گروه سینمایی هنرآنلاین: مسعود سفلایی (عضو هیات علمی گروه سینما دانشگاه هنر، مدیر گروه سینمای دانشگاه هنر، فیلمساز و پژوهشگر سینما) در گفتگو با خبرنگار هنرآنلاین با بیان اینکه سینما از جمله هنرهایی است که پژوهش رکن اصلی آن است، گفت: در حقیقت توجه به پژوهش توجه به رکن سینماست. در جهان امروز که دامنه فعالیتهای پژوهشی به تنهایی فراتر از تولید محتواست، اهمیت فعالیتهای پژوهشی مختلف در سینما دو چندان میشود، پس برقراری جایزهای که بتواند زمینهها و انواع مختلف پژوهش را در خود داشته باشد، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
وی در پاسخ به این پرسش که اهمیت پژوهش در سینما به چه میزان است؟ بیان کرد: اهمیت پژوهش در سینما از آنجا ناشی میشود که سینما برخواسته از زندگیست پس برای درک بهتر زندگی و نمایش آن، پژوهش ضروری است. امروزه سینما به چنان جایگاهی در مطالعات جوامع رسیده است که به جرات میتوان گفت بررسی فیلمهای هر کشور و فرهنگی، از راهکارهای پژوهش درباره آن جامعه است پس پژوهش درباره سینما هم جایگاه خاص خود را دارد.
عضو هیات علمی گروه سینما دانشگاه هنر ادامه داد: همینطور میتوان به سینما به عنوان یک شی اقتصادی – صنعتی هم نگاه کرد که در آن صورت هم برای رسیدن بهتر به هدف و تولید محصول مناسب که هم بازار و هم جامعه فکری هدف خود را به خوبی دنبال کند، پژوهش امری ضروری است.
سفلایی درباره رابطه بین سینما و دانش و آگاهی عنوان کرد: سینما از سالهای اولیه خود تلاش داشته است تا هنری مبتنی بر علم هم شناخته شود. اشاره میکنم به تلاشهای کارگردانان و محققان سینما در دهههای 1910 تا 1930 که با به کارگیری عناصر سینمایی در کنار مباحث علمی مرتبط، جایگاه سینما را به عنوان هنری که با بار علمی خود، دستور زبان خود را میسازد، محکم کردهاند.
وی افزود: در سالهای اخیر مطالعات جامعی هم میان ارتباط سینما به علوم شناختی صورت گرفته است که ارتباط هر چه بیشتر سینما با علوم و به ویژه تاثیرات انسانی آن را مورد توجه قرار میدهد.
مدیرگروه سینمای دانشگاه هنر در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی باید صورت بگیرد تا جایزه پژوهش سال با بدنه سینما بتواند ارتباط برقرار کند؟ گفت: از نظر من مهمترین اقدام در این راه، ارتباط با بدنه تولید و همچنین سیاستگذاران عرصه سینماست. با افزایش تولیدات تصویری به ویژه در پلتفرمهای پخش آثار، پژوهش باید به عنصری لازم تبدیل شود.
سفلایی تاکید کرد: همانطور که اشاره کردم پژوهش تنها فقط برای تولید نیست. بلکه پژوهش در عرصه بازاریابی، زمینهسازی تولید، تبلیغات و همچنین اثرگذاری بر مخاطبان برای هر اثر تصویری ضروری است؛ موردی که بازگشت سرمایه و یا مسیر تولیدات بعدی را هم تضمین خواهد کرد. در حقیقت میتوان گفت برای تولید اثر ماندگار و جذاب و همچنین اقتصادی، پژوهش صحیح، اثرگذار و ضروری است.
وی در ادامه با بیان اینکه جایزه پژوهش هم باید درباره سینما یا برای سینما باشد، تصریح کرد: این دو میتوانند اثر متقابل و سازنده بر هم داشته باشند، در بسیاری مواقع ما به پژوهشی درباره سینما، برای سینما نیازمندیم؛ پژوهشی که حتی میتواند زمینههای به وجود آمدن گونههای مختلف سینمایی و یا میل به تولید دستههای سینمایی خاص را تحت تاثیر خود قرار دهد. در حقیقت یکی از کاربردهای پژوهش، ایجاد توجه، دقت و علاقهمندی است که به ویژه در سالهای اخیر سینمای ایران بسیار به آن نیازمند شده است.
این پژوهشگر سینما درباره چگونگی حرکت به سمت دانش افزایی برای سینمای ایران اظهار کرد: یکی از راهکارهای این مساله توجه بیشتر به مراکز دانشگاهی و پژوهشی عرصه سینماست. سالهاست در مراکز دانشگاهی مختلف آثاری ارزشمند به عنوان پایاننامههای مقطع کارشناسیارشد و دکتری نوشته میشود که بسیار از آنها بلااستفاده مانده است. با هدایت بهتر این پژوهشها به سمت سینمای ایران و همچنین به کارگیری پژوهشگران و آثار ایشان، میتوان دانش در سینمای ایران را افزون کرد.
سفلایی ادامه داد: همچنین ارتباط تولیدی – آموزشی بهتر میان بخشهای آموزشی و دانشگاهی و بدنه تولیدی سینمای ایران میتواند این مساله را بیش از پیش تقویت کند. همچنین این مساله راه ارتباط فکری و تولیدی با سینمای جهان را نیز هموارتر خواهد کرد. بخش دانشگاهی سینمای ایران بخشی مغفول مانده است که توجه به خیل عظیم دانشجویان با استعداد در آن میتواند سینمای ایران را متحول کند.
وی در پایان در پاسخ به این پرسش که ویژگیهای اثری که جایزه پژوهش سال سینمای ایران را به خود اختصاص میدهد، چیست؟ گفت: کاربردی، جامع و نوآور بودن شاید مهمترین گزینهها باشد. اما با توجه به زمینههای مختلف این جایزه در بخشهای مختلف، رویکرد نهایی متفاوت خواهد بود.