گروه سینما هنرآنلاین: «نپتون» به ظاهر دربارهی پسربچهای به نام کیان است که او میان درگیرهای پدر و مادرش فراموش شده؛ اما در واقع زنجیرهای از خردهروایتهای بهمریخته و گسستهی شخصی و اجتماعی است. خردهروایتهایی که بعضا دلیل بودنشان در سیر قصه مشخص نیست. هر چند این فیلم قصه هم ندارد.
خانواده؛ دغدغههای خانوادگی؛ استقلال زنان؛ تربیت فرزند؛ مهاجران غیرقانونی؛ رابطه کارگر و کارفرما؛ بلوغ زودرس؛ امکان بروز اختلالات جنسیتی؛ روابط خارج از چارچوب؛ مشکلات اقتصادی و کارآفرینی زنان؛ هویتبخشی زنانه و و و همه مضامینی است که «نپتون» به هر کدام نوک زده است و با وجود سوژهای مهم نتوانسته نگاه جدید یا پرداختی متفاوت از آنها ارائه دهد.
چه بسا اگر که غفاریان کارگردان نپتون یا نویسندهی اثر به جای پرداخت تمام این مضامین تمرکز فیلمنامه و خط روایت فیلم را بر یک محور انتخاب میکردند و خردهروایتها را متناسب با مضمون اصلی میچیدند این فیلم میتوانست دلیلی برای حضور در چهلودومین جشنواره فیلم فجر به مخاطب ارائه دهد.
شاید ضعف بزرگ «نپتون» فیلمنامهایست که مصداق جگر زلیخاست. فیلمنامه با تم زنستیزانه بار تشویش و از هم گسیختگی خانواده را بر دوش زن نهاده. ممکن است همانطور که کارگردان در نشست خبری خانه جشنواره گفته سعی کرده باشد با ایجاد چالشهایی از طرف بابک شخصیت اصلی مردِ فیلم کمی کفهی گناهکار قصه را به سمت مرد برده باشد؛ اما آنچه که «نپتون» به نمایش گذاشته، زنی است که چون میخواهد استقلال مالی داشته باشد همسر و فرزندش را به نوعی رها کرده و با وجود راهنماییهای پدر و دوستش همچنان بر موضع خود پافشاری دارد. او مادرانگی را فدای استقلال میکند. زنیست که متوجهی تمام شدن ادکلن همسرش نیست. زنیست که مراوده با دوستان را بر نگهداری فرزندش ترجیح میدهد. زنیست که بدون اطلاع از ضعف جسمی فرزندش او را در دست دختر نابالغ همسایه رها میکند و این پدر خانواده است که در اغلب مواقع کیان را نگهداری میکند و به فکر آیندهی کیان است. زن فیلم از طرف پدر، دوست، همسایه و همسر همگی مقصر شناخته میشود. کتمان بار زنستیزانهی «نپتون» سخت است.
این فیلم شروع و پایان یکسانی دارد و مخاطب فقط با طرح مسئلهای مواجه است که نه تنها نخ تسبیح ندارد بلکه نگاه متفاوتی هم ندارد. در پایان فیلم از خود خواهید پرسید «که چه؟ اینها را که میدانستم. راهحل پیشنهادی چه بود؟»
در «نپتون» سوژهای مهم قربانی نگاهی کلیشهای و بدون انسجام میشود. در این فیلم بازی چشمگیری از بازیگران ندیدیم و روابط و تعاملات شخصیتها در دیالوگها تعریف شد. کارگردان دقت نکرده میتواند در سیارهی بهم ریختهاش کشمکشها را قویتر و چالشیتر و حتی درگیرکنندهتر درآورد.
نپتون فیلم اول محمدابراهیم غفاریان در جشنوارهی فجر است که حضورش برای او در بخش نگاه نو موفقیت بزرگ اما کم حاصل خواهد بود.
زهرا عباسی