولا ما از قدرت‌مندی، نفوذ و سود سینماگران واهمه داشتیم. اینکه معاونت سینمایی از فروش بیشتر این فیلم نترسید و جلوی اکران را نگرفت و اجازه داد ماه‌های متمادی با استقبال مخاطب، در اکران بماند، یکی از نکات مهم مغفول مانده در سینما بود.
وی افزود: درست است که خط قرمزهایی مثل خانواده یا تمامیت ارضی یا معیارهایی برای ورود خانم‌ها به سینما توسط سازمان سینمایی اعلام شد، اما در عین حال همچنان مسئله‌ای که گفته نمی‌شود این است که معاونت سینمایی در تعدادی از فیلمها در مواردی شاید خط قرمزهای اعلامی را عقب راند. در فیلمهایی مثل «جنگل پرتقال» یا «چرا گریه نمی‌کنی» نسبت به همیشه با مدارای بیشتری رفتار شد.
قادری از عدم استقبال مخاطب از این دست فیلمها صحبت کرد: حالا اگر جامعه مخاطبان از این دست فیلمها کمتر استقبال کرد ممکن است به این دلیل باشد که در این دوران مخاطبان اعتماد خود را به سینمای ایران از دست داده بودند و فکر نمی‌کردند این فیلم محصول مورد علاقه‌شان است. وگرنه احتمال می‌دهم «جنگل پرتقال» با استقبال بیشتری روبه‌رو می‌شد. همانطور که بعد از اینکه اعتماد مخاطبان به سینما برگشت، در ماه‌های اخیر فیلمهایی مثل «بی‌بدن» یا «مست عشق» را دیدیم که با اقبال مخاطب روبه‌رو شدند. به نظرم «مست عشق» فیلم ضعیفی است ولی طبقه متوسط فکر می‌کند برخی از دغدغه‌هایشان را نمایندگی می‌کند. اینها نکاتی هستند که در این دوره مدیریتی دیده نشد. به نظرم گروه پرتلاشی بودند. سعی کردند با دوندگی شرایط را سامان ببخشند.
این منتقد و کارشناس سینما تعامل این دوره مدیریتی سازمان سینمایی را خوب ارزیابی کرد و گفت: در مورد شرایط ایده‌ئال صحبت نمی‌کنیم. فکر می‌کنم تعاملی که صورت گرفت، برای رونق، نیازِ شرایطِ سینماییِ ایران بود. اینکه تعداد کنسرت بالایی داشتیم یا تعاملاتی که در سینما پیش آمد، نسبت به ادوار گذشته تعامل بیشتری را نشان می‌دهد.
قادری با انتقاد از تعامل مدیریت فرهنگی دوره‌های گذشته تکمیل کرد: انتقادی که به دوستان دوره‌های گذشته داشتم این است که سینما داشت به تدریج مثلا به سینمایِ بنیادِ فارابی و 10 نفر مشخص اطراف او تبدیل می‌شد. این فضا در این دوره شکسته شد. اگر سینماگری می‌خواست وارد عرصه فیلمسازی شود، حداقل از زمانی که سینما به محصول یک نهاد و تعداد مشخصی از فیلمسازان اطراف سفره خلاصه شده بود، زمینه مناسب‌تری مهیا بود.
وی در پایان افزود: نه تنها در تعامل با سینماگران، بلکه از ابتدای دهه‌ی شصت کم و بیش با سینمایی انحصاری مواجهه بودیم که با پروانه ساخت، پروانه نمایش و جلوگیری از اکران فیلم خارجی، سعی می‌کرد متناسب با جریان حاکم، در حوزه‌ی قدرت سیاسی معینی قرار بگیرد. تعاملی که از آن صحبت می‌شود نسبت به این موضوع است و باید سعی شود که خیلی فراتر از این باشد و حوزه‌های مختلف مردم را در بر بگیرد نه اینکه فقط گروه‌های خاصی فیلم بسازند. تاکید می‌کنم تعامل انجام شده به دلیل نیازی که دولت در رونق حس می‌کرد از خیلی دوره‌های پیشین بیشتر بود.
خبرنگار: زهرا عباسی