گروه سینمایی هنرآنلاین: امسال نیز شاهد آثار سیاسی در جشنواره هستیم که «ضد» یکی از آنهاست. این فیلم دومین ساخته امیرعباس ربیعی، کارگردان فیلم اکراننشده «لباس شخصی» و درامی سیاسی است که به روایتی از حادثه بمبگذاری دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی و نقش منافقین در آن میپردازد.
«ضد» با نمایش نفوذ منافقین در لایههای ساختاری، آن هم در اوایل انقلاب نشان میدهد چگونه شخصیتهای برجسته انقلاب قربانی این گروهک تروریستی شدند. فیلمی که احتمالا سیاسیترین اثر حاضر در جشنواره چهلم لقب بگیرد. آن هم با توجه به حواشی فیلم اول این کارگردان که با عنوان «لباس شخصی» شناخته میشود.
«دیدن این فیلم جرم است!» نام دیگری است که باید در فهرست آثار سیاسی قرار داد. فیلمی ساخته رضا زهتابچیان محصول سازمان سینمایی سوره حوزه هنری که در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت. این فیلم را شاید بتوان برداشتی از فیلم مشهور «آژانس شیشهای» دانست. فیلمی که نه تنها با سیاست و پشت پردههای آن درگیر میشود، بلکه به آن نقد هم وارد میکند.
شاید بتوان گفت یکی از مهمترین فیلمهای سیاسی سینمای ایران، «آژانس شیشهای» ساخته تحسینشده ابراهیم حاتمیکیاست که در شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر با بردن ۹ سیمرغ رکوردی عجیب از خود برجای گذاشت. این فیلم نقدهای بسیاری را به جهان سیاست و سیاسیبازیهای زمان خود وارد کرد. «آژانس شیشهای» در دهه ۷۰ تولید شد و اتفاقی ساختارشکنانه در سینمای ایران بود.
حاتمیکیا جزو کارگردانانی است که بیشتر کارهای او به ویژه در دوران پس از جنگ با ژانر سیاسی پیوند خوردهاند. «خروج» نام یکی دیگر از آثار اوست که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر حاضر بود و دو سیمرغ بلورین هم برد؛ فیلمی درباره راهپیمایی تراکتوری کشاورزانی که دنبال حقوق خود به سفری سیاسی قدم میگذارند تا صدایشان شنیده شود.
«بادیگارد» دیگر فیلم سیاسی حاتمیکیاست و در آن ماجرای محافظی به تصویر کشیده میشود که درگیر سیاسیبازی مسئولین است. این فیلم در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر حاضر بود و بعد از «به رنگ ارغوان» که سیاسیترین فیلم این فیلمساز به شمار میآید، ساخته شد تا نام حاتمیکیا به عنوان کارگردانی با فیلمهای سیاسی در ذهن مخاطبان جا بیفتد.
اما کارگردان بعدی که آثار او تمی سیاسی دارند، محمدحسین مهدویان است که «ماجرای نیمروز»، «رد خون» و «لاتاری» را کارگردانی کرده است. آثاری که او در آنها با طعنه زدن به دنیای سیاست و اتفاقهای سیاسی امنیتی تلاش میکند مخاطبان را درگیر داستانهای آثارش کند. همه آثار مهدویان در جشنواره فیلم فجر حضور داشتهاند، به ویژه «ماجرای نیمروز» که در سی و پنجمین دوره برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.
«قلادههای طلا» ساخته ابوالقاسم طالبی دیگر فیلم سیاسی سینمای ایران است. فیلمی که حواشی بسیاری داشت و موضوعش درباره متن ماجراهای پیش و پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ بود. این فیلم حواشی بسیاری برای کارگردان و عواملش به وجود آورد تا به اعتقاد عدهای یکی از سیاسیترین فیلمهای سینمای ایران لقب گرفت.
به طور کلی مساله نفوذ و گروهکهای تروریستی پای ثابت بسیاری از آثار سیاسی بودهاند؛ از «ضد» و «سیانور» تا فیلم «نفوذی» ساخته احمد کاوری. این فیلم با بازی امیر جعفری پیرامون زندگی اسیری روایت میشود که بعد از بازگشت به ایران به اتهام جاسوسی برای منافقین بازداشت میشود. اما ماجرا به همین سادگی نیست، در واقع دستهای پشت پرده بازی سیاسی را علیه این آزاده دوران دفاع مقدس راه انداختهاند.
بعد از فیلم کاوری باید سراغ «روز صفر» برویم که با دریافت ۵ سیمرغ بلورین از سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر خبرساز شد. فیلمی امنیتی و سیاسی که سعید ملکان آن را کارگردانی کرده و ماجرایش به دستگیری عبدالمالک ریگی، سرکرده گروهک تروریستی مربوط میشود. «آشغالهای دوستداشتنی» آخرین فیلمی است که در این فهرست باید از آن یاد کنیم. این فیلم به کارگردانی محسن امیریوسفی و بازی شهاب حسینی و هدیه تهرانی، داستانی اجتماعی با مضامین سیاسی را به مخاطب ارائه میدهد و تولید و اکران آن با حواشی بسیار همراه شد.