گروه سینمایی هنرآنلاین: مسعود نوابی از جمله کارگردانهایی است که در دورهای آثاری پرمخاطبی را روانه آنتن تلویزیون کرد ولی اکنون خبری از او نیست. سریالهایی چون «دردسر والدین»، «مسافر زمان» و «آهوی ماه نهم» از آثار شاخص او در تلویزیون به شمار میآیند. فیلمهای «کلاهی برای باران» و «قلقلک» نیز از فیلمهای مهم او در سینماست.
نوابی ریشه بیشتر مشکلات امروز صداوسیما را در نبود بودجه کافی میبیند و معتقد است اگر تلویزیون بودجه کافی داشته باشد، هنوز هم میتواند سریالهای سرگرمکننده و پرمخاطب بسازد. او میگوید اگر امروز تلویزیون در بازار بینالمللی سریال سهم ندارد، به این دلیل است که تاکنون به این سمت نرفته و بودجهاش برای این کار کافی نیست. درباره شرایط تولید در تلویزیون با نوابی گفتگو کردهایم.
فکر میکنید چه اتفاقی باعث شده تلویزیون از دوران طلایی خودش به شرایطی برسد که رئیس صداوسیما اعتراف به افت مخاطب آن کند. چرا دیگر خبری از سریالهای ماندگار نیست؟
به خاطر اینکه همهچیز فرق کرده و دیگر دستمزدها مانند قبل نیست. بازیگرانی که در سینما و شبکه نمایش خانگی بازی میکنند، دیگر حاضر نمیشوند با هر دستمزدی برای تلویزیون کار کنند. کارگردانان و دیگر عوامل مثل فیلمنامهنویسان و فیلمبرداران هم مانند قبل نیستند. تلویزیون بودجه ساخت سریال ندارد. در آن دوران شما میتوانستید با ۷۰ میلیون یک سریال خوب بسازید، ولی حالا این پول فقط دستمزد تدوین است. من فکر میکنم اگر بودجه ساخت سریال تأمین شود، کارگردانها هنوز هم میتوانند آثار ماندگار و خوب برای تلویزیون بسازند. آثار باکیفیت وقتی تولید میشود که بتوان برای آنها هزینه کرد. شما سینمای جهان را اگر بررسی کنید میبینید بودجه زیادی صرف ساخت آنها شده است.
یعنی همین نبودن بودجه برای ساخت سریال دلیل عملکرد امروز صدا و سیماست؟
هم میتواند نبود بودجه باشد هم اینکه در آن دوران کارهای بسیار خوب و درخشانی ساخته شدهاند. مثلاً سریال «دردسر والدین» تاکنون شش بار از تلویزیون بازپخش شده است. به نظر من این سریالها در یاد و خاطر مردم ایران مانده و هنوز هم تماشاییاند. از طرف دیگر آن زمان تلویزیون بیرقیب بود و مردم اغلب آثار را تماشا میکردند؛ همین موضوع باعث شده با این کارها خاطره داشته باشند.
فکر میکنید در چه صورتی آثار ایرانی میتوانند بازار بهتری در کنار بازار سریالهای کرهای، ترکی، آمریکای جنوبی و هندی که بسیار پرطرفدار هستند پیدا کند؟
به هر حال سریالهای هندی و ترکی در یک سری کشورها طرفدار دارند و از راه فروش سریالهایشان پول درمیآورند، ولی متاسفانه هیچوقت سریالها یا شبکههای ما جهانی نبودهاند حتی وقتی این سریالها بین مردم ایران محبوب بودند. در حالی که سریالهای ترکی و هندی کیفیت ساخت چندانی ندارند و فقط دستشان در سریالسازی از ما بازتر است. برای همین ما هیچوقت نمیتوانیم به آن سمت برویم. با این استدلال و مقایسه کیفیت ساخت و تولید سریالهای ایرانی و این کشورها در چند سال اخیر میبینید پخش بینالمللی این آثار خیلی ارتباطی با کیفیت ندارد و دلیل این رویدادها خودش سوال بزرگی است که قابلیت پرداخت و بررسی دارد.
خود شما هم سالها در تلویزیون کار کردید ولی دیگر اثر جدیدی از شما در این رسانه نمیبینیم؛ چرا دیگر با تلویزیون کار نمیکنید؟
چند بار پیشنهاد ساخت سریال داشتم ولی فیلمنامهها خیلی ضعیف بودند و نپذیرفتم. چون مطمئن بودم کار خوبی از آب درنمیآید. البته کسانی بودهاند که با همین فیلمنامهها و بودجهها کارهای خوبی در سالهای اخیر ساختهاند. معتقدم یکی از اساسیترین مشکلات ساخت و تولید سریال در ایران به فیلمنامه مربوط میشود، شما هر چقدر هم در فرم تولید آثار قوی باشید اگر محتوا قابل قبول نباشد امکان تولید کار باکیفیت ندارید. محتوای باکیفیت هم زمانی تولید میشود که برای نویسندگان ارزش قائل باشیم و نویسندگان دغدغه معاش نداشته باشند.
چند وقت پیش رئیس صدا و سیما درباره سریالهای شبکه نمایش خانگی گفت: «هیچکدام از شما همراه خانواده حاضر به نشستن پای یک قسمت از سریالهای شبکه خانگی نخواهید بود.» از طرف دیگر همین سریالها مورد اقبال مخاطبان قرار گرفتهاند. به نظر میرسد مردم عاشق کارهای داخلی هستند و اگر سریال خوبی ساخته شود، از آن استقبال میکنند. هنوز هم فکر میکنید این مساله به بودجه مربوط میشود؟
متاسفانه در سریالهای تلویزیونی که اخیراً ساخته شدهاند، هیچ وجهی از سرگرمی ندیدهام و فکر میکنم مشکلات به بودجه مربوط میشود. چون فیلمنامهنویسی که با دستمزد پایین فیلمنامه مینویسد، به سمتی میرود که کار باکیفیتی ارائه نمیکند. بقیه کارکنان صداوسیما همگی کارمندند و در رابطه با تولید برنامه و سریال کاری نمیکنند. قبلاً وقتی سیمافیلم تأسیس شد، تولید سریال خیلی رونق گرفته بود، چون قرار نبود فیلمنامهها از صد کانال مختلف رد شوند. همهچیز زودتر تصویب میشد و بودجه زودتر به ما میرسید. من در همان دوران دو سه سریال خوب کار کردم. این کار اتفاق خوبی بود. شاید بتوان گفت حتی اگر بودجه هم باشد به سمت فیلمنامه و نویسنده نمیرود و در جاهای دیگر هزینه میشود که این جریان به ارتقای کیفیت تولید هیچ کمکی نمیکند.