گروه سینمایی هنرآنلاین: سید صادق موسوی در ابتدای این نشست گفت: از این فرصتی که فراهم شده میخواهم برای توضیح این دوره و روندی که در این ۵ سال به عنوان دبیر طی کردم، استفاده کنم. شاید بتوان گفت تمام تلاش خود را کردیم سطح جشنواره را ارتقا دهیم. البته شاید کاستیهایی وجود داشته باشد اما همچنان معتقدم این جشنواره به عنوان بهترین جشنواره فیلم کوتاه کشور معرفی میشود.
وی افزود: با تلاشهایی که انجام دادیم توانستیم مستندات دورههای قبل را به اسکار ارائه دهیم و مورد تایید آکادمی قرار گیریم. البته این موضوع را نیز باید بگویم تنها بخش جهانی جشنواره مورد تایید اسکار است که برنده جایزه بزرگ این بخش به اسکار معرفی میشود. این موضوع ارتباطی به بخش ملی جشنواره ندارد.
موسوی ادامه داد: اسکار میداند ما در جمهوری اسلامی هستیم و ۶ هزار و ۵۰۰ فیلم خارجی که به ایران فرستاده شده همه ضوابط ما را میدانند. البته نسخه اصلی فیلمها به داوران که جز یک نفر همگی خارجی هستند نشان داده میشود اما آنچه در سالنهای جمهوری اسلامی نمایش داده میشود مطابق با ضوابط جمهوری اسلامی است.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه بیان کرد: از ۱۸ سالگی کار کردم و این کار ماحصل اقداماتی بود که در این سالها انجام دادم تا جشنواره فیلم کوتاه تهران به حق خود برسد. چرا که پیش از این نیز این جشنواره به عنوان مهمترین جشنواره خاورمیانه شناخته میشد. از ابتدا جوایز ما جزو جوایز خوب به شمار میآید و ۵ هزار دلار جایزه بزرگ جشنواره مبلغ کمی نیست. همچنین قدمت چهار دههای جشنواره و موقعیت آن در منطقه، همه این مسائل نشان میدهد جشنواره فیلم کوتاه تهران رویداد مهمی است اما امسال برای اولین بار در تاریخ ایران این جشنواره دروازهای برای ورود به اسکار است.
وی افزود: ۱۲۷ جشنواره مورد تایید اسکار هستند که از این بین ۴۵ جشنواره در آمریکاست. در قاره آسیا تنها ۷ جشنواره مورد تایید اسکار هستند و ایران به عنوان سومین کشور مسلمان توانست چنین اتفاقی را رقم بزند. امسال برای اولین بار ما ایمیلهایی از کارگردانهای خارجی داشتیم که چرا فیلم ما در جشنواره پذیرفته نشده است. این نکته جالبی است که جای تامل دارد.
موسوی درباره مورد تایید اسکار شدن جشنواره توضیح داد: ابتدا که پرونده را به اسکار ارائه دادیم، به ما اعلام شد به دلیل رایگان بودن فرایند ارسال فیلم به این جشنواره، نمیتوانیم پرونده شما را بررسی کنیم اما بعد که به آنها توضیح دادیم ما به خاطر تحریم نمیتوانیم دریافت مبلغ از کشورهای دیگر داشته باشیم پرونده را مورد بررسی قرار دادند.
وی ادامه داد: ۶ هزار و ۴۰۲ فیلم از ۱۲۸ کشور در این جشنواره شرکت کردهاند که از کشورهای مهم جهان نیز حضور دارند. کدام رویداد ما در کشور ۱۲۸ کشور جهان در آن شرکت میکنند؟ این با این وجود است که ما میزان جوایز خود را کاهش دادیم و یکچهارم قبل است. ۱۷۷۵ فیلم در بخشهای مختلف ملی فرستاده و ۱۲۵ فیلم انتخاب شده که این به معنی انتخاب ۷ درصد آثار است. البته در بخش داستانی تنها ۴ درصد آثار انتخاب شدند. یعنی از هر ۱۰۰ نفر ۹۶ نفر نسبت به انتخاب نشدن آثار اعتراض داشتند و هر کدام موضوعی را برای انتخاب نشدن خود میگویند در صورتی که مهمترین عامل محدودیت فرصتهاست.
