گروه سینمایی هنرآنلاین: مهدی باقری (مستندساز) درباره طرح مجدد معافیت مالیاتی هنرمندان که به تازگی توسط وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی در یکی از برنامههای تلویزیونی مطرح شد، گفت: مشکل ما این است که دوستان قانونگذار، دائما در حال تغییر دادن قانون هستند و هیچ ارتباط ساختاری، ارگانی، روحی و روانی هم با بخش هنر ندارند و این حوزه را نمیشناسند. آنها نمیدانند که وقتی عدهای از اعضای خانه سینما با حسن نیت در سال ۹۵ به ساختار مالیاتی کشور اعتماد و اظهارنامه مالیاتی پر میکنند، نباید بعد از آن قانون را تغییر دهند.
وی افزود: در نتیجه این اتفاق، بدنه خانه سینما اعتمادشان را به سیستم مالیاتی کشور از دست میدهند و دیگر اظهارنامه مالیاتی نمیدهند. در واقع رفتار قانونگذار به گونهای است که دائما باعث فرار مالیاتی در بخشهای مختلف میشود.
این مستندساز در ادامه بیان کرد: با توجه به اینکه بازرس انجمن صنفی مستندسازان با بیش از ۳۰۰ عضو بودم، در مورد هنرمندان باید بگویم عمده اعضای این صنف کار آنچنانی نمیکنند و جزو بدنه بسیار ضعیف اقتصادی جامعه هستند. آن کسانی که کار میکنند هم با قیمتهای بسیار پایین در حال فعالیت هستند که در حد گذران زندگی آنهاست. این دوستان حواسشان نیست که وقتی اسم هنرمند میآورند، همه بازیگر چهره و سوپراستار نیستند؛ اصلا متوجه نمیشوند که با توجه به تورم موجود مستندساز، صدابردار و... دستمزدی آنچنانی نمیگیرد که بخواهد مالیات خود را به صورت عادی پرداخت کند.
باقری با اشاره به قانون قبلی مالیاتی کشور یادآور شد: تا پیش از این اگر در یک سال گذشته تا یک میلیارد تومان در حساب شما به عنوان هنرمند بود، فقط کافی بود اظهارنامه بدهید و بگویید که اینقدر کار کردید و بعد معاف از مالیات بودید اما از امسال اعلام کردند که اگر گردش حساب شما بیش از ۲۰۰ میلیون تومان باشد، باید دوباره به اداره مالیات بروید و درگیر بازیهای عجیبی شوید. مطمئنم با این قانون، در سالی که میآید وصول مالیاتی این دوستان کمتر از سال گذشته خواهد بود. چون هر روز یک قرار و قانون گذاشتن شفافیت را از بین میبرد.
وی ادامه داد: این در حالی است که قرارداد من به عنوان یک کارگردان سینمای مستند در یک پروژه ۱۰۰ میلیون تومان است. چنین قراردادی ممکن است دو تا سه بار در سال برای من رخ دهد و در این صورت حتما گردش حسابم بالاتر از دویست میلیون میشود اما بین ۲۰ تا ۲۵ درصد کل این مبلغ دستمزد من به عنوان کارگردان است و مابقی را به عنوان دستمزد به عوامل دیگر فیلم میدهم.
این کارگردان سینما در ادامه عنوان کرد: قرارداد ما به عنوان کارگردان به صورت پیمانکاری است که مبلغی را به عنوان برآورد کل کار میگیرد. چون این مدل در اداره مالیات تعریف نشده، آنها فکر میکنند ما همچون کسی که به صورت کنترات یک ساختمان را گرفته است، پیمانکار هستیم و با همان ما را میسنجند. بنابراین هنوز که هنوز است برای هر قراردادی باید بروم و توضیح بدهم این رقم قرارداد برای من نیست، بلکه دستمزد عواملی چون صدابردار، فیلمبردار، صحنه و... از روی آن پرداخت میشود. میخواهم بگویم که از ابتدا بین هنرمند و غیر هنرمند تفاوت آنچنانی نمیگذاشتند.
باقری در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: به طور کلی سیستمهای ما عادت کردهاند لقمه را دور سر خود بچرخانند. اکنون ما در قرادادهای خود یک عدد بسیار زیادی که بین ۸ تا ۱۷ درصد است به عنوان بیمه پرداخت میکنیم و هیچ خدماتی هم از سوی بیمه تامین اجتماعی دریافت نمیکنیم. این اتفاق بر اساس قانونی که در دهه ۴۰ تصویب شده وجود دارد. جالب است بدانید که این عدد ۵ برابر پولی است که صندوق اعتباری هنر به عنوان بودجه سالیانه دریافت میکند. خب این عدد میتوانست به جای بودجه به صندوق اعتباری هنرمندان داده شود و صندوق از این طریق از هنرمند حمایت کند که وقتی بحث مالیاتی و معیشتی پیش میآید، اینقدر همه ما به تب و تاب نیفتیم.
