گروه سینمایی هنرآنلاین: مستند «بند تهران» درباره مقطعی از زندگی گلی قاسمی، دختر مهاجر افغانستانی است که به‌خاطر نداشتن گذرنامه و غیر قانونی بودن حضورش در ایران در شُرُف اخراج از دانشگاه است. او باید به افغانستان برود اما حتی خانواده‌اش حاضر به همراهی و کمک او نیستند.
جابر مطهری که نویسندگی، کارگردان و تهیه‌کنندگی «بند تهران» را بر عهده داشته، در گفتگو با هنرآنلاین گفت: سال ۹۷ مستند «شاید که آینده از آن ما» را درباره گروهی از کودکان کار افغانستانی ساختم که در حال تحصیل در یک مدرسه خودگردان بودند. این افراد برگه اقامت نداشتند و نمی‌توانستند در مدارس دولتی ثبت‌نام کنند. به این ترتیب شخصی که خودش از مهاجران افغانستانی بود و دانشگاه تهران درس خوانده بود، مدرسه‌ای راه انداخته بود تا این کودکان آنجا درس بخوانند.
وی افزود: حین ساختن این مستند در آن مدرسه با دخترخانمی به نام گلی قاسمی آشنا شدم که افغانستانی بود و در آن مدرسه به عنوان معلم به بچه‌ها درس می‌داد و همزمان دانشجوی رشته روانشناسی در یکی از دانشگاه‌های تهران بود. گلی چون مدارک قانونی برای اقامت در ایران نداشت، دانشگاه فرصتی به او داده بود تا نهایت در دو ترم آینده به افغانستان برگردد و گذرنامه و روادید قانونی بگیرد و از این راه به تحصیل خود در دانشگاه ادامه دهد. وگرنه باتوجه به قوانین از دانشگاه اخراج می‌شد.
این مستندساز در ادامه بیان کرد: مشکل گلی این بود که کسی با او همراهی نمی‌کرد. خانواده او به خاطر تفکر سنتی و اختلاف فرهنگی که داشتند، مخالف درس خواندنش بودند و دوست نداشتند دخترشان درس بخواند. به همین خاطر کلا او را رها کرده و هیچ کمک مالی و معنوی به او نمی‌کنند که بتواند به افغانستان برود. از طرف دیگر از اینکه تنهایی به افغانستان برود نیز می‌ترسید. چراکه به خاطر یک‌سری از مشکلات خانوادگی می‌خواستند که او را به ازدواج با یکی از اقوام مجبور کنند که او قبول نکرده و گفته که می‌خواهد درس بخواند. به این ترتیب اگر تنها می‌رفت ممکن بود با توجه به شرایط دیگر نگذارند برگردد.
وی افزود: گلی در این مدت در حال تلاش برای راضی کردن خانواده‌اش بود که همراهش به افغانستان بروند اما ناگهان مساله بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان رخ داد و دیگر عملا راهی برای رفتن وجود ندارد. اکنون این دختر در برزخی مانده است؛ اگر نرود از ادامه تحصیل در رشته‌ای که از بچگی به آن علاقه داشته منع می‌شود و اگر برود هم خطرات بسیار زیادی سر راهش قرار دارد که یک چالش بزرگ برای اوست.
مطهری همچنین درباره اینکه آیا تاکنون با نهادهایی برای حل مشکل این دختر صحبت شده بیان کرد: تلاش‌های بسیاری کردیم که باتوجه به امکانات ما راه حلی جلوی پای او بگذاریم اما متاسفانه تا الان مشکل برطرف نشده است. یعنی سفارتخانه و وزارت خارجه تاکنون نتوانستند کمکی کنند و دانشگاه نیز اکنون به گلی گفته است اگر به افغانستان بروی ما درخواست روادید به سفارت ایران در افغانستان می‌فرستیم ولی هر مشکل دیگری پیش بیاید بر عهده خود شماست و ما هیچ ضمانتی نمی‌کنیم. یعنی شاید اصلا نتواند به خاطر شرایط کنونی به ایران برگردد. بنابراین هنوز هیچ اتفاق مثبتی در این روند برای این دختر رخ نداده است.
وی ادامه داد: امیدوارم مسئولین قوانین را کمی منعطف‌تر کنند؛ چرا که بالاخره این افراد به کشور ما پناه آوردند و اگر شرایط کشورشان مساعد بود، قطعا به کشور دیگری نمی‌آمدند و پناهنده نمی‌شدند. امیدوارم بتوانیم کمی مهربانانه‌تر با آنها رفتار و قوانینی که مشکل دارد را برطرف کنیم که آنها بتوانند به تحصیلشان که به نظرم یکی از اولیه‌ترین نیازهای بشر، فارغ از ملیت و قومیت است، دست پیدا کنند.
این کارگردان سینمای مستند در ادامه گفت: با توجه به حضور طالبان در افغانستان و شرایطی که اکنون حاکم است، امیدوارم بتوانیم قوانینی را به خصوص برای خانوم‌ها بگذاریم که در همین ایران خودمان آنها را کمک کنیم تا حداقل درسشان را ادامه دهند. چون شخصیت مستند ما هم این قدر درسش به لحاظ علمی سطح بالایی داشته که دانشگاه او را بدون کنکور بورسیه کرده است.
وی همچنین درباره پخش این مستند نیز بیان کرد: ما از سال ۹۸ به صورت مستقل در حال ساخت این فیلم بودیم و به هیچ عنوان از جایی حمایتی نگرفتیم. بعد از نزدیک به دو سال، چند روز قبل فیلمبرداری این اثر به اتمام رسید و مراحل پس تولید را آغاز کردیم. امیدوارم پس از اتمام نهایی فیلم، پخش جشنواره‌ای این اثر را نیز در ایران و خارج از کشور شروع کنیم و بعد هم انشالله اکران عمومی در وی‌او‌دی‌ها و هنر و تجربه در ایران و هر جای دیگری که امکان آن هست را داشته باشیم.
جابر مطهری در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا افغان بودن او سبب شده سراغ ساختن آثاری درباره مشکلات و چالش‌های این افراد برود، گفت: من افغان نیستم اما با توجه به اینکه مدت‌ها در مدارس خودگردانی که مربوط به افغانستانی‌ها بود رفت‌وآمد داشتم، از مشکلات آنها باخبر شدم. به هر ترتیب مشکلاتی که آنها داشتند هر آدم دغدغه‌مندی را وادار می‌کند در این زمینه بیشتر تحقیق کند. بنده نیز سعی کردم با توجه به حرفه‌ای که دارم، با فیلم ساختن قدمی هر چند کوچک برای کمی مساعد کردن شرایط این عزیزان بردارم.