گروه سینمایی هنرآنلاین: احمد آزاد یکی از مستندسازان کشور است که تاکنون سوژه‌های خاصی را برای تولید اثر انتخاب کرده است. مستند «برفآب» آخرین اثر او بوده که درباره شهرستان «قروه» است و خردادماه رونمایی شد. وی درباره این اثر گفت: آخرین مستندی که کار کردم، مستند «برفآب» بود که به نمایش گذاشته شد. این فیلم یکی از معدود آثاری است که درباره جاذبه‌های گردشگری ساخته شده است. قصه آن از یک آب به نام برفآب از کوه‌های شهر قروه شروع می‌شود و در انتها این آب از بسیاری از اماکن تاریخی، مذهبی و نقاط مختلف عبور می‌کند.
وی افزود: در واقع ما روایت آب را در کنار ابنیه‌های مختلف می‌بینیم که در انتها به یک رود شور ریخته می‌شود و از بین می‌رود. دلیل ساخته شدن این فیلم این بود که متاسفانه مسئولین ما قدر و منزلت آب را خیلی خوب نمی‌دانند یا امروز هنوز خیلی برای ما اهمیت ندارد. در صورتی که به ظاهر خیلی اهمیت دارد ولی بسیاری از روانآبهای فصلی ما متاسفانه به راحتی از بین می‌رود و هیچگونه سرمایه‌گذاری در این بخش انجام نمی‌شود.
آزاد در ادامه درباره دیگر فعالیت‌هایش در عرصه مستندسازی توضیح داد: بعد از ساخت این فیلم که با نام «برفآب» با همکاری دکتر عابدین رستمی عرضه شد، پروژه دیگری را در همان شهر به نام «دشت ممنوعه» آغاز کردیم که حکایت معادن است. متاسفانه معادن یکی از بزرگترین آسیب‌های زیست‌محیطی را دارد و باعث از بین رفتن بسیاری از گونه‌های جانوری، گیاهی و حتی فرهنگ‌ها و سنت‌ها شده‌اند. این وضعیت باعث فراری شدن و مهاجرت بسیاری از اهالی آن منطقه شده است. متاسفانه جایگاه بسیاری از روانآبهای فصلی از طریق همین معادن تغییر می‌کند. به این صورت که آن راه واقعی که باید بروند را نمی‌روند و این موضوع خیلی تلفات و هدر رفتن آب به همراه دارد.
این مستندساز در ادامه درباره دلیل نام‌گذاری «دشت ممنوعه» روی مستندی درباره معادن بیان کرد: قصه اساسی فیلم از آنجا می‌آید که شهر قروه تا امروز برای عموم مردم شناخته شده نیست، فقط بسیاری از سرمایه‌گذاران اقتصادی و افراد خارجی آن را می‌شناسند. چرا که این شهر یکی از بزرگترین ظرفیت‌های ایران را در بحث معادن در خود جای داده است. به عنوان مثال بزرگترین معدن طلا در آسیا در این شهر قرار دارد و بهترین سنگ‌ها در آن یافت می‌شود. اما حکایت این معدن طلا که در اصل معدن طلای ساری‌گونی است، خیلی ما را قلقلک داد که درباره آن مستند بسازیم. به این دلیل که در نوع استحصال طلا برای استخراج آن در ایران ما با یکی از متدهای قدیمی این کار را انجام می‌دهیم. متدهایی که آسیب‌های زیست‌محیطی بسیاری دارد که امروز متوجه آن نیستیم. جالب اینجاست که مسئولین ما کاملا در جریان آسیب‌های زیست محیطی این معادن به خصوص معدن طلا هستند.
وی افزود: بسیاری از افراد سنگ این موضوع را به سینه می‌زنند و می‌گویند نباید آسیب زیست‌محیطی داشته باشیم، در حالی که بسیاری از مسئولان سهم‌های کلانی از این معادن دارند. اگر بحث مالی معادن را در نظر نگیریم، موضوع دیگری وجود دارد که خیلی مهم است و آن اینکه اگر ما فناوری استخراج طلا از معادن نداریم و مجبوریم برای این کار از کشورهای دیگر کمک بگیریم، چرا امروز باید معادن به دست کشورهایی بیفتد که استحصال و استخراج طلا را با قدیمی‌ترین روش انجام می‌دهند؟ مگر ما نمی‌توانیم با خیلی از کشورهای دیگر کار کنیم که از روش‌های روز برای این کار استفاده می‌کنند؟
آزاد در ادامه گفت: فاجعه اینجاست که استحصال طلا از طریق سیانور یا همان آرسنینک اتفاق می‌افتد و (شما اگر بروید و مشاهده کنید که پیشنهاد می‌کنم مشاهده هم نکنید) اکنون در اثر استفاده از این سم کوه بزرگی تخریب شده و کاملا از بین رفته است. امروز آن کوه یک چاله بسیار عمیق است که برخلاف آمار اعلام شده، سالی چند تن از آن در حال استخراج شدن است. استحصال طلای آنها توسط آرسنینک است و این آرسنینک یک دریاچه بزرگ پر از سیانور است که آنجا استحصال طلا انجام می‌گیرد.