این مستندساز با اشاره به صحبتهای وزیر فرهنگ درباره انجام اقداماتی برای معافیت مالیاتی هنرمندان در شرایط کرونا گفت: همه دولتها میخواهند این کار را انجام دهند ولی در نهایت به دلایل مختلفی که جزئیات آن را نمیدانم انجام نمیشود. فقط ای کاش کمیسیون فرهنگی مجلس جدید یک بار با خانه سینما، صنوف و اعضای صندوق اعتباری هنر جلسه میگذاشتند، مشکلات و بدبختیهای این بچهها را میدیدند و بعد به جلسه قانونگذاری میرفتند. به هر حال یکی از وضایف اصلی کمیسیون فرهنگی این است که برای فرهنگ و هنر بودجهبندی میکند. بنابراین برای دفاع از ما باید در جریان مشکلات ما باشند.
وی ادامه داد: پیش از این با دوستان کمیسیون فرهنگی مجلس گذشته جلسه داشتم و باید بگویم متاسفانه ارتباط قانونگذار با بدنه جامعه قطع است. تا زمانی که به این صورت باشد، اگر آقای وزیر فرهنگ هم پیش آنها برود، فکر نمیکنم به نتیجه برسد. چون آنها شغل ما را نمیشناسند و مسائل ما را درک نمیکنند. باور کنید بسیاری از مواقع تعجب میکنم، چرا که تنها بازیگر را میشناسند. فکر میکنم بیشتر از اینکه وزیر فرهنگ خودش را جلو بیندازد، صنوف باید با کمیسیون فرهنگی مجلس در تماس و ارتباط باشند تا مشکلات خود را مستقیما به آنها ارائه کنند.
باقری در ادامه صحبتهایش گفت: آقای وزیر فرهنگ به آنجا میرود، قول هم میگیرد ولی من مطمئنم این اتفاق به نتیجه نمیرسد. چون مشکل اینجاست که یک ساختار ارگانیک ارتباطی بین قانونگذار و بدنه جامعه که برایش قانون میگذارد وجود ندارد. ما صنفهایی داریم که از یک طرف زیر نظر وزارت کار و از سوی دیگر زیر نظر وزارت ارشاد هستند؛ بنابراین این ارتباط میتواند شکل بگیرد. فکر میکنم در شرایط فعلی وزارت کار هم باید جلو بیفتد. هنرمندان در صنف کارگر محسوب میشوند و به نوعی دو وزارتخانه پشت آنهاست. چرا وزیر کار به مجلس نمیرود تا بگوید اینها اعضا و صنوف ما هستند و چطور شما برای آنها مالیات میبندید؟
این کارگردان سینما در ادامه بیان کرد: ما جزو قشرهایی هستیم که خودمان بالاترین درصد را به عنوان هنرمند برای بیمه پرداخت میکنیم. آیا تا به حال کمیسیون فرهنگی مجلس آمده بگوید که بیمه خدمات درمانی این صنوف چگونه پرداخت میشود؟ هم وزیر ارشاد هم وزیر کار برای مطالبات هنرمندان به ویژه در بحث معافیت مالیاتی باید اقدام کنند. چرا که صنف من نوعی به عنوان هنرمند عضو وزارت کار است.
وی با طرح این پرسش که قدرت چانهزنی وزارت کار بیشتر است یا وزارت فرهنگ بیان کرد: ما باید به قدرت چانهزنی هم نگاه کنیم. وزیر ارشاد میتواند تسهیلگر و توضیحدهنده باشد ولی وزارت کار میتواند چانهزنی کند. چون پشت آن هلدینگهای بزرگ و گردش مالی و قانون سفت و محکمی است. ولی مشخص نیست وزارت ارشاد با چه قانونی صنوف را نگه داشته است؟ اصلا قانون پشت آن نیست. سالهاست در حال بیان این مطلب هستیم که قانونگذار برای شغلهای سینمایی تعیین تکلیف نمیکند. اگر قانونگذار متوجه میشد من در وزارت کار به عنوان یک کارگر شناخته میشوم، قراردادهای ما را اداره مالیات به عنوان پیمانکاری در نظر نمیگرفت.
باقری در ادامه گفت: این موارد گیرهای قانونی است که نه وزارت کار برای حل آنها پا پیش میگذارد نه کمیسیون فرهنگی مجلس میآید از ما درباره آنها توضیح بخواهد. فراموش نکنیم که سال گذشته شهرداری تهران و صندوق اعتباری هنر کمکهای بلاعوض نقدی و غذایی به اعضای خانه سینما کردند که باید مورد توجه قرار گیرد.
این فعال صنفی در پایان با تاکید بر کمکهای معیشتی به هنرمندان بیان کرد: آقایان قانونگذار ما میدانیم شما کمبود بودجه دارید ولی ما هم جزو مستضعفینی هستیم که شما درباره آنها صحبت میکنید. به قدری درآمد هنرمندان کم است که از سازمانهای مختلف کمک میگیرند. اینها مسائلی مهم در مورد جمعیتی است که عضو صنوفی هستند که وزارت کار قانون آن را گذاشته اما حاضر نیست از آنها حمایت کند. همه وزرای ارشاد ما رفتند و صحبت کردند ولی الان زمان آن است که وزیر کار برای صحبت و حل مشکل هنرمندان به مجلس برود.