موسوی در ادامه گفت: من میفهمم وقتی امکانات کم است و شرایط ساخت آثار بسیار سخت شده، سبب میشود چنین اعتراضهایی به وجود بیاید، در صورتی که شرایط چنین موضوعی را ایجاب میکند. همه جوانهای فعال در این حوزه نیاز به دیده شدن و به آن امید دارند. هر سال این ناراحتی به وجود خواهد آمد که به خاطر محدودیتهاست. شاید ایجاد جشنوارههای دیگر یا پلتفرمهایی برای نمایش فیلمهای کوتاه بتواند شرایط را بهبود بخشد. در این مدت تنها با همدلی کردن با فیلمسازهای جوان و خود را جای آنها گذاشتن توانستم توهینها را تحمل کنم.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه بیان کرد: قبل از هر عاملی همچون ممیزی، پارتیبازی و... میزان آثار فرستاده شده و پذیرفته شده نگاه کنید. حتی اگر همه آثار شاهکار بوده باشند میزان کمی از این آثار میتوانند به این جشنواره راه پیدا کنند.
وی درباره سیاستهای جشنواره فیلم کوتاه تهران و انتقادها به ممیزی در آن توضیح داد: اگر تنها یکبار فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران را بخوانند بسیاری از مشکلات ما حل خواهد شد. اولا این جشنواره را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار میکند، دوما ما با بودجه دولتی آن را برگزار میکنیم و این رویداد را بخش خصوصی برگزار نمیکند. سوم ما با افتخار در ابتدای فراخوان خود اعلام کردیم چه فیلمهایی را اولویت خود میدانیم. دستکم سه فیلم خوب دیدم که خودم نگذاشتم در جشنواره شرکت کنند. چون موضوع آنها با محورهای ما منافات داشت. به هر حال هر فیلمی که بخواهد وارد جشنواره شود باید پروانه نمایش داشته باشد که امسال ۵ فیلم نتوانستند. برخی فیلمها نیز بعد از بازبینی مواردی را اصلاح کردند. بهترین فیلمی که در جشن مستند سینما انتخاب شده بود ، مستند «کاریز» به کارگردانی هادی آفریده بود که شورا برای این جشنواره نپذیرفت. در صورتی شخصا چنین اتفاقی را محتمل هم نمیدانستم اما به تصمیم شورا احترام گذاشتم.
موسوی همچنین در پاسخ به انتقادهایی که شورای بازبینی را یکسان با دورههای قبل میدانستند گفت: ترکیب هیات امسال ما تکراری نبوده و این اتهام که باندی وجود دارد که نمیگذارد دیده شوند، کذب است. تمام تلاش ما این بود که از افراد تازه برای داوری آثار انتخاب کنیم. ۷ مشاور ما، هزار و ۷۰ فیلم ایرانی را دیدند و امتیازهایی به آنها دادند که بین آنها نظرات مختلفی وجود داشت. بعد از آن از ۷ نفر خواستیم، ۱۰ فیلم برتر خود را انتخاب کنند. اعتراضهایی که بعد از انتخاب آثار به وجود آمد هیچکدام از طرف سه فیلمی که خوب بودند و ما افسوس خوردیم کاش میشد آنها را در جشنواره داشته باشیم نبودند و افراد دیگری معترض بودند. به زعم من که آثار را دیدم ۳ فیلم باکیفیت از جشنواره بیرون ماند که با معیارهای ما منافات داشت اما همان افراد اعتراض نداشتند و به انتخاب جشنواره احترام گذاشتند. ما برای بقیه آثار بر مبنای نظر ۷ عضو هیات انتخاب جلو رفتیم.
وی در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: در بخش بزرگداشت در این دوره نکوداشتی برای خانم فرشته طائرپور خواهیم داشت که از هیات امنای این جشنواره بودند.