وی افزود: این روش قدیمی‌ترین متدی است که برای استخراج طلا وجود دارد. برای همین قدیمی‌ترین متد نیز قانون به این شکل است که بعدا این آب درست و تصفیه شده به چرخه برگردد. اما متاسفانه این اتفاق رخ نداده و این آب کاملا داخل سفره‌های آب زیرزمینی می‌رود. در اثر این موضوع، بسیاری از مردم روستاهای آنجا به سرطان مبتلا شده‌اند. خودشان هم دلیل آن را نمی‌دانستند و بعدها فهمیدند داستان چیست.
این مستندساز در پاسخ به این پرسش که آیا مدرکی برای اثبات این ادعا وجود دارد گفت: تمام اسناد این موضوع کاملا موجود است. حتی در فیلم این موضوعات با سند ارائه می‌شود. این اسناد از طریق برخی مسئولین که ما از آنها فیلم گرفتیم و آنها اعلام کرده‌اند موجود است. حتی اسناد به صورت آزمایشگاهی هم وجود دارد اما مسئله اینجاست وقتی این اتفاق افتاد و این آرسنینک وارد سفره‌های آب زیرزمینی شد، نه تنها مردم آن شهر و روستا درگیر بیماری‌های متفاوت می‌شوند، بلکه ما خودمان در کلانشهرها نیز با آن روبه‌رو می‌شویم.
وی ادامه داد: به این شکل که محصولات کشاورزی که با این آب‌های مسموم رشد کرده‌اند و میوه‌هایی که این سم را در خودشان دارند، به بازارهای مختلف فرستاده می‌شود. نزدیک‌ترین بازار به این شهر سنندج، همدان و تهران است. در نتیجه باید بگویم یکی از بزرگترین قطب‌های ایجاد بیماری سرطان همین موضوع است.
آزاد در ادامه بیان کرد: شاید ابتدای امر آنچنان نمی‌توانستم همذات پنداری کنم تا اینکه در چند روز گذشته پدرم مبتلا به بیماری سرطان معده شد که کاملا از طریق خورد و خوراک اشتباه و نادرست خیلی از میوه‌ها ایجاد می‌شود. طبق آماری که در ایران وجود دارد، متاسفانه در چند سال اخیر آمار سرطان به شدت بالا رفته و هرکسی یک دلیل خاصی برای آن می‌آورد اما واقعیت امر این است که دلیل اصلی ماجرا مخصوصا در سرطان‌های معده که وجود دارد بیشتر به خاطر مصرف مواد نادرست غذایی است.
این مستندساز درباره وضعیت کنونی مستند «دشت ممنوعه» توضیح داد: در حال حاضر بخشی از این فیلم فیلمبرداری شده ولی هیچگونه مجوزی برای فیلمبرداری در خود معدن صادر نمی‌شود. جالب است که معدن طلایی که در شهر قروه وجود دارد با نام معدن ساری‌گونی، به حدی حفاظتی است که هیچ کدام از مسئولین شهر اجازه ورود با دوربین به آن را ندارند. یعنی نه خبرنگار، نه فیلمساز، نه مستندساز نه حتی شخص عادی نه فرماندار و استاندار، هیچکدام حتی با گوشی موبایل نمی‌توانند وارد معدن شوند.
وی در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: بسیار جای تاسف است که معدن طلای ما امروز دست کشور قزاقستان و یک سرمایه‌گذار ایرانی است که به قدیمی‌ترین شیوه در حال استخراج طلاست. سهم مردم طبق قانونی فعلی کشور باید به صورتی باشد که یک بخشی از آن درآمد به شهر یا روستا برسد و به این ترتیب درآمد به چرخه دربیاید. اما متاسفانه این اتفاق رخ نداده و به نوعی در حال باز کردن از سر خودشان هستند یا اینکه مبالغ بسیار کمی می‌دهند. این اتفاق در اثر انحصاری که برای آقازاده‌ها وجود دارد ایجاد شده است.