گروه سینمایی هنرآنلاین: مستند «سبالو» ساخته محسن نساوند روایتی از زندگی محمود بردکنیا، نوازنده سازهای کوبهای و آخرین بازمانده از نسل طلایی، نادر و منحصر به فرد سیاهان مهاجر بوشهر است که در لایههای زیرین خود نگاهی به تاثیر غیرقابل انکار رنگینپوستان آفریقاییتبار در موسیقی آیینی و سنتی جنوب ایران و بوشهر دارد. فاطمه معتمدآریا تهیهکننده این مستند است که این روزها در گروه هنر و تجربه در حال اکران است.
نساوند در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره چرایی پرداختن به زندگی محمود بردکنیا، گفت: با محمود از سالها قبل دوست بودم و هر سال محرم برای دیدن سنج و دمام در محله بهبهانی بوشهر به مسجد محله میرفتم و به دلیل اینکه محمود یکی از بهترین دمام زنهای بوشهر بود و هست، کم کم دغدغه ساخت این مستند در من شکل گرفت.
او در ادامه درباره روند تحقیقات این پروژه نیز توضیح داد: تحقیقات گروه ما تا لحظه تدوین فیلم همچنان ادامه داشت، به این دلیل که همیشه به نکتههای تازهای دست پیدا میکردیم، که حضورش در اثر تاثیرگذار بود.
محمود بردکنیا در نمایی از مستند «سبالو»
نساوند همچنین با اشاره به تغییر نام این فیلم و حضور فاطمه معتمدآریا در کنار پروژه به عنوان تهیهکننده بیان کرد: در اوایل فیلمبرداری ما کار را با نام «دینگانه» شروع کردیم، اما بعد تصمیمان عوض شد و عنوان «سبالو» را انتخاب کردیم. خانم معتمد آریا وقتی که اولین نماهای خام فیلم را دیدند بسیار از کار خوششان آمد و ارتباط خوبی با آن برقرار کردند. باز آنجایی که در این سالها بارها به بوشهر سفر کرده بودند و از نزدیک با مراسم، فرهنگ و موسیقی بوشهر آشنا بودند در نهایت پذیرفتند که به عنوان تهیهکننده در کنارما باشند و برای فیلم تمام تلاششان را کردند تا دیده شود. ضمن این که با حضورشان در زمان فیلمبرداری انرژی مثبتی به گروه میدادند و برای بهتر شدن فیلم در مرحله تدوین و پُست پروداکشن نیز از هیچ چیزی دریغ نکردند و کاملا همراه ما بودند.
او درباره معنای «سبالو» نیز گفت: رقص و موسیقی سبالو متاثر از موسیقی آفریقایی است و یکی از شکلهای معمول محلی موسیقی جنوب ایران است. در واقع آوازی است که با دایره همراه میشود و به وسیله خوانندگانی که دایرهوار کنار هم مینشینند، اجرا میشود. خوانندگان هم زمان با اجرای سبالو، شانههای خود را به طرف راست و چپ به شکل منظم حرکت میدهند.
این کارگردان جوان در ادامه و درپاسخ به این سوال که جای پرداختن به چنین موضوعاتی که روایتی است از موسیقی، آداب و رسوم و فرهنگ منطقه جنوب تا چه اندازه خالی است، اظهار کرد: بی شک جای چنین موضوعاتی که این سالها توجه کمتری به آنها شده است، بسیارخالی است و جا داشت که در این زمینه اثری تولید شود، اما متاسفانه این اتفاق در طی این سالها نیفتاد و باعث تاسف است که هیچ آرشیو عکس یا نسخه فیلمی از طبالهای منحصر به فرد آفریقایی تبار بوشهری در دست نیست. همین فقدان، نیز در من ایجاد انگیزه کرد تا به نوعی از آخرین بازماندگان این نسل اثری تولید کنم. کسانی که الان در بین ما هستند و این موسیقی خاص را زنده نگه میدارند.
محسن نساوند کارگردان
نساوند همچنین درباره پرداختن به موسیقی و نمایشی از فرهنگ و آداب و رسوم مردم بوشهر نیز بیان کرد: این دو را نمیشود از هم جدا کرد. موسیقی، فرهنگ و آداب و رسوم مردم بوشهر در هم ترکیب و تنیده شده است. بسیاری از آداب و رسوم منطقه با موسیقی جنوب همراه است. در کار، در جشن، سرور و عزاداری ماه محرم موسیقی نیز حضور جدی دارد و به همین دلیل میتوان گفت«سبالو» تلفیقی از نمایش هر دو است.
او در خاتمه به سایر فعالیتهای خود اشاره کرد و افزود: این روزها مشغول بازنویسی فیلمنامه جدیدی هستم تا با فراهم شدن شرایط بتوانم برای ساخت آن اقدام کنم.