این مدیر سینمایی درباره نامهنگاریهای دو عضو ایرانی آکادمی اسکار و شرح اتفاقهای رویداده در این جشنواره گفت: هر چیزی درجهای دارد، وطنپرستی هم درجهای دارد و هر کسی در جایی از این مدار قرار میگیرد. اسکار تمام قوانین ما را میداند. اتفاقی که افتاد عجیب است. چون اصلا بخش ملی که محل سوال و تحریم و سانسور است، مورد تایید اسکار نیست. هر کسی صاحب اختیار است و میتواند هر چه دوست دارد به اسکار بگوید. تصورم این است که ما توانستیم به فیلم کوتاه خدمت کنیم.
موسوی درباره اکران آنلاین فیلمها هم توضیح داد: صاحبان آثار از سه ماه پیش تصمیم گرفتهاند در بخش آنلاین باشند یا خیر. نگرانیها در این بخش مشخص است؛ یک فضای بیمارگونه میتواند وجود داشته باشد که یک نفر بر اساس خصومت شخصی فیلم را ضبط و در اینترنت پخش کند و این چنین مانع ورود فیلم به جشنوارههای دیگر شود. اما به هر ترتیب امیدوارم امسال بچهها اجازه بدهند بیشتر فیلمها به بخش آنلاین بیایند.
دبیر این رویداد درباره نحوه انتخاب پنج فیلم ایرانی که به بخش بینالملل راه پیدا میکنند توضیح داد: درباره «سفیدپوش» که سال گذشته انتخاب شد باید توضیح بدهم. ما سال گذشته هیات انتخاب بخش بینالملل داشتیم. هیات انتخاب بخش ملی هر کدام فیلمی را انتخاب کردند. فیلمها را به هیات انتخاب بخش بینالملل دادند. اتفاقاً فیلم «سفیدپوش» آقای فهیمی بین آنها نبود. من پیشنهاد کردم آن را ببینند اما گفتند شایستگی ندارد. آنها پنج فیلم انتخاب کردند یک فیلم را هم من به عنوان دبیر جشنواره اضافه کردم. داوران بخش بینالملل همه فیلمهای ایرانی و هر ۶ فیلم را دیدند که از میان آنها «سفیدپوش» انتخاب شد. حال من متهم شدم که به داوران فشار آوردهام اما من یکبار هم با آنها حرف نزده بودم. سوالم این است که داوری که اعتبار دارد چطور اعتبار خود را به حراج میگذارد و به فیلمی که من انتخاب کردهام رای میدهد؟ این در حالی است که فیلم «سفیدپوش» در جشنوارههای مهم جهانی که مورد تایید اسکار هستند نیز انتخاب شده است. آیا من در آن جشنوارهها هم لابی کردهام؟ اینها توهماتی است که باید روشن شود. من نه فیلمسازم نه سینما خواندهام. هیچ انتفاعی ندارم، اما بهصورت غریزی «سفیدپوش» را انتخاب کردم. امسال نیز به مشاوران انتخاب گفتیم فیلمهای خود را انتخاب کنند و در نهایت دو فیلم داستانی، دو فیلم انیمیشن و یک فیلم مستند معرفی شد تا در کنار آن ۶۰ فیلم بینالمللی دیده شود اما این به این معنا نیست که در این بخش حتماً فیلم ایرانی انتخاب میشود. ممکن است تا سالها در این بخش فیلم خارجی به اسکار معرفی شود.
وی ضمن بیان اینکه ۸۰ فیلم از ۱۲۵ فیلم ایرانی اجازه دادند فیلمشان در پلتفرمها به صورت آنلاین اکران شود، درباره فراخوان بخش بینالملل گفت: این فراخوان در اسفندماه منتشر شد و اولویت آن ارزشهای اخلاقی انسان معاصر بود. آنجا ممکن است فیلمی بیاید که از نظر اندیشه فیلم خوبی باشد اما صحنههای برهنگی داشته باشد. مجبوریم این بخشها را حذف کنیم. فیلمی هم که هم مشکل محتوایی هم مشکل پوششی داشته باشد نمیتوانیم انتخاب کنیم. این پنج فیلمی که از بخش ملی آمدهاند، ابتدا باید شایستگی حضور در بخش ملی را داشته باشند، بعد به بخش بینالملل بیایند. در واقع ابتدا باید مطابق ضوابط بخش ملی باشد. همه فیلمهای خارجی باید پروانه نمایش بگیرند. آنها فرایندی به مراتب سختتر دارند. ما یک بخش جنبی هم داریم اما چون روی پرده میآیند همه آنها مجوز گرفتند.
مدیر عامل انجمن سینمای جوانان ایران در پاسخ به این پرسش که ایا به جای تولید آثار بسیار امکان فراهم کردن زیرساختهایی برای فیلمهای سینمای کوتاه وجود ندارد، گفت: انجمن سه مولفه دارد، یکی تولید فیلم است. انجمن بزرگترین مدرسه سینمایی کشور است که مشابه آن را در جهان نداریم. در فرایند آموزش مقوله کشف استعداد را هم داریم. آنها باید فیلم پایاننامه تولید کنند. ما در این بخش هم به بچهها کمک میکنیم. لذا مقوله کشف استعداد جزو آثاری میشوند که ضعف دارند اما آنها را کمک کردهایم با این حال سال گذشته تعداد زیادی فیلم را به تلویزیون فروختیم لذا بخش زیادی از فعالیت انجمن به دلیل تجربههای اول بچهها، فیلمهای آماتوری خواهد بود.
موسوی درباره اکران فیلمهای کوتاه هم گفت: در بخش نمایش فیلمها، گروه هنر و تجربه کمی این فضا را فراهم کرده است اما پیشنهاد دیگر این بود که در ابتدای پخش فیلمهای بلند در سینماها یک فیلم کوتاه پخش شود اما سینماداران استقبال نکردند. دو سال است که یک شورای عالی در انجمن برای تولید آثار شکل گرفته است. هرچند اعتبارات ما محدود است اما موضوع محوری این بود که بودجه به آثاری تعلق بگیرد که بتواند منجر به افزایش سرمایه اجتماعی شود. این موضوع دو سال پیش ابلاغ شده است و ما ۱۵۰ کارشناس در کشور داریم که بارها با آنها جلسه گذاشتهایم و گفتیم که بودجه ما محدود است و به بچهها بگویند در چه حوزههایی تولید محتوا کنند. تلاش کردیم در این دو سال برای تولیدات انجمن حرکت کنیم و همان دستفرمان را به جشنواره آوردیم. آموزش، تولید و رویداد باید در جهت منافع ملی ما باشد.
وی در ادامه بیان کرد: پنج سال گذشته اینطور بود که هیأت انتخاب داشتیم و هرچه آییننامه را به آنها نشان میدادیم میگفتند ما آرتیست هستیم و بر مبنای مولفههای هنری آثار را انتخاب میکنیم. در صورتی که مسولیت همه چیز با من بوده و من باید پاسخ بدهم. در نتیجه باید بتوانم نظر بدهم. به همین امسال مشاورهای انتخاب داریم.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران در ادامه توضیح داد: روز گذشته آقای محمد خزاعی زنگ زد و گفت میخواهی فیلم به جشنواره اضافه کنی؟ گفتم ابدا. البته چند نامه به دستم رسید که صاحبان فیلمها تقاضای بازنگری داشتند، حتی یک فیلم با موضوع سردار شهید قاسم سلیمانی داشتیم که گفتند هیات انتخاب به این دست از مفاهیم توجه کافی نکرده است. اما با توجه به اینکه در آییننامه بندی نیاوردیم که امکان تجدید نظر وجود داشته باشد، همه فیلمها را دیدم اما فیلمی اضافه نشد.چون به نظرم پایبندی به قوانین بهتر است.
در پایان این نشست از پوستر جشنواره فیلم کوتاه تهران رونمایی شد.